Teknoloji Bağımlılığı Nedir?

Teknoloji hepimizin hayatında oldukça önemli bir yere sahiptir. Teknolojik aletler hayatımızı inanılmaz derecede kolaylaştırmıştır. Çamaşır makinesi, televizyon, bilgisayar gibi temel aletlerin ortaya çıkışıyla hayatımıza giriş yapan teknoloji, günümüz dünyasında oldukça büyük gelişmeler göstererek tahmin edilmesi güç noktalara ulaşmıştır. 

Özellikle dijitalleşen dünyada teknolojinin iletişim yönüne bakacak olursak bir çok meslek teknoloji üzerinden ilerlemekte, teknoloji sayesinde insanlar birbirini tanımakta, ulaşılamaz görülen yerlere teknoloji sayesinde ulaşılmakta ve pek çok bilgi teknoloji sayesinde edinilebilmektedir. 

Elbette teknolojinin iletişim boyutunun yanında  günlük hayatı inanılmaz derecede kolaylaştıran aletler ve insanların konfor ve modernizm ihtiyaçlarını tatmin eden gelişmeler de insanların teknoloji sevgisini kamçılamaktadır. Tüm bu olumlu ve cazip yanları teknolojiyi hayatımızın önemli bir parçası haline getirmiştir. 

Ancak tüm bu gelişmeler beraberinde günümüz dünyasının en büyük problemlerinden biri olan teknoloji bağımlılığını da getirmektedir. Kişinin; günlük hayatını ekarte edecek, sorumluluklarını yerine getirmesine engel olacak ve kişiyi sosyal hayattan soyutlayacak şekilde teknolojik aletler ile vakit geçirmesi olarak kısaca tanımlayabileceğimiz teknoloji bağımlılığı; daha çok bilgisayar, telefon ve televizyon gibi teknolojik aletler özelinde ortaya çıkmaktadır.

Üstelik çoğu zaman teknoloji bağımlılığı kısa vadede kişiye rahatsızlık vermeyecek; aksine kişi günden güne daha da bağımlı hale gelecektir. 

Önceleri daha çok genç yaş gruplarında görülen teknoloji bağımlılığı son zamanlarda bütün yaş grupları arasında oldukça yaygınlaşmıştır. 

Teknoloji bağımlılığının kişiye fizyolojik, psikolojik, sosyal açılardan ve daha birçok alanda zarar verdiği ise artık bilinen bir gerçektir. 

Teknoloji Bağımlılığının Türleri Nelerdir?

Teknolojinin günümüzde geldiği seviye aynı zamanda birçok türde teknoloji bağımlılığı gelişmesine de neden olmaktadır. 

En bilinen ve en sık görülen teknoloji bağımlılığı türleri bilgisayar ve telefon bağımlılıkları olsa da maalesef teknoloji bağımlılığı türleri bunlarla kısıtlı değildir. 

Teknoloji bağımlılığı türlerini şöyle sıralayabiliriz:

• Bilgisayar bağımlılığı
• Telefon bağımlılığı
• Televizyon bağımlılığı
• Sosyal medya bağımlılığı
• Oyun bağımlılığı
• Online alışveriş bağımlılığı

Teknoloji Bağımlılığının Nedenleri Nelerdir?

Teknoloji bağımlılığı kişiden kişiye değişen ve kişinin yaşam tarzına, mesleğine, sosyal hayatına göre farklılık gösteren birçok farklı nedene bağlı olarak gelişebilen bir problemdir. 

Ancak elbette en büyük etken teknolojik aletlerin giderek daha çok insanları tatmin eden ve ihtiyaçlarının daha fazla kısmını yerine getiren bir duruma gelmesidir. 

