wellbutrin nedir

Wellbutrin XL Nedir?

150 mg ve 300 mg olarak piyasada bulunan Wellbutrin tabletler, beyaz, yavaş salınımlı, bikonveks ve yuvarlak formdadır ve üzerlerinde içeriğindeki bupropion hidroklorür mg değerine göre siyah renkle Wellbutrin XL 150 ya da Wellbutrin XL 300 yazar.  Kapağı çocuklar tarafından rahatlıkla açılamaması için bastır-çevir yapıda olan opak beyaz renkli, polietilen şişelerde 30'ar adet tablet bulunur. 

Yazının devamında ilacın ne için kullanıldığı, reçete durumu, aile hekimleri tarafından reçete edilip edilemediği, kimler tarafından kullanılmasının sakıncalı olduğu, yan etkileri ve ilaca dair merak ettiğiniz bir çok şeyi sizler için derledik. 

Wellbutrin XL Nedir ve Ne İçin Kullanılır?

Wellbutrin, beyindeki nörotransmiter türlerinden olan dopamin ve norepinefrin düzeylerini arttırarak etki eder. Kendimizi iyi hissetmemizi sağlayan nörotransmitterlerin dolaşımda daha fazla süre kalmasına yardım eder ve onlardan daha fazla faydalanmamıza olanak verir.

Wellbutrin kullanan kişinin ruh halinde ve enerji seviyesinde aşırı değişim gözlemlenebilir. 

Wellbutrin XL antidepresan, ilacın ithal ruhsatına sahip olan firma GlaxoSmithKline (GSK)’ın 12 Aralık 2014’te Türk Eczacılar Birliği’ne gönderdikleri Medikal Direktör Dr. Yıldıray Tanrıver ve Resmi İlişkiler ve Pazara Erişim Direktörü Esra Gökşen Eker imzalı yazıda tedarik koşulların ticari anlamda sürdürülemez duruma gelmiş olması sebebi ile 2015 yılından itibaren ilacın piyasaya verilemeyeceği ve depolarda mevcut kullanım durumu oranı baz alındığında 3 ay yetecek kadar  stok kaldığını bildirmeleri üzerine Türkiye Psikiyatri Derneği’nin yayınladığı 8 Ocak 2015 tarihli bildirisinde  ilacın kaldırılmasının bu ilaçla tedavi görmekte olan hastaların tedavilerini aksatacağı, psikiyatri dışı alanlarda da (obezite ve kronik ağrılarda) kullanımı olduğu, antidepresan olarak kullanımının haricinde kokain ve metamfetamin bağımlılığında, sigarayı bırakma sürecinde, bazı davranışsal bağımlılıklarda (kumar gibi) ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tedavisinde kullanımının mevcut olduğu bilgisi geçmiştir. 

Nöroloji ve psikiyatri uzmanları tarafından reçete edilmekte olan Wellbutrin XL depresyon tedavisi için kullanılmaktadır.

Sigarayı Bırakmak İçin Wellbutrin XL Kullanımı

İlaç prospektüsünde geçen bilgiye göre Wellbutrin XL sigarayı bırakma amacı ile kullanılmamalıdır. Sigarayı bırakırken yaşanan yoksunluk hissinin tetiklediği semptomlar ilacın da kullanılıyor olması ile süreci karmaşık hale getirebilir. Ancak ilacın etken maddesi olan bupropion maddesini içeren diğer ilaçlar kullanılabilir.
Unutulmamalıdır ki antidepresan ilaçlar intihar istemini tetikleyebilir ve sigarayı bırakıyor olmanın verdiği yoksunluk hissi ve depresif duygular ile birleştiğinde tehlikeli durumlara sebep olabilir. Bu yüzden sigarayı bırakma sürecinde bupropion içeren ilaçlar kullanan hastaların ilacı reçete eden doktor, hastanın yakın çevresi ve varsa bakım verenleri tarafından yakından gözlenmeleri ve olası bir intihar düşüncesi veya duygu durumda aşırı değişimler görülürse derhal doktora bilgi verilmesi gerekmektedir.

Wellbutrin XL Etken Maddesi

Etken maddesi olan bupropion sebebi ile majör depresif bozukluk için etkili bir ilaç olarak reçete ediliyor olsa da, bazen seçici serotonin geri alım inhibitörü (SSRI) tipi ilaçlardan depresyon tedavisinde yeterli yanıt alınamaması durumunda ona ek tedavi olarak SSRI ilacın yanı sıra Wellbutrin XL da reçete edilebilmektedir.

