Psikopat Kişilik Bozukluğu Nedir?
Psikopat terimi, uyumsuz kişilik özellikleri gösteren bireyler için kullanılır ve empati eksikliği, yetersiz duygulanım, vicdan yoksunluğu, anormal davranışlar ile karakterize nöropsikiyatrik bir bozukluktur. Araştırmalara göre her 100 kişiden birisi psikopati özellikleri göstermekte ve işlenen suçların büyük bir kısmını da psikopat kişiler oluşturmaktadır. Bireyin psikopat davranışlar sergilemesinin birçok nedeni olabilir. Beyin hasarı, çevresel faktörler, kişinin olumsuz yaşam deneyimleri ve genetik bunlardan en önemlileridir.
Psikopat Kişilik Bozukluğunun Belirtileri Nelerdir?
- Psikopat bireyler, başka bir bireyin zarara uğramasından, canının yanmasından veya üzülmesinden etkilenmezler. Vicdan azabı çekmezler, pişmanlık duymazlar ve olaya oldukça ilgisiz yaklaşırlar. Acımasız bireylerdir.
- Tehlikeli davranışlarda bulunurlar ve korku duymazlar. Suç işlediklerinde dahi herhangi bir yakalanma korkusu, stres belirtisi göstermezler.
- Yaptıkları eylemlerin sorumluluklarını almazlar. Bunun yerine başkalarını suçlamaya, bahaneler uydurmaya ve kendilerini haklı çıkarmaya çalışırlar.
- Empati yeteneğinden yoksundurlar. Karşısındaki bireyin ne hissettiğini, nasıl bir durumda olduğunu anlayamazlar. Bu sebeple de karşısındaki bireyi zor duruma sokmaktan çekinmezler.
- Başkalarının acısından, üzüntüsünden zevk alabilirler. Bu acıyı görmek onlara güçlü hissettirir, kontrolün kendinde olmasından haz alırlar. Bazı psikopatlar, bu acıdan cinsel zevk alabilir. Bu sadistik davranış tüm psikopatlarda görülmez fakat psikopatlarda beklenmedik bir davranış değildir.
- Yalan söyleme becerileri yüksektir ve yalan söyleme oranları normal bireylere göre daha fazladır. Planları ve hedefleri doğrultusunda yalanları önceden belirleyerek söylerler ve gerçeği çarpıtırlar.
- Gerçek ve sağlam bir ilişki kurmaları zordur. İlişkileri varmış gibi görünebilir ve gayet normal bir birey gibi ilişkilerini yaşayabilirler. Fakat bu genellikle karşı tarafı kandırmak adına kurulan bir ilişkidir.
- Psikopat bireylerin düşünce dünyaları da alışılmışın dışındadır. Genel olarak itici bulunan şeyleri bu bireyler ilgi çekici bulabilir. İnsanlara ve çevresinde olup biten olaylara çok farklı bir açıdan bakabilir ve kendi kafasında kurmuş olduğu dünyada farklı fantaziler kurabilirler.
- Şiddete eğilimleri sağlıklı bireylere göre çok daha fazladır. Şiddet, istismar gibi tehlike arz edebilecek davranışlar gösterebilirler.
- Aldatma ve duygusal yönden manipüle etme yetenekleri yüksektir. Yalan, bahaneler, gerçeği çarpıtmalar vs. gibi birçok taktikle karşısındaki bireyi kandırabilirler. Hatta destek gören psikopat bireyler, doktoru bile iyileştiğine inandırabilir ve manipüle edebilir.
- Ahlak değerleri düşüktür. Davranışları, söylemleri ve düşündükleri genellikle ahlak çerçevesi dışındadır. Yasaları, kanunları takmazlar.
- Kendilerini üstün görürler ve narsistik davranışlar sergilerler.
- İntikam istekleri yüksektir ve kincidirler. Kendilerine yapılan ufak bir yanlışa bile kin beslerler ve çok daha fazla bir şekilde karşılık verirler.
- Karar verirken ve plan yaparken oldukça soğukkanlı davranırlar. Dürtüsellik göstermezler ve her şeyi hesaplayarak plan yaparlar. Diğer insanlar tarafından ne zaman harekete geçeceği ve ne yapacağı anlaşılmaz, açık vermezler.
Psikoterapinin Psikopati Üzerinde Etkileri
Psikopati kontrol altına alınması zor olan bir sorundur ve psikolojik destek gerektirir. Destek seçeneği sınırlıdır ve beklenti çok yüksek olmamalıdır. Destek seçeneği olarak çoğunlukla terapi tercih edilir. Psikoterapi, psikopatça davranışların azalmasını ve duygusal farkındalığa varılmasını hedefler.
