Pms Dönemi Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Bugün adet öncesi gerginlik olarak bildiğimiz, premenstrüel sendrom (PMS)’u sizler için kaleme aldık. 
Hemen hemen her birimizin hakkında fikir sahibi olduğu adet öncesi gerginlik konusunda bildiklerimiz peki gerçekten doğru mu? Gelin, beraber bakalım. Keyifli okumalar dileriz…

Adet öncesi gerginlik olarak adlandırılan kısaca PMS yani premenstrüel sendrom, adet öncesi dönemde kadınlar tarafından yaşanan yorgunluk, sinirlilik, göğüslerde hassasiyet, duygudurum dalgalanmaları, depresyon ve sürekli yemek yeme isteği gibi çeşitli semptomların ve belirtilerin tamamına verilen addır. 

Uzmanların görüşlerine istinaden; her 4 kadından 3’ü bu durumu yaşamakta ya da yaşayabilme potansiyeline sahip olmaktadır. Oran ne kadar yüksek, değil mi? 

Bu durum genelde adet kanamaları başlamadan 10 gün kadar öncesinden görülmeye başlayabilmekle birlikte, adetten hemen önce şiddetlendiği görülür ve adet görülmesiyle ya da birkaç gün kala sona erer. Neyse ki. 

Regl öncesi duygusallığı, peluşlara ve battaniyelere sarılıp yatma isteği, mutluluk hissiyatını birazcık olsun arttıracak çikolata ve çokça ilgi beklentisi ile sevimli bir kedi gibi yapabildiği gibi; olur olmadık anlarda sanki herşey aynı anda üst üste gelmişçesine hiddetle geçirilebilen sinir krizleri ve gerginlik de bu dönem pek şaşırtmamakta. Ama merak etmeyin, geçiyor. En azından neden olduğunu ve ne kadar süreceğini biliyoruz…

Kimler Premenstrüel Sendroma (PMS) Yatkındır?

Adet öncesi gerginlik sendromu 20'li yaşların sonundan 40'lı yaşların ortasına kadar görülebilir. Adet gören her kadın bu sendroma yakalanmaya yatkın iken bazı durumlarda yatkınlık oranı daha da yüksek olmaktadır. Örneğin;

• PMS 40'larda daha şiddetli olabilir.
• Yaşı ileri olan kadınlar şiddetli PMS'e sahip olma eğilimindedir.
• Depresyon veya başka bir duygudurum bozukluğu öyküsü olan kadınlarda daha fazla PMS semptomu olabilir.
• En az bir hamilelik geçirmiş kadınlar PMS'e daha yatkındır.

PMS Belirtileri Nelerdir?

Adet öncesi gerginliğinin belirtileri genellikle öngörülebilir ve düzenli olarak aynı şekilde devam edebilir. Fakat kişilerin bu dönemde yaşadığı fiziksel ve duygusal değişikliklerin dereceleri dönemsel olarak değiştiği için adet öncesi gerginlikte her dönem belirtileri bir önceki dönemlere göre farklılık gösterebilir.
Adet öncesi belirtilerinden bazılarını sizler için listeledik;

• Baş ağrıları hatta bazen migren atakları,
• Konsantre olmakta güçlük çekme,
• Depresyon hali,
• Çarpıntı,
• Uykusuzluk,
• Şiddetli eklem ağrıları,
• Bazı şeylere çok kolay şekilde sinirlenme,
• Bulantı veya kusma,
• İntihara meyilli olma durumu,
• Suç işlemeye eğilimin artması,
• Duygusal anlamda kırılgan olma durumu,
• Ciltte yağlanma ve bunun sonucunda da akne oluşumu,
• Öncelikle karın bölgesinde ve göğüslerde olmak üzere tüm vücutta şişlik ve ağrı oluşması,
• Enerji azlığı yani halsiz kalma durumu,
• Kabızlık,
• Aşırı uykuya meyil,
• İştah artması veya azalması,
• Kilo alma,
• Sıcak basmaları,
• Ses veya kokulara karşı hassasiyetin artması,
• Ve hepimizin bildiği; ağlama isteğidir.

PMS Döneminde Beslenme Nasıl Olmalıdır?

PMS belirtilerinden biri olan ve kişiye rahatsızlık veren ödem sorununun giderilmesi için bol su tüketilmeli fakat sodyum alımı da azaltılmalıdır. 

PMS döneminde alkol tüketmemek, kafein ve şeker tüketimini azaltmak, beslenme değişikliklerinin başında gelir. Tatlı isteğinin artması nedeniyle fazla çikolata tüketimi ağrıların artmasına neden olabilir. 

Kramp oluşumunu gidermek ya da önlemek için papatya gibi spazm giderici bitki çayları içmek, bol sebze, meyve ve tam tahıl tüketimi bu dönemin daha rahat geçmesine yardımcı olur. 

B6 vitamini, folik asit, magnezyum ve kalsiyum yetersizliğinin olmaması da rahatlama için gerekli olmakla birlikte eğer eksikliklerinden şüpheleniliyorsa derhal bir sağlık kurumuna başvurulmalıdır. Doktorun uygun görmesi halinde takviye alınmasında yarar vardır.

PMS Nedenleri Nelerdir?

Hormonal dalgalanmalar; mesela östrojen ve progesteron hormonlarının değişen seviyeleri ve serotonin dalgalanmaları gibi belirtilerin artmasıyla birlikte ruh hali değişikliklerine neden olarak PMS belirtilerini öne çıkarabilir. 