Mevsimsel duygudurum bozukluğu yaşayan kişilerde görülen depresyon için de bupropion verilmektedir. Ayrıca bupropion etken maddesi, diğer antidepresanların sebep olduğu bilinen cinsel işlev bozuklukları ve kilo alımı gibi yan etkilere sahip değildir ve uyku hali yapmaz. Eğer bupropion kullanımı esnasında cinsel işlev veya kilo alımından yana bir problem gözleniyorsa plasebo sebebi ile olması çok olasıdır. 

Etken Maddesi Bupropion Olan İlaçlar

  • Atabay Kimya Sanayi ve Tic. A.Ş. firmasına ait Qsmok (150 mg) uzatılmış salınımlı tablet,
  • Liba Laboratuarları A.Ş. firmasına ait Buprapan (150 mg, 300 mg ve 450 mg) uzatılmış salınımlı tablet,
  • GlaxoSmithKline İlaçları San. ve Tic. A.Ş. firmasına ait Zyban (150 mg) yavaş salınımlı tablet ve yine aynı firmaya (GSK) ait Wellbutrin XL (150 mg ve 300 mg) yavaş salınımlı tablet 

Wellbutrin XL Antidepresan Mıdır?

Wellbutrin XL majör depresyon durumunda tercih edilen, etken maddesi bupripion hidroklorür olan  atipik bir antidepresan olup, beyindeki dopamin ve nöradrenalin adı verilen kimyasal maddelere etki ederek çalışır.
Diğer antidepresanlar gibi Wellbutrin XL da 24 yaşın altındaki gençler ve çocuklar için kullanımı sakıncalı ilaçlardandır ve intiharı düşünmek ve buna yönelik eylemlerde bulunmak gibi olasılıkları arttırabilir.

Wellbutrin XL Nasıl Kullanılır?

Wellbutrin XL yavaş salınımlı tabletler ağızda bekletilmemeli, ezilmemeli, çiğnenmemeli ve bir bardak içme suyu yardımı ile ağızdan bütün olarak alınmalıdır. 

İlacın vücutta yavaş salınmasına yardım eden dış kaplaması vardır ve su ile yutulmayıp ağızda parçalanması ilacın salınımını hızlandırarak doz aşımı riski yaratabilir ve nöbet gibi çok ciddi yan etkilere sebebiyet verebilir. Bu sebeple ilacın mutlaka ağızda bekletilmeden bir bardak su ile beraber yutulması gerekmektedir.

Son kullanma tarihi geçmiş ilaçları kullanmamalı ve ilacı çocukların ulaşamayacağı yerde saklamalısınız. 

İlaç size bir doktor tarafından reçete edilmemişse kullanmamalısınız. 

Wellbutrin XL tablet günde bir taneden fazla alınmamalıdır. 

Doktorunuzun bilgisi olmadan ilaç tedavinizi birden sonlandırmamalı ve doz miktarında bir değişikliğe gitmemelisiniz. 

Doktorunuz ilacı kaç mg vermesi gerektiğini size özel olarak planlayacaktır. İlacın etkisini göstermesi haftalar alabilir. Doktorunuz ilaçla tedavinizin ne kadar süreceğini tedaviye vereceğiniz yanıta göre belirleyecektir. Doktorunuzla irtibatta kalmalı ve belirtileriniz hakkında kendisini sıkça bilgilendirmelisiniz. 

Almayı unuttuğunuz bir doz olduğunu fark edecek olursanız dengelemek için çift doz ilaç almayın, almayı unuttuğunuz dozu atlayın ve tedavinize doktorunuzun reçete ettiği şekliyle kaldığınız dozdan devam edin. 

Antidepresan ilaçların intihar düşüncelerini arttırması sebebi ile tedavinin en az ilk iki haftası süresince yakın çevreniz tarafından gözlenmeniz ve kendinizde intihar düşüncelerinin varlığını fark ederseniz derhal doktorunuza bildirmeniz veya hemen hastaneye gitmeniz tavsiye edilmektedir. 

Yakınınızda olan birine depresyonda olduğunuzu ve sizdeki farkında olmadığınız bir değişim ihtimaline karşı sizi gözlemlemesini ve prospektüsü okumasını söyleyebilirsiniz.

İlacı aç veya tokken kullanabilirsiniz. 