Teknoloji bağımlılığının en sık karşımıza çıkan nedenlerini ise şöyle sıralayabiliriz:

• İnsanların kişisel problemlerinden kaçmak için online dünyaya vakit ayırması
• Günlük hayatın streslerinden kaçış noktasının teknolojik aletlerde bulunması
• Halihazırda kişide var olan alışveriş bağımlılığı gibi problemlerin online platformlar ile daha tatmin edilebilir hale gelmesi
• Depresyon, anksiyete bozukluğu, asosyal kişilik bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıklar
• Çekingen ve içe kapanık bir karaktere sahip olan kişilerin ihtiyaçlarını her anlamda teknoloji aracılığı ile karşılayabiliyor oluşu
• Dünyadan haberler alma, güncel kalma gibi teknolojiyi cazip hale getiren unsurlar
• Tamamen teknoloji üzerine ilerleyen meslekler
• Teknolojik aletler aracılığı ile duygusal tatminin gerçekleştirilebilir oluşu
• Teknolojik aletlerin kullanımının günden güne kolaylaşıyor oluşu
• Yalnızlıktan kurtulmanın teknoloji sayesinde mümkün olduğu düşüncesi
• Küçük çocuklar arasında teknolojik oyunların oldukça yaygınlaşmış olması
• Teknolojinin kişi açısından zamanla bir konfor alanı halini alması 

Teknoloji Bağımlılığının Belirtileri Nelerdir?

Teknoloji bağımlılığı birçok farklı türe sahip olduğu gibi; kişiden kişiye ve türden türe de değişen farklı belirtilere sahiptir. Ancak hangi tür teknoloji bağımlılığı olursa olsun, temelde aynı olan bazı belirtiler de elbette bulunmaktadır. 

Teknoloji bağımlılığının en sık karşılaşılan belirtilerini şöyle sıralayabiliriz:

• Günlük hayatta odak problemleri ve dikkat dağınıklığı yaşamaya başlamak
• Sosyal aktiviteler ve arkadaş ortamları yerine teknoloji ile vakit geçirmeyi tercih etmek
• Sürekli olarak bireysel teknolojik aletleri kontrol etme ihtiyacı 
• İnternetin çekmediği ortamlardan aşırı derecede kaçınmak ve bu ortamlarda huzursuz hissetmek
• Uyku bozuklukları yaşamak 
• İnternette vakit geçirmekten dolayı sorumlulukları yerine getirmemek ve gitgide sorumluluk bilincini yitirmek
• Teknolojik aletlerden uzak kalındığında mutsuz, huzursuz ve tedirgin hissetmek
• Etraftakilere teknolojik aleti kullanım süresi hakkında yanlış bilgi vermek
• Teknoloji kullanım zamanını kontrol edememek ve saatlerini teknoloji ile harcamak
• Gerçek hayatta geçirilen vaktin günden güne azalması
• Günlük rutinin kaybolması 
• Stres, üzüntü, endişe gibi olumsuz duygulardan kaçışın teknolojide bulunması 
• El bileklerinde ağrı, görme bozuklukları, duruş bozuklukları gibi fizyolojik problemler

Teknoloji Bağımlılığının Zararları

Teknoloji bağımlılığı günümüzde yediden yetmişe birçok insan arasında oldukça yaygın olarak görülen ancak bir o kadar da zararlı olan; bir an önce baş edilmesi gereken bir problemdir. Teknoloji bağımlılığının hem kısa vadede hem uzun vadede birçok zararı bulunmaktadır. Bu zararları şöyle sıralayabiliriz:

• Sosyal hayattan zevk alamamak
• Arkadaşlık ilişkilerinin, aile bağlarının ve partnerle olan bağların zayıflaması, 
• Görme bozuklukları, duruş bozuklukları, eklemlerde ağrı gibi birçok fiziksel sorunun ortaya çıkması 
• Depresyon ve asosyal kişilik bozukluğu başta olmak üzere birçok psikolojik sorunun ortaya çıkması 
• İletişim yeteneklerinde önemli ölçüde azalma
• İş hayatındaki ya da eğitim hayatındaki performansta azalma ve verimsizlik
• Mental problemler 
• Aşırı alışveriş, oyunlardaki paralı özellikler vb. faktörler nedeni ile yaşanan finansal sorunlar
• Sorumluluk bilincinde önemli ölçüde azalma yaşanması 
• Kişinin günlük hayata vaktinin kalmaması

Teknoloji bağımlılığının bunun gibi kişiden kişiye değişen birçok zararı bulunmaktadır. Kişinin günlük hayattaki yaşamı, sosyal hayatı, iş hayatındaki konumu gibi değişen faktörlere göre her insanda teknoloji bağımlılığının meydana getirdiği zararlar da değişim göstermektedir. 

