Psikolojik Kalp Çarpıntısı Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Ortada fiziksel sağlığınız ile ilgili hiçbir bir sebep yokken, kalbinizin olması gerekenden çok daha hızlı attığını hissettiniz mi hiç? Ya da ufacık da olsa stresli olduğunuz bir anda kalbinizin sıkıştığını hissetmişsinizdir. Peki bu ritim bozukluklarının kaygı, stres, panik gibi psikolojik sebeplerden kaynaklanabileceğini hiç düşündünüz mü? Bugün sizler için psikolojik kalp çarpıntısını ele alacağız. 

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Nedir?

Bireyin içinde bulunduğu stres, kaygı, panik ya da üzüntü gibi duygusal reaksiyonlardaki yoğunluk nedeniyle kalp atışında hızlanma, yavaşlama ya da nefes alışverişinde zorluk gibi kalp çarpıntısı belirtileri yaşamasıdır. Psikolojik kalp çarpıntısı için psikolojik kalp ritim bozukluğu demek de mümkündür.  Böyle bir durumda kişi fiziksel sağlığı ile ilgili herhangi bir sebebi olmamasına karşılık bazı psikolojik sebeplerin etkisiyle kalp ritminde bazı anormal durumlar gözlemler. 

Panik atak, fobiler, anksiyete atakları gibi psikolojik bozukluklar da psikolojik kalp çarpıntısı ile kendini gösterebilmektedir. 

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Belirtileri Nelerdir?

Psikolojik kalp çarpıntısını ayırt etmek kimi zaman kişiler için zorlayıcı olabilmektedir. Zira kalp çarpıntısı fiziksel sağlığa bağlı bazı durumlardan da kaynaklanabilir ve böyle bir durumda altında kalp rahatsızlıkları yatma ihtimali vardır. Dolayısıyla psikolojik kalp ritim bozukluğu çok bilinen bir durum olmadığından dolayı kalp çarpıntısı yaşayan kişiler bu durumu doğrudan fiziksel sağlıklarına bağlayabilmektedir. 

Önemle belirtmemiz gerekir ki kalp çarpıntısı yaşıyor olduğunuz durumlarda kendinizi dikkatli gözlemlemeniz oldukça önemlidir. Çapıntılarınızın yoğunluğu, süresi, daha çok hangi durumlarda çarpıntı hissettiğiniz gibi önemli faktörleri gözlemleyerek bir doktora başvurmanız ve gözlemlediğiniz semptomlar hakkında doktorunuzu detaylı şekilde bilgilendirmeniz süreç açısından oldukça yardımcı olacaktır.

Bunun yanında elbette bazı belirtiler psikolojik kalp çarpıntısının fark edilmesini daha kolay yapılabilir hale getirmektedir. Psikolojik kalp çarpıntısı belirtilerini şöyle sıralayabiliriz.

• Aşırı korku ve panik hissi
• Göğüste ağrı 
• Sıkışma hissi
• Nefes alış verişinde zorlanma hissi 
• El ve ayaklarda uyuşma 
• Kalp krizi geçirme hissi ve ölüm korkusu
• Aşırı terleme
• Baş dönmesi 
• O an yaşanan duygusal durumun sona ermesiyle kalp çarpıntısının da sona ermesi

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Neden Olur?

Psikolojik kalp çarpıntısı veya başka bir deyişle psikolojik kalp ritim bozukluğunun birçok farklı nedeni olabilmektedir. Bu nedenler her ne kadar kişiden kişiye değişse de bazı genel nedenleri bulunmaktadır. Bu nedenleri şöyle sıralayabiliriz:

• Kişiyi üzen olaylar
• Art arda kötü geçen günler
• Stres faktörleri
• Panik ve korku yoğunluklu bir hayat
• Anksiyete
• Fobiye sahip olmak

Temelde yukarıdaki durumlar meydana geldiğinde sempatik sinir sistemimizin ya da parasempatik sinir sistemimizin vereceği tepkiler psikolojik kalp çarpıntısına neden olabilmektedir. Bunlardan sempatik sinir sistemi kalp atış hızının artmasına neden olurken parasempatik sinir sistemi kalp atış hızının yavaşlamasına neden olur.