Uyku hali, sersemleme ya da gözlerinizde kararma gibi belirtilere sebep olursa araç ve makine kullanmak gibi dikkat gerektiren işler yapmamalısınız.

Çok miktarda alkol kullanırken alkolü yeni bırakmışsanız veya düzenli olarak çok fazla alkol tüketmekteyseniz ilaç sizin için oldukça tehlikeli olabilir.  Durum ilacı size reçete eden doktor ile mutlaka paylaşılmalıdır.

Wellbutrin XL Yaşlılarda Kullanılabilir Mi?

Wellbutrin XL 65 yaş üzerindeki hastalarda şiddetli karaciğer yetmezliği sorunu yoksa (bu durumda kullanılmamalıdır) günde bir kez maksimum doz 150 mg olacak şekilde reçete edilmektedir.

Wellbutrin XL Çocuklarda Kullanılabilir Mi?

Wellbutrin XL 18 yaş altındaki çocuklar  için kullanılmamalıdır.

Wellbutrin XL Hamilelerde Kullanılabilir Mi?

Wellbutrin XL antidepresan ilaç FDA gebelik risk skalasında C kategorisindedir. Bunun anlamı, yapılan çalışmalarda hayvanlar üzerinde istenmeyen sonuçlar görülmüş olduğu fakat insanlarda fetal risk oluşturduğuna dair kanıt olmadığıdır.

Eğer hamilelik planınız varsa, hamileyseniz ya da hamile olma ihtimaliniz varsa durumunuzu ilaca başlamadan önce doktorunuza söylemelisiniz. 

Sebebinin Wellbutrin XL kullanımı olup olmadığı bilinmemekle birlikte, hamilelik döneminde Wellbutrin XL kullanmış olan annelerin bebeklerinde özellikle kalp kusuru olmak üzere anomalili doğum vakaları raporlanmıştır.

Hamilelik planlıyorsanız, hamileyseniz ya da hamilelik şüpheniz varsa ilacı doktorunuz reçete etmedikçe kullanmamalısınız. 

Tedaviniz sırasında hamile olduğunuzu öğrenirseniz derhal doktorunuzu bilgilendirmelisiniz.

Hamilelik planınız varsa Wellbutrin XL kullanmamalı, Wellbutrin XL kullanacaksanız da etkili bir doğum kontrol yöntemi kullanmalısınız.

Wellbutrin XL Emziren Anneler Tarafından Kullanılabilir Mi?

Wellbutrin XL antidepresan tabletin emziren kadınlar tarafından kullanımı önerilmez, ilaç içeriğindeki maddeler anne sütüne geçebilir. 

Emzirdiğiniz sürece doktorunuzun tavsiyesi, bilgisi ve onayı dışında hiçbir ilaç veya bitkisel takviye kullanmamalısınız. 

Emziriyorsanız ve doktorunuz size Wellbutrin XL tableti reçete etmişse emziriyor olduğunuzu doktorunuza hemen söylemelisiniz. 

Wellbutrin XL Bağımlılık Yapar Mı?

Wellbutrin XL antidepresan bağımlılık yapmaz. Direkt kesilmesi, kesilme belirtileri gözlemenize sebep olabilir. Bu sebeple ilacı yalnızca doktorunuz reçete ederse ve yalnızca doktorunuzun önerdiği sıklık ve doz miktarına uyarak kullanmalı ve doktorunuzun bilgisi ve onayı olmadan kullanmayı direkt kesmemeli ve doz miktarında değişiklik yapmamalısınız. 

Wellbutrin XL Cinsel İşlev Bozukluğuna Sebep Olur Mu?

Antidepresanların çoğundan farklı olarak Wellbutrin XL cinsel işlev bozukluğuna sebep olmaz. Hatta bazı çalışmalar bupropionun SSRI grubu antidepresanların sebep olduğu cinsel işlev bozukluklarını hafifletmekte yardımcı olduğunu göstermiştir.

Wellbutrin XL Kilo Aldırır Mı?

Wellbutrin XL içeriğindeki herhangi bir madde kilo alımına sebep olmaz. 

İlacın bazı kullananlarda kilo kaybına neden olduğu kaydedilmiştir. 

Wellbutrin XL Piyasadan Kaldırıldı Mı?

Aralık 2014’te firma tarafından tedarik konusunda sürdürülebilirliğin zorluğu gerekçesi ile 2015 yılı itibari ile çekileceği bildirilmiş, ilaç stokların bitmesinin ardından bir süreliğine bulunamamış, ancak günümüzde eczanelerde reçete ile satılmaktadır.

