Otizm Spektrum Bozukluğu
6-12 aylık itibariyle semptomları gözlenen otizm ciddi bir gelişimsel bozukluktur. DSM-5 tanı ölçütlerine göre otizm; dil, algı ve motor becerilerde eksiklik, gerçekliği değerlendirme yetisinde yetersizlik, sosyal durumlarda faal olamama gibi birçok davranışsal problem içerir. Otizmli çocuklar üç temel işleyiş alanında zorluk yaşar. Birincisi, sosyal etkileşim için gerekli olan göz kontağı kurma, yüz ifadelerini, mimikleri anlama, nesneleri alıpverme gibi sözsüz iletişimde yetersizlik; ikincisi, dil kullanımında gecikme ve stereotip, başkalarının kullandığı kelimeleri etme, sosyal olarak bağlanmama, fikir alışverişinde bulunmama; üçüncüsü ise rol canlandırma, nesne kullanımı, yaratıcı oyunlar kurmada oldukça düşük performans sergilemedir.
Otizmin Sebepleri
Araştırmalara göre beynin anormal işleyişinden ortaya çıkan Otizm, genetik ve doğum öncesi çevresel nedenlere bağlıdır. Doğumdan sonraki ilk yılda Otizmli çocukların beyni, sinirlerin aşırı büyümesine bağlı olarak ortalamadan daha büyüktür. Bu da normal bilişsel, dil ve iletişim becerilerinin gelişimini etkilemektedir (Chourchesne, Carper & Akshoomoff, 2003). Buna ek olarak, FMRI çalışmalarına göre otizmin duygusal -sosyal duyarlılık ve zihinsel aktivitelerin planladığı cerebral korteksteki aktivasyonun az olmasıyla ilişkili olduğu ortaya çıkmıştır (Mundy, 2003).
Otizmli çocuklar diğer çocuklara oranla ortak dikkatleri, gösterilen nesnelere ya da olaylara olan ilgisi oldukça düşüktür. Yetişkinlerin davranışlarını çok daha az taklit ederler. Konuşan kişiyle göz kontağı kurmaz, isimleri söylendiklerinde dahi dikkatlerini vermez, tekrarlanan davranışlarına devam ederler.
"Oğlumla otizme meydan okuyoruz" blog yazımızdan otizmin belirtileriyle ilgili detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Otizm düşünsel süreç açısından da yetersizliğe sebep olur. Muhakeme becerisinde, bilgiyi hafızada tutmada, sonuç odaklı çözüm üretmede ve alakalı olaylarda bilgiyi tekrar işlemede sorun yaşar.
Sonuç olarak otizm, sosyal dünyayı anlama ve algılamada, sözel beceride, sosyal farkındalıkta, düşünme süreçlerindeki yetersizlik sebebiyle davranış bozukluğuna neden olur.
Tedavi Yöntemleri
Otizmin önlenebilirliği ve tamamen iyi edilebilme yönteminin olup olmadığı hala tartışılmakta ve araştırılmaktadır.
1. Tıbbi Tedavi
Geçmiş yıllarda yapılan tıbbi çalışmalarda ilaç kullanımın otizm tedavisinde etkili olmadığı görülmüştür. Çünkü kullanılan ilaçlar antidepresan ağırlıktadır. Otizm semptomlarını düşürdüğüne dair bir kanıt yoktur. Çeşitli psikolojik prosedürler otizmin sürecinde daha başarılı sonuçlar vermektedir.
2. Davranışsal Tedavi
Davranış terapisi kendine zarar verme davranışının azalmasında, sosyal davranışsal uyumun gerçekleşmesinde , bazı dil beceri özellerinin gelişiminde otizmde kullanılan öncelikli yöntemlerden biridir. Uzun süreli yapılan deneysel programı sonucu davranışsal terapi otizmli çocuklarda oldukça olumlu sonuçlar verdiği rapor edilmiştir (Lovaas, 1987). Ev ortamında uygulanan birebir yöntem, klinik ortamda uygulanan yöntemden daha etkilidir. Ayrıca ev ortamında aile de sürece dahil edilmektedir. Çocukların gerçek dünya durumlarıyla öğrenmeleri ve anlamlandırmaları sağlanmaktadır.
Otizm çeşitli davranış bozukluklarına neden olduğu için, çocuğun bir durumda öğrendiği doğru davranışı başka bir duruma transfer edebilmesi zordur.
Otizm hem finansal hemde manevi açıdan ebeveyn açısından stresli bir süreçtir. Çocuğu anlamak, günlük bakımını yapmak, yeni geçerli eğitim kaynakları araştırmak çocuğun sağlığı ve eğitimi açısından oldukça önemlidir. Ailenin de bu süreçte destek alması gerekmektedir. Siz de doğru bilgiye ihtiyaç duyuyorsanız psikologofisi.com'da bulunan uzman psikologlardan dilediğiniz zaman profesyonel destek alabileceğinizi unutmayın.
Uzmanlarımız ve platformumuz hakkında daha fazla bilgi edinmek için 15 dakikalık ücretsiz seanslarımıza başvurabilirsiniz.
Kaynaklar
Chourchesne, Carper & Akshoomoff, 2003, CHILD DEVELOPMENT
Mundy, 2003, CHILD DEVELOPMENT
Lovaas, 1987, ABNORMAL PSYCHOLOGY
