Bipolar Nedir? Bipolar Bozukluk Belirtileri

İçindekiler

• Bipolar Bozukluk Nedir?
• Bipolar Bozukluk Ne Zaman Başlar?
• Bipolar Bozukluk Neden Olur?
• Bipolar Bozukluğu Tetikleyici Faktörler Nelerdir?
• Bipolar Bozukluk Belirtileri Nelerdir?
• Bipolar Bozukluk Tanı Yöntemleri Nelerdir?
• Bipolar Bozukluk İçin Ne Yapılabilir?
• Bipolar Bozukluk Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Bipolar Bozukluk Nedir?

Manik depresyon olarak da bilinen bipolar bozukluk, kişinin duygu durumunda ve enerjisinde yaşadığı şiddetli yükselme ve düşmeleri ifade eden bir duygudurum bozukluğudur. Zaman zaman hepimiz duygu durumumuzda ve modumuzda değişimler yaşarız. Ancak bipolar bozuklukta yaşanan bu şiddetli ve ani değişimler kişinin yaşamı üzerinde ciddi etkiler bırakabilir. 18 yaş üzerindeki prevalans oranı yaklaşık 1.1% olarak tespit edilen bipolar, dünya genelinde bir yılda 51 milyondan fazla kişiyi etkileyen, son derece yaygın bir rahatsızlıktır.

Bipolar bozukluğu, kişinin duygu durumunda gerçekleşen çok yüksek orandaki değişimleri kapsar. Bipolar bozukluğun teşhisinde en etken faktörlerden biri ruh durumundaki değişimlerin ani olması ve normal ruh durumu değişikliklerine göre çok daha keskin bir yapıda ilerlemesidir. Bipolar bozukluk genellikle erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkar ve yaşam boyu devam eder. Bipolar bozukluk yaşayan kişiler hastalığın değişken doğası gereği bir rahatsızlıkları olduğunu fark etmeden uzun yıllar geçirebilirler.

Bipolar kişilik bozukluğu, rahatsızlığı yaşayan kişiler için olduğu kadar yakın çevreleri ve aileleri için de son derece yıkıcı ve üzücü senaryolara neden olabilir. Özellikle de ilerlemiş bipolar bozukluk büyük sıkıntılara yol açabilir. Bu nedenle destek almak son derece önemlidir. Henüz bipolar bozukluğu tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmasa da, bu durum uygun yöntemlerle kontrol altına alınabilen ve kişilerin normal bir hayat sürmelerine olanak sağlayan bir hastalıktır. 

Bipolar Bozukluk Ne Zaman Başlar?

Bipolar bozukluklar genellikle 15-24 yaş aralığında ortaya çıkar ve yaşam boyu devam eder. Mani teşhisinin yeni olması çocuklarda ve 65 yaş üzeri bireylerde az rastlanan bir durumdur. Bipolar bozukluk, ruh durumundaki değişikliklerin çok ani olması ve normale göre çok keskin bir yapıda ilerlemesidir. Bipolar bozukluk yaşayan kişiler hastalığın doğası gereği bir rahatsızlıkları olduğunu fark etmeden uzun yıllar geçirebilirler.

Bazı vakalarda ise bipolar hastalarının yaşadığı bazı özel durumlar vardır. Bu konuda daha fazla bilgi sahibi olmak için, ‘’Bipolar Bozukluk ile Yaşayanların Anlayacağı 5 Gerçek’’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Eğer siz de kendi içinizde en kısa sürede farkındalık yaratmak ve bu süreci en olumlu şekilde atlatmak isterseniz, vakit kaybetmeden bir uzmandan psikolojik destek alabilirsiniz.

Bipolar Bozukluk Neden Olur?

Günümüzde bipolar bozukluk nedenleri arasında bulunduğu düşünülen genetik formasyon henüz tam olarak tespit edilememiştir. Lakin bu alanda yapılan araştırmalar, bipolar bozukluğun genetik olduğunu göstermektedir. Genetik mirasları nedeniyle bipolar bozukluğa yatkın kişilerde stresli yaşam olayları gibi tetikleyicilerin etkileriyle rahatsızlık gelişebilir. 

Bununla birlikte beyin gelişimi, yapısı ve hücreler arasındaki iletişimi sağlayan nörotransmitterlerin de bipolar gelişiminde etkili olduğu düşünülmektedir. Genetik miras, beyin yapısı, gelişimi ve hücreler arası iletişimi sağlayan nörotransmitter gibi sebeplerin bipolar bozukluk gelişiminde etkili olduğu düşünülüyor. Yanınızda olduğumuzu bilmenizi isteriz, bunun için sadece ilk adımı atmanız yeterli.

Bipolar Bozukluğu Tetikleyici Faktörler Nelerdir?