Wellbutrin XL Ne Kadar Sürede Etki Eder?

İlacın etki göstermeye başlaması iki hafta ya da bazı kişilerde biraz daha uzun bir süreyi bulabilir.

Wellbutrin XL Hangi Durumlarda Dikkatli Kullanılmalıdır?

Bazı durumlarda doktorunuz tedavinizi yakından takip etmeyi uygun görebilir ya da Wellbutrin XL dışında bir tedavi önermek isteyebilir. Aşağıda listelenen durumlardan herhangi biri sizin için geçerliyse ilacı kullanmaya başlamadan önce doktorunuzu bu yönde bilgilendirmelisiniz.

  • Çok miktarda alkol tüketiyorsanız
  • Kafanızdan ciddi bir yaralanma veya kafa travması öykünüz varsa
  • Geçmişte epilepsi ya da inme nöbeti geçirmişseniz
  • İştahınızı baskılayan herhangi bir ürün veya uyarıcı türden ilaç kullanıyorsanız
  • Diyabet için insülin ya da tablet kullanmaktaysanız
  • Antimalaryaller, kinolonlar, antidepresanlar, teofilin, sedatif etkili antihistaminikler, antipsikotikler, tramadol ve sistemik steroidlerle tedavi görmekteyseniz
  • Depresyon için kullanmakta olduğunuz başka bir ilaç ya da ilaçlar varsa
  • Bipolar bozukluğunuz varsa
  • 65 yaşın üzerindeyseniz
  • 18 yaşından küçükseniz
  • Böbrek ya da karaciğerinizden yana ciddi sorunlarınız varsa
  • İntihar ya da kendinize zarar verme düşünceleriniz varsa
  • Kan basıncınız yüksekse
  • Kullanmakta olduğunuz reçeteli veya reçetesiz herhangi bir başka ilaç varsa 

Wellbutrin XL Hangi İlaçlarla Beraber Kullanılamaz?

Eğer aşağıdaki ilaçlardan herhangi birini kullanmaktaysanız veya son iki hafta içinde kullanmışsanız Wellbutrin XL kullanmaya başlamadan önce doktorunuzda bu bilgiyi paylaşmalısınız.

  • Reçeteli veya reçetesiz bir ilaç, bitkisel takviye veya vitamin kullanıyorsanız
  • Nikotin bantı kullanıyorsanız
  • Kanser tedavisi için ilaç kullanıyorsanız
  • Kalp ritmindeki düzensizlikler için ilaç kullanıyorsanız
  • Parkinson hastalığı tedavisi için kullandığınız bir ilaç varsa
  • Kalp hastalığı ya da felç gelişimini engellemek için kullandığınız ilaç varsa
  • Beta blokör türden ilaç kullanıyorsanız
  • Depresyon ya da ruhsal başka bir hastalık için kullandığınız başka bir ilaç varsa
  • Tramadol adı verilen ağrı kesiciyi kullanıyorsanız
  • Kinolon ismi verilen antibiyotiklerden kullanmaktaysanız
  • Antihistaminik türden uyku haline sebep olan ilaçlardan kullanmaktaysanız
  • İştah durumunuzu ya da kilonuzu kontrol altında tutmak için kullandığınız ilaçlar ya da uyarıcılar varsa
  • Steroid kullanmaktaysanız
  • Diyabet için tablet ya da insülin kullanmaktaysanız
  • Klorokin ya da meflokin gibi sıtmaya karşı kullandığınız ilaçlar varsa
  • Kullandığınız ya da Wellbutrin XL kullanırken kullanmayı bırakacağınız yatıştırıcı ilaçlar varsa
  • Akciğer rahatsızlığı ya da astım için teofilin kullanmaktaysanız
  • Ritonavir veya efavirenz gibi HIV enfeksiyonu tedavisi için verilen ilaçlardan kullanmaktaysanız
  • Meme kanseri için tamoksifen kullanmaktaysanız (Wellbutrin XL bu ilacın etkisini azaltabilir)
  • Kalp için digoksin kullanmaktaysanız (Wellbutrin XL bu ilacın etkisini azaltabilir)

Wellbutrin XL Reçetesiz Alınabilir Mi?

Wellbutrin XL beyaz reçeteli bir ilaçtır. Nöroloji ve psikiyatri uzmanları tarafından reçete edilir. 