Serotonin hormonunun düşmesiyle yorgunluk, depresyon ve uyku sorunları da merhaba diyebilir. Eğer aile geçmişinde doğum sonrası depresyon ve bipolar bozukluk gibi sağlık sorunları öyküsü var ise, bu durum muhtemelen PMS durumu yaşama ihtimalinin artmasına da sebep olacaktır. 

Dengesiz ve yetersiz beslenme, şeker, yağ ve tuz yönünden zengin beslenme gibi yaşam alışkanlıkları da ne yazık ki şişkinliğin ve ağrıların artmasına sebep olarak PMS ihtimalini arttırabilir. 

Beslenme ile ilişkilendirilebilecek diğer PMS (regl öncesi gerginlik) nedenleri ise aşağıdaki gibi sıralanabilir;

• Vitamin seviyelerinin yetersiz olması (özellikle A ve B vitaminleri),
• Hormon seviyelerindeki ani dalgalanmalar,
• Magnezyum, çinko gibi mineral seviyeleri azlığı,
• Prostaglandin ve nörotransmitter adlı vücutta önemli görevleri bulunan kimyasalların miktarlarındaki dengesizlik,
• Vücutta suyun aşırı olacak şekilde tutulması,
• Psikosomatik problemler olarak sayılabilir.

PMS Dönemi Psikolojisi

PMS döneminde kişinin durumu ruhsal, davranışsal ve fiziksel olmak üzere sınıflandırılmaktadır.  

Ruhsal ve davranışsal adet öncesi belirtileri arasında; 

• Halsizlik, 
• Aşırı uyuma isteği, 
• Depresyon, 
• Sinirlilik, 
• Cinsel istek artışı, 
• Dikkat azlığı,
• Gerginlik,
• Kaygı, 
• İştah değişiklikleri ve yemek istekleri yer almaktadır. 

Fiziksel semptom gösteren adet öncesi belirtileri için ise şu örnekleri verebiliriz;

• Memelerin hassaslaşması ve büyümesi,
• Baş ağrısı,
• Ödem,
• Baş ağrısı,
• İshal ve kabızlık, 
• Ciltte yağlanma ve akne,
• Aşırı susama ve karın ağrısı.

PMS Dönemi Yaşayan Birine Nasıl Davranılmalıdır?

Adet öncesi gerginliği, kişide oluşturduğu isteksizlik ve huzursuzluk hali nedeniyle; bazen baş edilmek bile istenmeyen bir hal alabilir.

Kişiyi olumsuzluklardan kurtarmak için kendi kendine bu dönemi yönetmeye yönlendirmeli veya bir doktor görmesi için teşvik edilmelidir. Fakat dönemsel olarak aşırı hassasiyet gösterebileceği unutulmamalı, bu konuda oldukça nazik ve yapıcı yaklaşılmalı, gerginlikle karşılık verse bile kesinlikle yumuşak karşılayarak anlatılmaya çalışılmalıdır. Eğer konuşmaya ve bu konudan bahsetmeye istekli değilse zorlanmamalıdır.

Kişinin psikolojisini olumlu etkileyecek alışkanlıklar edinmesi, dinlenmesi, sevdiği aktiviteleri yerine getirmesi sağlanmalı ve böylece dönemin daha sorunsuz geçmesine yardımcı olunmalıdır. 

Bir psikolog ile görüşmesi sağlanabilirse, adet öncesi belirtilerini PMS yaşamadan veya çok hafif atlatması yönünde ilk adımı atmış olacağı bilinmelidir. 

Eğer hayata karışmaya bile enerji ve tahammülü kalmadığı bu dönemde evden çıkmak istemezse; battaniyesinin bile altından çıkmadan, elindeki telefonla istediği her an online terapi alabileceği hatırlatılabilir. PsikologOfisi’nde bir randevu oluşturmak veya şimdi konuş özelliği sayesinde birkaç dakika içinde başlayacak bir online terapi satın almak bir dakikasını bile almaz.

Her ay tekrarlayan bu durum için PMS’i yönetmek adına yapılacak ufak değişikliklerle kişiyi daha az rahatsız edecek şekilde süreci geçirmesine yardımcı olunabilir. Örneğin, bir günlük tutmasını sağlayarak; her dönem PMS’de yaşanan durumlar not alınarak bir sonraki dönemde bu semptomların oluşması durumunda önceden önlemler alınabilir. 

Sıcak kompres desteğiyle sancıların hafiflemesine yardımcı olunabilir ve kan akışını rahatlatarak ödem gibi sorunların oluşumunu da engellemiş olur.

 Komik ve romantik filmler, diziler ve videolar izlemek, ayaklarını sıcak tutmak, sıcacık bir adaçayı, rezene, melisa veya papatya çayı gibi rahatlatıcı bitki çayları içmek, uzanır vaziyette bolca dinlenebilmek, ayaklarını uzatabilmek, sık sık ve hafif öğünler, sağlıklı salatalar yemek ve sıcacık banyo yapmak da stres ile başa çıkmasını kolaylaştırırken fiziksel yorgunluğunu da alarak ona adet öncesi döneminde oldukça yardımcı olabilecektir.

Peki sizler adet öncesi gerginlik yaşıyor musunuz? Adet öncesi belirtilerinden hangisini görüyorsunuz? Ne yapmak adet öncesi dönemde size yardımcı oluyor? Yorumlarda buluşalım…

PsikologOfisi’nde yorum yaparken anonim kalabilir ve başkalarına da iyi gelebilecek yöntemlerinizi paylaşabilirsiniz.