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Kimlerde Görülür?

Psikolojik kalp çarpıntısı, hayatında stres faktörleri yoğunlukta olan tüm kişilerde görülebilir. Doğrusu, psikolojik kalp çarpıntısı için stres faktörleri de şart değildir. Hayatında üzüntü, kaygı, korku gibi duygusal yoğunluklar olan kişiler psikolojik kalp ritim bozukluğu için oldukça müsaittir. 

Bunun yanında elbette psikolojik kalp çarpıntısını arttıran bazı risk faktörleri de bulunmaktadır. Bunlardan bazıları anksiyete bozukluğuna sahip olan kişilerde psikolojik kalp çarpıntısı görülme riskinin artmasıdır. Aynı zamanda panik atak bozukluğuna sahip olan kişilerde de bu risk artmaktadır. 

Hayatının başrolünde stres yer alan gençlerde de kalp çarpıntısı daha çok psikolojik olmaktadır.

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Tedavisi Var Mı?

Psikolojik kalp çarpıntısı tedavisi bir psikiyatrist tarafından yürütülmelidir. Psikolojik kalp çarpıntısıtedavisi için doktor ilaç kullanımına karar verebilecektir. Tedavide kullanılan ilaçlar şöyledir:

• Anksiyete tedavisinde kullanılan ilaçlar:Anksiyetenin etkisini azaltmak için kullanılan ilaçlarla dolaylı yoldan psikolojik kalp çarpıntısı tedavisi de yapılabilmektedir. En sık kullanılan anksiyete ilaçları Buspiron ve Benzodiazepinlerdir. 
• Antidepresanlar: Antidepresan türü ilaçlar kişinin hayatındaki duygusal iniş çıkışları kontrol altına alacağından aynı zamanda bunlardan kaynaklı psikolojik kalp çarpıntısını da kontrol altına alabilecektir. Prozac  ve Paroksetin en sık kullanılanlarındandır. 
• Antikonvülsanlar: Panik atak durumlarının tedavisinde kullanılan bu ilaçlar psikolojik kalp çarpıntısı tedavisinde de tercih edilebilmektedir.
• Beta-blokerler: Bu tür ilaçlar psikolojik kalp çarpıntısı tedavisinde kalp atımını doğrudan kontrol altına almak amacıyla kullanılabilmektedir. 

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Tekrarlar Mı?

Psikolojik kalp çarpıntısı doğru ve etkili bir tedavi ile çözüme elbette kavuşabilir. Ancak bu çözümün kalıcı olup olmaması kişiye bağlıdır. Zira tedaviden sonra kişinin hayatında stres faktörleri artar ve kişi stresle başa çıkmayı başaramayarak duygu yoğunluğuna kapılırsa; psikolojik kalp çarpıntısı tekrar ortaya çıkabilir. 

Dolayısıyla psikolojik kalp ritim bozukluğunun tekrarlamaması için kişinin çarpıntısının psikolojik olduğunu içtenlikle kabul etmesi ve tedavinin ardından hayatındaki duygu yoğunluğu faktörleri ile baş etmeyi öğrenmesi gerekir. 

Psikolojik Kalp Çarpıntısı İle Panik Atak Aynı Şey Midir?

Psikolojik kalp çarpıntısı ile panik atak birbirinin aynısı gibi görünse de elbette aynı şeyler değildir. Ancak bu iki psikolojik bozukluğun oldukça benzer olduğunu kabul etmek gerekir. 

Karşılaştırma yapabilmek adına öncelikle panik atak durumunu kısaca açıklayalım. Panik atak; şiddetli fiziksel semptomlarla kendini belli eden, yaklaşık 30 dakika civarı süren ve oldukça şiddetli bir korku atağı durumudur. Panik atak krizi sırasında kişi kalp krizi geçiriyor gibi hissedebilir, ölüm korkusuna kapılabilir. Dolayısıyla panik atak belirtilerinden birinin de psikolojik kalp çarpıntısı olduğu söylenebilir. Ancak panik atak teşhisi koymak için psikolojik kalp çarpıntısı yeterli değildir; daha birçok belirtinin bir araya gelmesi gereklidir. 