Reçete ile satılan herhangi bir ilacı bir doktor tarafından size reçete edilmedikçe kullanmamalısınız. 

Aile Hekimi Wellbutrin XL Yazabilir Mi?

Aile hekimleri psikiyatri ilaçlarını ancak hastaya uzman bir doktor tarafından rapor verilmişse ve  iki kutuyu geçmemek şartı ile reçete edebilir. Psikiyatri ilaçları ile tedaviye aile hekimi başlatamaz, ancak kullanmakta olduğunuz uzman raporlu psikiyatri ilacınız varsa onu reçete edebilir. İlaç için rapor yoksa sizi uzmana yönlendirecektir.

Wellbutrin XL Doz Aşımı

Wellbutrin XL doz aşımında yan etkilerinin yanı sıra kalp ritminde düzensizlik, nöbet, kriz, uyuşukluk veya bilinç kaybına sebep olabilir. 

Doktorunuz tarafından reçete edilmiş olan doz miktarından fazla Wellbutrin XL almış olduğunuzu fark ederseniz derhal doktorunuz ile iletişime geçmeli veya hemen en yakın hastanenin acil servisine gidip ilgili sağlık personeline almanız gerekenden fazla Wellbutrin XL almış olduğunuzu belirtmelisiniz.

Wellbutrin XL Yan Etkileri

Kusma, hasta hissetme, baş ağrısı,  uykuya geçmede zorluk, görme bozukluğu, kulak çınlaması, kaşıntı, deri döküntüsü, terleme, baş dönmesi, ateş, kuvvetsizlik, göğüste ağrı, tansiyon yükselmesi, tat alma duyusunda değişiklik, karın ağrısı, saldırganlık, ürperme ve kaygı hali Wellbutrin XL tabletin yaygın yan etkilerindendir.

Yaygın olmamakla birlikte ilacın sebep olduğu kanıtlanmış yan etkileri arasında kalp ritminde hızlanma, konsantrasyonda zorlanma, kilo kaybı, kafa karışıklığı ve depresyon vardır.

Çok seyrek karşılaşılsa da ciddi yan etkileri aşağıdaki gibidir

  • Kan şekeri seviyesinde değişiklikler
  • Mevcut sedef rahatsızlığında kötüleşme
  • Sarılık (hepatit)
  • Uyuşma, karıncalanma, tuhaf rüyalar
  • İstemsiz idrar kaçırma
  • Delüzyon, paranoya, halüsinasyon, depersonalizasyon
  • Baygınlık
  • Kontrol dışı hareketler, koordinasyonda zorlanma, kas tutulması
  • Çarpıntı

Yaygın, yaygın olmayan ve çok seyrek olarak kategorilendirilmiş yan etkilerinin yanı sıra; kendini öldürme düşüncelerinde artış, hiponatremi, anemi, trombositopeni, lökopeni, psikoz gibi görülme sıklığının ne olduğu bilinmeyen fakat ilacın kullanımı ile ilişkilendirilmiş yan etkiler de kaydedilmiştir.

Aşağıda listelenen yan etkiler ise ilaca karşı gelişebilen alerjik reaksiyonlardır.

  • Nöbet ya da kasılma gibi kriz geçirme riski Wellbutrin XL kullanan her 1000 hastadan 1’i için vardır.
  • Dilde, dudaklarda ya da göz kapaklarında şişme
  • Kendinden geçme hali ya da baygınlık
  • Nefes alma ve vermede güçlük
  • Hırıltılı solunum
  • Eklemler ve/veya kaslarda ağrı
  • Deri yüzeyinde döküntüler
  • En çok da burun, gözler, ağız ve genital bölge çevresinde görülen soyulan deri ve kabarcıklar, bu bölgelerde deri döküntüleri
  • Deri ve diğer organları etkileyen bağışıklık sistemi ile alakalı lupus adı verilen rahatsızlık veya mevcut lupus rahatsızlığının semptomlarında kötüye gitme

Bu yan etkiler ciddi yan etkiler olup, bu belirtilerden herhangi birini yaşarsanız derhal doktorunuzu bilgilendirmeli, doktorunuza ulaşamıyorsanız ilacı kullanmayı bırakıp hemen size en yakın hastanenin acil servis bölümüne gitmelisiniz. 

Yazar
Avatar
Şebnem Akı KaraoğluUzman Psikolog20 Mart 2023
0/1500
Yorumlar

Henüz yorum yapılmadı

Henüz yorum yapılmadı