Stresli durumlar ve travmalar, bipolar bozukluğu tetikleyici unsurlar arasında bulunur. Bunlara örnek olarak;

• Cinsel, fiziksel ya da duygusal istismar,
• Bir ilişkinin bitmesi,
• Yakın birini kaybetmek verilebilir.

Hayatınızda değişime sebep olabilecek bu tür olaylar, aynı zamanda depresyon gibi durumlara da zemin hazırlayabilir. Bu konuda daha detaylı bilgi sahibi olmak için ‘’Depresyon’’ yazımızı okuyabilir, bu konuda daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Bipolar Bozukluk Belirtileri Nelerdir?

Bipolar hastalığı kişinin hayatında ciddi sıkıntılara sebep olabilir. Özellikle de bu durumdan muzdarip kişiler ‘’bipolar kişilik bozukluğu nasıl anlaşılır?’’ sorusuna cevap aramaktadır. Bu sorunun cevabı için öncelikle birkaç noktayı netleştirmek gerekir. Bipolar bozukluğu, diğer adıyla manik-depresif bozukluk, aşırı uç bir durumdur. 

Bu rahatsızlıktan muzdarip birey, mani aşamada olduğunun farkına varamayabilir. Mani dönemin geçmesiyle birlikte, davranışlarını sorgulama aşaması da ortaya çıkabilir. Ayrıca çoğu bipolar hastası, çevresindeki insanların uyarıları sayesinde hastalığın farkına varabilirler.

Belirtilere gelecek olursak mani dönemde bipolar belirtileri;

• Olayların merkezinde olma duygusu,
• Hiperaktivite,
• Aşırı neşe,
• Geçmiş dönemlere kıyasla daha az uyuma,
• Aşırı öz güven,
• Odaklanma güçlüğü,
• Halüsinasyon görme,
• Hızlı konuşma,
• Sürekli para harcama,
• Cinsel dürtülerde artış,
• Alkol ve uyuşturucu kullanımı,
• Huzursuzluk,
• Sabırsızlık gibi duyguların uç noktada yaşanmasıdır. 

Depresif dönemde bipolar bozukluk belirtileri;

• Uzun süre uyuma isteği,
• Keyifsiz olma,
• Olaylara konsantre olma güçlüğü,
• Suçluluk hissetme,
• Yorgunluk,
• Umutsuzluk hali,
• Sürekli şüphe duyma,
• Günlük işleri yerine getirememe,
• İştahsız olma,
• Sanrılar görme,
• Uyumada zorluk çekme,
• Çevresindeki insanlarla sürekli tartışma hali,
• Azalan cinsel istek,
• İntihar düşünceleri olarak sıralamak mümkündür.

Karma dönem ise bu iki döneme ait belirtilerin sıkça görüldüğü dönemdir. Karma dönemde kişi son derece mutlu bir ruh hali içerisindeyken, bir süre sonra kendinden kuşku duyacak duruma gelebilir. Bipolar bozukluk belirtilerine benzer semptomlara neden olabilecek diğer rahatsızlık ve ilaçları ise şu şekilde sıralayabiliriz:

• Addison’s hastalığı
• Cushing sendromu
• Nörolojik rahatsızlıklar
• Kortikosteroidler
• Tiroit hastalıkları
• B12 Vitamin eksikliği (Bu konuda daha detaylı bilgi sahibi olmak isterseniz, ‘’Bipolar Bozukluk ve Beslenme İlişkisi’’ başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.)
• Antidepresanlar
• Parkinson hastalığı için kullanılan ilaçlar
• Anksiyete (kaygı bozukluğu) ilaçlar

Bu noktada özellikle anksiyete ilaçları bu duruma benzer semptomları ortaya çıkarabilmektedir. Anksiyete ve anksiyete ilaçlarına dair daha fazla bilgi sahibi olmak isterseniz, ‘’Anksiyete’’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. 

Bipolar Bozukluk Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Bipolar bozuklukların tanı süreci genellikle iki aşamada gerçekleşir;

1. Psikolojik Değerlendirme: Bu aşamada psikiyatrist hastanın psikolojik öyküsünü öğrenir. Hastaya semptomlarıyla, sorunun kaynağıyla, önceden gerçekleşen destek uygulamalarıyla ve aile geçmişinde duygudurum bozuklukları görülüp görülmediği ile ilgili sorular sorar.
2. Hasta Öyküsü ve Fiziksel Muayene: Bipolar bozuklukları doğrudan teşhis edebilecek herhangi bir laboratuvar testi henüz yoktur. Ancak doktorunuz semptomlara neden olabilecek farklı bir fiziksel rahatsızlığınız olup olmadığını öğrenmek için fiziksel muayene gerçekleştirecektir. Özellikle bipolar bozukluk semptomlarına benzer belirtiler gösteren tiroit rahatsızlıklarını fiziksel muayene sırasında elemek önemli olabilir.