Bu ayırt edici belirtilere çıldırma korkusu, aşırı terleme, bulantı, karın ağrısı vs. eklenebilir. 

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Nasıl Önlenir?

Psikolojik kalp çarpıntısı belirtileri yaşamak kişinin fiziksel sağlığı ile ilgili panik ve korkuya kapılmasına neden olabilir. Bu da depresyon, panik atak bozukluğu, anksiyete bozuklukları gibi daha büyük sonuçları olan psikolojik bozukluklara yol açabilir. 

Dolayısıyla psikolojik kalp çarpıntısının önüne geçebilmek kişinin psikolojik sağlığını koruması açısından oldukça önemlidir. Psikolojik kalp ritim bozukluğunu önlemek için elbette günlük hayatınızda uygulayabileceğiniz bazı tavsiyeler vardır. Bunları sizler için derledik:

• Hayatınızdaki stres faktörlerini azaltın: Elbette bu tamamen sizin elinizde olan bir durum değil. Ancak nispeten de olsa bu faktörleri azaltmanız ve ayrıca bu faktörlerden psikolojinizi etkileyecek düzeyde etkilenmemeniz sizin elinizde. Bunun için hayattaki önceliklerinizi belirlemeniz ve önceliğiniz olmayan konularda strese kapılmamak için çalışmalar yapmanız gerekir. Stresten arınmış bir hayat biçimi, yaşamakta olduğunuz psikolojik kalp çarpıntısı belirtilerini önemli ölçüde hafifletebilecektir.
• Nefes egzersizleri yapın: Özellikle yoga ve meditasyonun insan psikolojisine olan olumlu etkileri artık çoğunluk tarafından kabul edilmiş bir gerçektir. Bu aktiviteler genel olarak psikolojik sağlığınızı olumlu yönde etkileyeceği gibi aynı zamanda psikolojik kalp çarpıntıları yaşamanıza sebep olabilecek duygu yoğunlukları ile baş etmenize de yardımcı olacaktır. Zira genel olarak nefes egzersizleri ve özellikle meditasyon insan ruhunun dinginleşmesi ve stresten arınarak sakinleşmesi üzerine çalışmaktadır. 
• Beslenmenizi düzenleyin: Beslenmenizin psikolojinize olan etkileri tahmin edebileceğinizden çok daha fazladır. Örneğin bazı besinler stres yoğunluğunuzu arttıracak; bazı besinler ise aksine psikolojinize oldukça iyi gelecektir. Yüksek oranda tuz veya şeker içeren besinler stres yoğunluğunuzu arttırırken yeşilçay, muz, kefir gibi besinler sakinleşmenize yardımcı olacaktır. 
• Uykunuzun kalitesine dikkat edin: Uyku kaliteniz de beslenme düzeninize benzer şekilde psikolojinizle oldukça yakından ilişkilidir. Yeterince uyumak vücudunuzdaki stres yoğunluğunun azalmasına ve sakinleşmenize yardımcı olurken uykunuzu almamanız ya da kalitesiz bir uyku geçirmeniz stres düzeyinizin artmasına yol açacak ve dolayısıyla psikolojik kalp çarpıntısı yaşama riskinizi arttıracaktır. 

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Hakkında İlginç Bilgiler Var Mı?