Teknoloji Bağımlılığının Kişisel ve Sosyal Hayat Üzerine Etkileri

Sosyal hayat ve arkadaşlarla, aileyle ya da partnerle yapılan aktiviteler; kişinin günlük hayatın stresinden ve koşturmacasından sıyrılarak rahatlayabileceği, gülüp eğlenebileceği ve yeniden motive olacağı hayatın oldukça güzel bir yönüdür. 

Başka insanlarla paylaşım içerisinde olabilmek, sohbet etmek, birlikte aktiviteler yapabilmek, onlara dokunarak etkileşim içinde bulunmak, sevilen hobilerle uğraş içinde olmak insan ruhunu besler ve psikolojiye oldukça iyi gelir. 

Ancak günümüzde insanlar giderek evlere kapanmakta ve sosyal aktiviteler azalmaktadır. Bunun en büyük etkeninin online platformlar, sosyal medya ve genel olarak teknolojik aletlerle insanların pek çok ihtiyacını karşılayabilmesi olduğunu söylememiz gerekir. 

Teknoloji bağımlılığı kişiyi her açıdan etkilemekte ise de en büyük etkilerini kişisel hayat ve sosyal hayat üzerinde göstermektedir. Teknolojik aletlere karşı oluşan bağımlılık; öncelikle insanlar arasındaki iletişimin dijital dünyaya taşınması, kişilerin herhangi bir aktivite yapmaya ihtiyaç kalmadan etkileşim kurabilmesi, duygusal tatminin teknoloji aracılığı ile sağlanması gibi fonksiyonların etkisi ile artmakta ve sonrasında insanları günden güne yalnızlaştırmaktadır. 

Telefon bağımlısı olan kişinin hayatı zamanla teknoloji ve kendisinden ibaret hale gelir ve kişi sosyal yaşamdan, dış dünyadan her geçen gün biraz daha soyutlanır. 

Bu durum zamanla iletişim yeteneğinde de düşüşe sebep olur ve anksiyete bozukluğuna, asosyallik, depresyon gibi kişiyi sosyal hayattan daha da soyutlayan psikolojik bozukluklara yol açar. Daha sonra maalesef bu iki olgu birbirini besler hale gelir. 

Hal böyle olunca kişi hem teknoloji bağımlılığının zararları ile karşı karşıya kalır hem de sosyal hayattan soyutlanması ve git gitgide yalnızlaşmasından dolayı bu zararların etkisi giderek artış gösterir. 

Teknoloji Bağımlılığının Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Teknoloji bağımlılığı kişinin hem psikolojik sağlığı hem fiziksel sağlığı hem de zihinsel sağlığı üzerinde oldukça negatif etkilere sahiptir. 

Teknoloji bağımlılığının fiziksel sağlık üzerine etkilerini şöyle sıralayabiliriz:

• Duruş bozuklukları
• Boyun düzleşmesi
• Astigmat, miyop, hipermetrop gibi görme bozuklukları
• Baş ağrısı
• Baş dönmesi
• Kilo alma

Teknoloji bağımlılığının psikolojik sağlığa olan etkileri ise şöyledir:

• Asosyallik, asosyal kişilik bozukluğu
• Depresyon
• Anksiyete bozukluğu
• Languishing sendromu
• Yalnızlık hissi
• Yetersizlik hissi
• Aşağılık kompleksi
• Öz güven düşüklüğü
• Odaklanma problemleri ve dikkat eksikliği

Teknoloji bağımlılığının; sayısal hesaplamaları yaparken zorlanma, konuşmada akıcılığın kaybı, iletişim yeteneklerinde zayıflama gibi zihinsel sağlığa da negatif etkileri bulunmaktadır. 

Teknoloji Bağımlılığının Anksiyete ve Depresyon İle İlişkisi 

Depresyon ve anksiyete bozuklukları en bilinen ve oldukça yaygın görülen psikolojik bozukluklardır. 

Depresyon bireyin ruhsal olarak kötü hissettiği, günlük hayatını önemli ölçüde etkileyen; yaptıklarından, yediklerinden ve genel olarak hayattan zevk almadığı psikolojik bozukluk olarak tanımlanabilir. 

Anksiyete bozukluğu ise bireyin herhangi bir konuda yaşadığı, birçok türde ortaya çıkabilen ve kişinin hayatını oldukça negatif etkileyen bir psikolojik bozukluktur. 