Psikiyatrik ve medikal öykünüzü dinledikten sonra doktorunuz yaşadığınız duygu durum değişiklikleri ile ilgili aile üyelerinizle görüşmek isteyebilir. Birlikte sık zaman geçirdiğiniz yakınlarınız semptomlarınızın durumuyla ilgili daha doğru yönlendirmelerde bulunabilir.

Bipolar Bozukluk İçin Ne Yapılabilir?

Bipolar kişilik bozukluğunun başa çıkma sürecinde, bireylerin de yapması gereken bazı hususlar vardır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Bipolar bozukluk ve depresyon arasındaki farkları iyi öğrenin.
• Bipolar bozukluk hakkında mümkün olduğunca çok araştırma yapın.
• İlaç tedavisi ile beraber psikoterapi uygulamalarının neden gerekli olduğunun farkına varın.
• Belirtilere neden olan davranış değişikliklerini takip etmeye çalışın.
• Ailenizi ve yakın çevrenizi de mümkün olduğu kadar terapi sürecine dahil etmeye çalışın. Zira bu süreçte onların desteği önemlidir. Bipolardan muzdarip sevdiklerinize destek olma konusunda daha detaylı bilgi sahibi olmak için ‘’Bipolar Bozukluğu Olan Sevdiklerinize Destek Olmanın 9 Yolu’’ başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
• Sağlıklı bir yaşam tarzı edinmek için gayret edin.
• Hepsinden önemlisi, mutlaka bir uzmandan destek alın. Doğru uzmandan alacağınız destek, bütün bu süreçlerde fayda sağlayacaktır. 

Bipolar Bozukluk ve Psikoterapi

Bipolar bozuklukların desteğinde kullanılan psikoterapi kişiye problemleriyle nasıl başa çıkabileceğini öğretmesi, aile ve arkadaşlarıyla yaşadığı çatışmaları çözümleyebileceği yöntemleri gösterebildiği için sürecin ayrılmaz bir parçasıdır. Psikoterapi ve psikolojik destek uygulamalarıyla bipolar bozukluğa eşlik edebilecek madde kullanımı ya da kaygı bozukluklarının da önüne geçilebilir.

Bilişsel Davranışçı Terapi

Bilişsel davranışçı terapilerde amaç kişinin düşüncelerinin duygularını nasıl etkilediğini kavramasıdır. Terapi uygulamalarında danışan negatif düşünce ve davranış kalıplarını pozitif yaklaşımlara nasıl değiştirebileceğini öğrenir. Bipolar bozukluklarda terapinin odağı semptomların yönetilebilmesi, problem çözme yetilerinin geliştirilmesi ve bu sırada yaşanabilecek gerilemeleri önleyebilmektir.

Kişilerarası ve Sosyal Ritim Terapisi

Kişilerarası terapi uygulamaları mevcut ilişki sorunlarına ve hastanın kendisi için önem taşıyan kişilerle ilişkilerinin geliştirilmesine odaklanır. Kişilerarası terapide amaç bu tarz sorunları tespit edip çözümleyerek kişinin stres seviyesini azaltmasına yardımcı olmaktır. Bipolar bozukluklarda stres önemli bir tetikleyici olduğu için bu tür bir duygu durum değişikliklerinin semptomlarının azaltılması konusunda da yardımcı olabilir.

Bipolar bozukluklarda kişilerarası terapi uygulamaları genellikle sosyal ritim terapisiyle birlikte uygulanır. Bipolar bozukluk yaşayan insanların sirkadiyen ritmi düzenleyen biyolojik saatleri son derece hassastır ve günlük hayatta yaşanan aktiviteler biyolojik saati kolayca etkileyebilir. Sosyal ritim terapisi uyku düzeni, yeme ve egzersiz alışkanlıkları gibi sosyal ritmi oluşturan fonksiyonları dengelemeye odaklanır. Bu fonksiyonlar dengelendiğinde duygu durumunu etkileyen biyolojik ritim de dengelenecektir.

Aile Odaklı Terapi

Bipolar bozukluğu olan bir kişiyle yaşamak aile üyeleri için de oldukça zor bir süreçtir. Aile odaklı terapi uygulamaları, aile üyeleri arasındaki bağın yeniden kurulmasına ve sağlıklı bir ev hayatı oluşturulmasına odaklanır.

Bipolar bozuklukların destek sürecinde uygulanan psikoterapi kişiye problemleriyle nasıl başa çıkabileceğini öğretmesini, aile ve arkadaşlarıyla, sosyal yaşamıyla ilgili çatışmaları çözümleyebildiği yöntemleri gösterebildiği için sürecin ayrılmaz bir parçasıdır. Psikoterapi sayesinde değişimi ilk andan itibaren hissedeceksiniz, sadece ilk adımı atmanız yeterli.