Psikolojik kalp çarpıntısı insanlar tarafından merak konusu olan psikolojik bozukluklardan biridir. Psikolojik kalp çarpıntısı hakkında ilginç bulabileceğiniz bazı bilgiler ise şöyle: 

• Psikolojik kalp çarpıntısı sırasında kişinin hareket yeteneği kısıtlanabilir. Hatta kimi zaman kişi olduğu yerde hareketsiz kalabilir. 
• Kalp çarpıntısı yaşayan kişiler çoğu zaman kendi kendine kalp hastalıkları teşhisi koysa da kalp çarpıntılarının önemli bir bölümü psikolojik nedenlerden kaynaklanmaktadır.
• Travma sonrası stres bozukluğu yaşayan kişilerde ilerleyen zamanlarda psikolojik kalp çarpıntısı görülmesi riski oldukça fazladır.
• Obsesif kompulsif bozukluk hastalığına sahip kişilerde sürekli tekrar eden düşünce ve davranışlar duygu yoğunluklarına neden olabileceğinden bu kişilerde psikolojik kalp çarpıntısı da ortaya çıkabilecektir. 

Psikolojik Kalp Çarpıntısı Yaşıyorum Ne Yapmalıyım?

Size kaygı veren bir durumun varlığı halinde, hayatınızda yoğun stres altında olduğunuz durumlarda ya da herhangi bir sebeple duygu yoğunluğu yaşadığınız dönemlerde psikolojik kalp çarpıntısı yaşamanız oldukça normaldir. Böyle bir durumda öncelikle paniğe kapılmamanız oldukça önemlidir.

Zira paniğe kapılmak size yardımcı olmayacak; aksine çarpıntının artmasına neden olacaktır. Yapmanız gereken şey sakinleştiğinizde çarpıntının geçeceğinin farkında olarak kendinizi telkin etmeniz ve sakinleşmenize yardımcı olacağını düşündüğünüz şeyleri yapmaktır. Basit nefes egzersizleri yapmak, içinizden 10’a kadar saymak, bir yere oturmak sakinleştirici aktivitelerden bazılarıdır. 

Ancak elbette siz sakinleştireceğine inandığınız herhangi bir şeyi de yapabilirsiniz. Örneğin size iyi geldiğine inandığınız bir insanı aklınıza getirmek ya da onun fotoğraflarına bakmak dahi olabilir. 

Psikolojik Kalp Çarpıntısı ve Psikoterapi

Psikolojik kalp çarpıntısı adı üstünde psikolojik nedenlerden dolayı ortaya çıktığından ve insan psikolojisiyle doğrudan bağlantılı olduğundan bununla baş edebilmenin temeli de psikolojiyi iyileştirmekten geçer ve psikolojiyi iyileştirmenin en temel yollarından biri elbette psikoterapidir. 

Dolayısıyla psikolojik kalp çarpıntısından ve ona yol açan faktörlerden kurtulmanın en etkili yollarından biri de psikoterapiden faydalanmaktır.

Psikolojik kalp çarpıntısı ile mücadele etmekte en çok yardım alınan psikoterapi türleri şöyledir: 

• Psikodinamik terapi: Çocukluktaki deneyimlerin şu anki psikolojinize etkilerini anlamanıza ve bu etkileri hafifletmenize yardımcı olan bir psikolojik yaklaşımdır. Özellikle travma sonrası stres bozukluğundan  kaynaklı psikolojik kalp çarpıntısı yaşayan kişilerde psikodinamik terapi oldukça verimli bir yöntem olacaktır.
• BDT(Bilişsel Davranışçı Terapi): Hayatınızda stres faktörünün artmasına neden olan davranış ve düşüncelerinizi ya da kaygıya kapılmanıza neden olan düşüncelerinizi keşfederek bunları değiştirmenize yardımcı olacak olan psikolojik yaklaşım türü BDT(Bilişsel Davranışçı Terapi)dir. Dolayısıyla kaygı veya stres ve hatta herhangi bir şekilde oluşan duygu yoğunlukları nedeniyle ortaya çıkan psikolojik kalp çarpıntıları ile baş etmede oldukça verimli bir yöntem olacaktır.
• Destekleyici psikoterapi: Kişinin benlik algısını düzeltemeye yönelik çalışan bu psikoterapi türü sayesinde benlik algınızın düzelmesi; aynı zamanda hayatınızdaki stresin nedeni olabilecek olaylara karşı daha sakin yaklaşmanıza yardım edecek ve böylece stres nedeniyle psikolojik kalp çarpıntısı yaşama riskinizi azaltacaktır.