Teknoloji bağımlılığı hem depresyonun hem de anksiyetenin gelişmesine sebep olabilecek, tahmin edildiğinden daha zararlı bir durumdur. 

Kişi teknolojiyle geçirdiği vakit arttıkça ve teknoloji bağımlılığı ortaya çıkmaya başladıkça insanlarla geçirdiği vakti azaltacak ve sosyal ortamlardan uzaklaşacaktır. 

Gitgide yalnızlaşan ve kendi içine kapanan kişide ise depresyon ortaya çıkması oldukça yüksek bir ihtimaldir. 

Öte yandan internet sayesinde kendinden daha iyi şartlara sahip kişilerin hayatını an be an gözlemenin bir sonucu olarak da kişide depresyon görülme ihtimali de oldukça yüksektir. 

Bunun yanında teknolojiye bağımlılığı artan kişinin günden güne iletişim yeteneklerinde azalma oluşu ve asosyalliğin başlaması da kişinin başka insanlarla iletişim kurmak zorunda kaldığı zamanlarda yoğun şekilde kaygı duymasına ve anksiyete bozukluğu başlamasına neden olabilecektir. 

Bu tip insanlarda markete gitmek, yürüyüş yapmak gibi basit aktivitelerden dolayı evden dışarı çıkarken dahi çok yoğun bir kaygı hissi olacaktır. Çünkü hayat zamanla bağımlısı olduğu teknolojik alet ve kendisinden ibaret hale gelmiş; insanlardan ve dış dünyadan oldukça soyutlanmıştır. 

Teknoloji Bağımlılığının Kendilik Algısı Üzerine Etkileri

Teknoloji bağımlılığı kendilik algısı üzerinde de negatif bir etkiye sahiptir, ancak bu etkiyi açıklamadan önce kendilik algısının ne olduğunu anlamamız gerekir. 

Kendilik algısı, bireyin fiziksel, psikolojik ve zihinsel açıdan kendisini nasıl algıladığı ile ilişkili bir kavramdır. Kendilik algısı ideal olan kişiler fiziksel, psikolojik ve zihinsel açıdan bütünlük içinde olup kendilerine karşı şefkatli bir yaklaşım sergilerler. 

Oysa teknoloji bağımlılığı bireyi kendisinden uzaklaştıran, tamamen teknolojiyle iç içe hale gelip ayrı bir benliğe sahip olmasına engel olan bir durumdur. 

Dolayısıyla teknoloji bağımlılığı olan kişilerin, kendilik algıları idealden uzaklaşacak, bu kişiler uyum ve denge halinde hissedemeyecektir. 

Kendilik algısı bozulan kişilerde ise bununla beraber öz güven düşüklüğü, değersizlik hissi ve daha birçok problem de görülmeye başlar. 

Teknoloji Bağımlılığı İle Başa Çıkma Yolları Nelerdir?

Teknoloji ile iç içe olmak günümüz dijitalleşen dünyasında kaçınılmaz bir hal almıştır. Ancak teknoloji kullanımını kontrol altında tutmak ve bağımlılık ile baş etmek oldukça önemlidir. 

Zira giderek yayılan teknoloji bağımlılığı tüm insanlığa ve bireysel olarak kişilere oldukça zararı olan, büyük bir problemdir. 

Teknoloji bağımlılığı ile başa çıkmak için günlük ekran sürenizi denetim altında tutmalı, teknolojiye ayıracağınız keyfi vakitlerde kısıtlamaya gitmelisiniz. Bunun için; örneğin televizyon dizisi izlemek yerine kitap okumayı, sosyal medyada gezinmek yerine gazete ve dergi okumayı, gün içinde yürüyüşe vakit ayırmayı, yemeklerinizi ailecek sohbet ederek yemeyi bir alışkanlık haline getirmeyi deneyebilirsiniz. 

Bunun gibi teknoloji ile olan vaktinizi kısarak yapacağınız aktiviteleri alışkanlık haline getirmek gün içinde her ne kadar teknoloji ile içiçe olsanız da bağımlı hale gelmenizi önemli ölçüde önleyecek ve teknolojinin zararlı yönleriyle baş etmenizi sağlayacaktır. 