Psikopat bireylerin empati düğmesi kapalıdır, destekle bu düğme açılmaya çalışılır. Diğer insanlara zarar verme isteğinin, şiddet eğiliminin azalması konusu üstüne düşülür. Psikopat bireylerin, topluma sorun teşkil etmeden hayatlarına devam edilmesi ana hedeftir fakat bu da oldukça sabır ve emek gerektiren bir süreçtir. Bireyin de kendi durumunun farkında olması ve düzeltmek istemesi son derece önemlidir.
Sevgiliniz Psikopat Mı?
Günümüzde psikopat bireylerin oranı artmakta ve destek almadan hayatlarına devam etmektedirler. Bu bireylerin psikopat olduğu fark edilmeyebilir ve bir ilişkiye başlanabilir. Psikopatlar, karşısındaki kişileri kandırabilir, normal bir birey gibi ilişkiyi sürdürmeye devam edebilirler. Fakat psikopat bireylerle özellikle duygusal anlamda ilişki kurmak tehlikeli noktalara ulaşabilmektedir. Her ne kadar sevdiğiniz bir kişinin psikopat olduğunu kabullenmek kolay olmasa da bazı davranışlar bu kişiyi ele verecektir.
Öncelikle ilişkide en belirgin özellikleri sürekli yalan söylemeleri olacaktır. Yalan söylemek onlara göre hiçbir sorun teşkil etmez ve her problemi yalanla çözmeye çalışırlar. Yalan örgüsünü en iyi şekilde planlar ve öyle söylerler, bu nedenle psikopatların yalanlarını yakalamak kolay değildir. Bunun dışında narsistik kişilik özellikleri de vardır ve aldatmaya yatkın bireylerdir.
Psikopat partnerler, sizin sınırlarınıza saygı duymazlar. Kişisel alanınızı ihlal ederler, size alan tanımazlar. Duygularınızı, düşüncelerinizi ve sınırlarınızı umursamaz ve yok sayarlar. Hayatınızın her alanına müdahalede bulunma hakkını kendilerinde görürler ve sizi zor durumda bırakırlar. Sizi toplu ortamlarda rezil edebilir, utandırabilir ya da çevrenizdekilere kaba davranabilirler. Bunları yaparken yanlış yaptığının farkındadırlar fakat herhangi bir sakınca görmezler. Empati yeteneğinden yoksun olmaları kendinizi anlaşılmaz hissetmenize neden olabilir.
Partnerinizin sevgisinden emin olamaz, sık sık sizi sevmediği düşüncelerine kapılırsınız. Psikopat bireyler, sevgi, aşk, ilgi gibi duyguları hissettirmez ve çevresindeki insanlara göstermezler. Psikopat insanların öz saygıları yüksektir. Ne kadar özgüvenli olursanız olun bir psikopat karşısında kendinizi son derece değersiz hissederken bulabilirsiniz. Çünkü karşınızdaki kişi üzerinizde kontrol sağlamak isteyecek ve bunu da öz saygınızı azaltarak ve yok ederek yapacaktır.
Kendi amaçları doğrultusunda sizi kullanabilirler. Manipülasyon yeteneklerini de ustaca kullanacaklarından kimi zaman kendinizi partnerinizin hedefleri doğrultusunda hareket ediyorken bulabilirsiniz. Bir sorunla karşılaştığınızda, kavga ettiğinizde ustaca üste çıkabilirler ve bir anda hatalı siz olabilirsiniz.
Sevdiğiniz hobileri yapmanıza ya da sevdiğiniz insanlarla görüşmenize engel olurlar. Sizi yönetmeye ve üstünüzde egemenlik kurmaya çalışırlar. Gittiğiniz yerlere, giydiğiniz kıyafetlere, görüştüğünüz kişilere müdahelede bulunur, tüm bunlara sizin adınıza kendileri karar vermek isterler.
Fark etmeden psikopat biriyle ilişki kurmaya başlamış olabilirsiniz. Zamanla bu ilişki sizin için yorucu bir hal almaya başlar, ilişkinin sizi yüceltmesini beklerken bir anda yıkımla karşı karşıya kalabilirsiniz. Karşınızdaki insanı zamanla daha yakından tanımaya başlamanızla psikopat olduğuna dair belirtiler fark edebilirsiniz. Eğer yukarıdaki gibi bir ilişki içerisinde iseniz sevgiliniz bir psikopat olabilir.