Bipolar İlaçları

Bipolar bozukluk yaşayan birçok kişi semptomlarını kontrol altında tutabilmek için ilaca ihtiyaç duyabilir. Bipolar tedavisinde kullanılan ilaçlar, tedavi sürecinde faydalı olabilmektedir. Doktor tarafından belirlenen, uzun süreli ilaç kullanımı duygu durum değişikliklerinin şiddet ve sıklığını azaltabilir. Hatta bazı durumlarda semptomları tamamen önleyebilir.

Bipolar teşhisinden sonra hasta için en uygun olan ilaç kombinasyonunun bulunmasında doktorunuz ile birlikte çalışmak en doğrusu olacaktır. İlaçların etkileri her bünyede farklı olabileceği için doğru ilaç kombinasyonunu bulmak zaman alabilir. Psikoterapistiniz ile sürekli iletişim halinde olun. Kullanılan ilaç seviyesinin tedavi için önerilen dozda olduğunu anlamak için düzenli kan testi yaptırılması önemlidir. İlaç dozunu doğru ayarlamak oldukça hassas bir konudur. Bu süreçte doktorunuzun yakın gözetimi altında olmanız sağlığınız için son derece önemlidir.

Duygu durumunuzdaki değişimler azalmaya başlasa bile ilaçlarınızı kullanmaya devam edin. Bu süreçte bipolar ilaçları bırakmak sıkıntılı olabilir. Dolayısıyla kendinizi iyi hissetmeye başlar başlamaz ilaç kullanımını bırakmayın. Uzun süreli ve kalıcı değişim için ilaçların düzenli olarak kullanılması çok önemlidir. İlaçların tüm problemlerinizi çözmesini beklemeyin. Bipolar bozukluğun tedavisinde kullanılan ilaçlar mani ve depresyon semptomlarını dengelemekte son derece etkilidir. Ancak yaşam biçiminizi olumlu yönde değiştirmeniz de bir o kadar etkili olacaktır. Çevrenizde sizi destekleyen insanların var oluşu, psikoterapi ve ihtiyaç duyduğunuz kadar istirahat etmek de destek sürecinin önemli aşamalarıdır.

Antidepresanlar konusunda dikkatli olun. Son dönemde yapılan araştırmalar bipolar bozuklukların tedavisinde antidepresanların etkisinin oldukça düşük olduğunu gösteriyor. Ayrıca bipolar bozukluklarda görülen mani ve depresyon semptomlarını tetikleyici etkileri de olabileceği için antidepresan kullanımında son derece dikkatli olmak gerekir.

Sürecin en faydalı şekilde ilerlemesi için, psikiyatr ve psikoloğunuzla sürekli iletişimde ve güçlü bir destek sistemine sahip olmanız ve ilaç ihtiyacınızı azaltacak sağlıklı yaşam tercihleri yapmanız son derece önemlidir. Psikoterapistinizin önerdiği plana sadık kalmanız ve yaşamınızda değişimler yaşandıkça psikoloğunuz ile birlikte bu planı gözden geçirmeniz oldukça önemlidir. Bu süreci en kolay ve huzurlu şekilde atlatmanız için, ilk adımı atmanız yeterlidir.  

Görüldüğü gibi bu rahatsızlığın üstesinden gelebilmek için birçok yöntem vardır. Eğer siz de bipolar bozukluğunuz olduğunu düşünüyorsanız, sistemimizdeki psikologlardan profesyonel destek alabilirsiniz. Psikoloğunuz ile birlikte uygulayacağınız bipolar bozukluk testi, sürecinizin hızlı ve verimli bir şekilde ilerlemesini sağlar.

Biz de Psikolog Ofisi olarak, dünya genelinde son derece yaygın olan bu duygudurum bozukluğunda, kendinizi asla yalnız hissetmenizi istemeyiz. Alanında uzman ve deneyimli psikologlarımız ile beraber size yardımcı olmak için buradayız. Türkiye'nin ilk ve en büyük online terapi platformu Psikolog Ofisi’nin uzman psikologlarından gerekli desteği alarak, sağlıklı ve mutlu günlerinize tekrardan kavuşabilirsiniz.

Bipolar Bozukluk Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Bipolar Hastalık Ne Demek?

Bipolar hastalık, maniden depresyona kadar uzanabilen, aşırı ruh hali değişimleridir. 

Bipolar Bozukluk Atakları Ne Kadar Sürer?

Bu hastalığın semptomları mani, hipomani ve depresyon belirtileri kapsamında değerlendirilir. Bipolar kişilik bozukluğu kaynaklı olarak gelişen depresif dönem, genellikle en az iki hafta süre devam eder. Diğer yandan manik atak ise ekseriyetle birkaç gün ila birkaç haftalık bir süre kadar devam eder.