Teknoloji Bağımlılığından Kurtulmak İçin Yapabileceğiniz Bazı Şeyler

Teknoloji bağımlılığının pek çok negatif etkisi bulunmakla beraber bununla başa çıkmak elbette mümkündür. Dolayısıyla sözünü ettiğimiz negatif etkiler sizi ümitsizliğe düşürmemeli ve teknolojiye daha çok hapsetmemelidir. Teknoloji bağımlılığından kurtulmak için size verebileceğimiz bazı tavsiyeleri sıraladık:

• Fiziksel aktitive ve egzersizlere vakit ayırın
• Gün içinde hareket halinde olmaya özen gösterin
• Aile üyeleriniz ve arkadaşlarınızdan destek alın
• Meditasyon ve yogadan faydalanın
• Yeni hobiler edinin
• İnsanlarla konuşabileceğiniz yeni ortamlara girin
• Günlük rutin oluşturun 
• Günlük rutininize yürüyüş yapmak, kitap okumak gibi aktiviteleri ekleyin

Teknoloji Kullanımını Sağlıklı Yönetme Stratejileri 

Teknolojinin hızla ilerleyen gelişimi aslında hayatın her alanında oldukça kolaylık sağlıyor. Ancak teknolojinin doğru kullanımının pek çok faydası olduğu kadar yanlış kullanımının ve sonucunda da teknoloji bağımlılığının pek çok zararı bulunuyor. 

Bu nedenle teknoloji kullanımını doğru ve sağlıklı yönetmek oldukça önemli. Bunun için uygulayabileceğiniz bazı stratejiler ise şöyle:

• Belirli saatlerde teknolojik cihaz kullanmamayı alışkanlık haline getirin. Bu ailenize ya da arkadaşlarınıza ayırdığınız zamanlar veya tamamen kendinizle geçirmek istediğiniz zamanlar olabilir. 
• Zaman zaman dijital detoks uygulamayı deneyin. Bu sayede beyniniz teknoloji olmadan yaşamayı unutmayacaktır.
• Teknolojiden uzak şekilde yapabileceğiniz hobiler ve aktivite alışkanlıkları edinin.
• Teknolojiyi kafanızı dağıtmak ya da streslerden kaçmak için kullanmayın.
• Teknolojik aletleri kullandığınızda yeni bir bilgi edinmek, yeni şeyler keşfetmek gibi olumlu yanlarından faydalanmaya özen gösterin.
• Teknoloji kullanımını kendinize hedef olarak belirlemeyin. Yani teknolojiyi amaç değil araç olarak kullanın. 

Dijital Detoks ve Teknoloji Molaları

Detoks, vücutta ya da zihinde biriken zararlı, toksik denilebilecek madde ve algıları arındırmak faaliyetine denmektedir. 

Dijital detoks ise kişinin, teknolojik aletlerin kullanımı ve teknoloji nedeniyle hem zihnindeki hem de vücudundaki toksinlerden arınmayı hedefleyip; bunun için belirli bir süre sosyal medya, internet ve teknolojik aletlerden uzak durmasını ifade eder. 

Günümüz dijitalleşen dünyasında teknolojiden tamamiyle uzak kalmak hem mümkün değildir hem de aslında sağlıklı da değildir. Çünkü teknoloji artık hayatın oldukça önemli bir parçası haline gelmiştir ve bir çok faydası da vardır. 

Ancak zararlarından ve teknoloji bağımlılığından uzak durmak açısından belirli sürelerde teknoloji kullanımına mola vermek ve dijital detoks yapmak oldukça önemlidir. 

Bunun için kendinize zaman sınırı belirleyebilir, yalnızca belirli amaçlar için teknolojiyi kullanmayı deneyebilir veya teknoloji ile aranıza fiziksel sınırlar koyabilirsiniz. 

Çocuklar ve Gençlerde Teknoloji Bağımlılığının Belirtileri 

Teknoloji bağımlılığı ilk olarak genç yaş gruplarında yaygınlaşmış; ancak daha sonra tüm yaş gruplarına dağılım göstermiştir. Dolayısıyla teknoloji bağımlılığı yalnızca yetişkinlerde değil; çocuk ve gençlerde de oldukça yaygındır. 

Çocuklarda teknoloji bağımlılığının bazı belirtileri şöyledir: 

• Çocuğunuzun yalnızca tablet, telefon ya da televizyon gibi teknolojik aletlerde ilgilenirken yemek yemesi
• Çocuğunuzun teknoloji ile vakit geçirmesine izin vermediğiniz zamanlarda ağlama krizleri geçirmesi
• Küçük yaşlardaki çocuklarda görülen görme bozuklukları
• Çocuğunuzun başka insanlarla iletişim kuramaması, fazla çekingen olması

Gençlerde ise daha belirgin ve fazla sayıda belirti ortaya çıkmaktadır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

• Sınıfta veya okulda bir arkadaşı olmaması, okulda dahi sürekli telefonla vakit geçirmesi
• Aile sohbetlerine katılmayıp sürekli odasında ve bilgisayarı ya da telefonuyla vakit geçirmek istemesi
• Asosyal olması
• Kitap okumaması
• Herhangi bir hobisinin olmaması
• Eğitim hayatının teknoloji ile geçirdiği zamandan dolayı kötü etkilenmesi
• Ders ile ilgili olduğu yalanını söyleyerek sürekli ekran başında vakit geçirmesi

Çocuklarda Teknoloji Bağımlılığı Nasıl Önlenir?

Çocuğunuzun teknoloji bağımlılığına sahip olmaması için birtakım önlemler almak onun hem geleceği, hem de fiziksel, psikolojik sağlığı ile zihinsel gelişimi açısından oldukça önemlidir. 

Benlik algısı sağlıklı olan, öz güvenli, iletişim becerileri iyi ve psikolojik sağlığı teknoloji nedeniyle yıpranmamış bireyler yetiştirmek için ailelere çocuklarda teknoloji bağımlılığı oluşumunun önüne geçmek görevi düşmektedir. 

Bunun için çocuğunuzu mümkün olduğunda teknolojiden uzak tutmalı ve gerçek dünyaya yönlendirmelisiniz. 

• Çocuğunuzla eğitici ve öğretici aktiviteler yapın
• Çocuğunuzla oyunlar oynayın
• Çocuğunuzu park ve bahçelere götürün
• Çocuğunuza düzenli aralıklarla yemek yemenin herkes tarafından yapılması gereken bir eylem olduğunu; bunun için herhangi bir teknolojik alete ihtiyacı olmadığını anlatın
• Çocuğunuza vereceğiniz ilgiyi ve onunla iletişim kurmayı ihmal etmeyin
• Çocuğunuzla anlayışlı ve açıklayıcı bir şekilde konuşun ve ona teknolojinin verebileceği zararları anlatın

Gençlerdeki Teknoloji Bağımlılığında Ebeveynlerin Rolü ve Sorumlulukları

Yaş ilerledikçe çocukların ailelerden bağımsızlığı artar ve kendi kendilerine zaman geçirme istekleri artar. 

Genç yaş grubunda bir çocuğunuzun olması durumunda zaman zaman yalnız başına vakit geçirmek istemesi, telefonuyla eskiye nazaran daha fazla vakit geçirmesi normaldir. 

Bu çocuğunuzun teknoloji bağımlısı olduğunu göstermez; ancak yukarıda saydığımız belirtileri gözlemliyor olmanız halinde çocuğunuzda teknoloji bağımlılığı olma olasılığı yüksektir. Bu bağımlılığın ortaya çıkmasında ebeveynlerin de elbette rolü bulunmaktadır. 

Çocuğun ilgisiz bırakılması, ergenlik çağının verdiği buhranla çocuğun baş başa bırakılması, çocukla dertleşmemek ya da anlattıklarına öfkelenip; çocuğa kızmak gibi yanlış ebeveyn tutumları ergenlik çağına giren ve genç yaş grubundaki kişilerde teknoloji bağımlılığı ortaya çıkmasında etken olabilecektir. 

Bu durumda ailelerin yapması gereken ergenlik çağına giren çocuklarının dilinden konuşmaya çalışmak, hayatındaki olayları anlattığında anlayışlı bir şekilde yaklaşmak ve üsluba özen göstermek, çocuğuyla birlikte vakit geçirmeyi ihmal etmemek, çocuğun arkadaşlarıyla sosyalleşmesine tepki göstermeyip çocuğu baskılamamaktır.

Teknoloji Bağımlılığında Medyanın Rolü ve Etkisi Nedir?

Teknoloji bağımlılığının büyük bir kısmı esasen sosyal medyaya ve dijital dünyaya dayanmaktadır. Medya sayesinde insanların, başkalarının hayatlarını an be an, yakından gözlemlemesi bu bağımlılıkta oldukça önemli bir etkendir. 

Bunun yanında insanların normal şartlarda sahip olamayacağı imkanları dizi ve filmler sayesinde tecrübe etmesi, dünyanın bir ucundaki insanlarla dahi etkileşim kurulabilmesi gibi birçok faktör de teknoloji bağımlılığının medya ile olan yakından ilişkisini göz önüne sermektedir. 

Günümüzde televizyon medyasının yanında internet medyası ve sosyal medya da oldukça gelişmiş ve yaygınlaşmıştır. Bu durumun ortaya çıkışıyla beraber hem medya hem de teknoloji yediden yetmişe birçok insanın ulaşabileceği bir hâl almıştır. 

Bu ulaşılabilirliğin kontrol altında tutulamaması ve kişinin kendini denetleyememesinin yanında bazı dış faktörlerin de etkisiyle teknoloji bağımlılığı günden güne artan bir duruma gelmiştir. 

Teknoloji Bağımlılığı Konusunda Toplumdaki Yanlış Algılar ve Mitler Nelerdir? 

Teknoloji bağımlılığı konusunda toplumda doğru sanılan pek çok yanlış bilgi bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri şöyledir:

• Teknoloji bağımlılığı kişinin yalnızca fiziksel sağlığını etkilemez. Bunun yanında pek çok psikolojik sorunun da kapısını aralamaktadır. 
• Teknoloji bağımlılığı kalıcı bir sorun değildir, aksine doğru stratejiler uygulandığında oldukça kısa sürede geçebilen bir problemdir. 
• Asosyal insanlar teknoloji bağımlısı olmazlar; aksine teknoloji bağımlılığı zamanla insanları asosyalliğe sürüklemektedir. 
• Teknoloji korkunç birşey değildir; doğru kullanıldığında pek çok faydası bulunmaktadır. 
• Teknoloji bağımlılığı olduğuna şüphelendiğiniz çocuğunuzu azarlamak ondaki bağımlılığı azaltmayacak hatta daha da fazlalaştıracaktır. 

Bilinçli Teknoloji Kullanımı İçin Öneriler

Teknoloji, bilinçli kullanıldığı takdirde insanlar açısından oldukça faydalı bir hal almaktadır. Ancak teknoloji bu kadar kolay ulaşılabilir bir hâle gelmişken, bu kullanılabilirliği kontrol altında tutması, teknolojiyle olan etkileşimini denetleyebilmesi ve teknolojiyi bilinçli bir şekilde kullanması oldukça zordur. 

Bunun için yapılması gereken asıl şey teknolojiyi bir amaç haline getirmeyi bırakıp, yalnızca araç olarak kullanmaktır. 

Örneğin işten eve geldiğinde oyun oynamanın hayaliyle bütün günü geçiren bir kişi olmaktan, teknolojik aletler aracılığı ile edineceği yeni bir bilgi için heyecan duyan bir kişi haline gelmek burada atılması gereken önemli bir adımdır. 

Öte yandan teknoloji kullanımının bir takım fiziksel ve vakitsel sınırlarla kısıtlanması da bilinçli kullanım için yapabileceklerinizdendir. 

Yatak odasına teknolojik aletlerin alınmaması, belirli bir saatten sonra teknolojik alet kullanımının bırakılması gibi sınırlar bu kısıtlamalara örnek olarak verilebilir. 

Teknolojiyi sürekli  bilgi edinmek için, eğitici videolar izlemek için kullanmak zorunda değilsiniz; elbette eğlenmek, bir ihtiyacınızı karşılamak ya da dünyadaki olaylardan haberdar olmak için de kullanabilirsiniz. 

Ancak kendinize koyduğunuz fiziksel ve zamansal sınırlara uymanız teknolojiyi bilinçli kullanmanızı ve bu kullanımın bağımlılık halini almamasını sağlar. 

Peki sizlerin teknoloji ile aranız nasıl? Kendinizde teknoloji bağımlılığı olduğunu düşünüyor musunuz? Bu konudaki önlemleriniz neler? Yorumlarda buluşalım…