Obsesif Kompulsif Bozukluğun 10 Belirtisi

Gün içinde birçok kez ellerinizi yıkama isteği duyuyor ve karşı koyamıyor musunuz? Tamamen simetrik olarak düzenlediğiniz giysi dolabınızdan elbiselerinizi almakta zorlanıyor musunuz? Yürürken adımlarınızı saymaktan artık bunaldınız mı? Her insanın düzen ve temizlik gibi hassas noktaları olabilir. Fakat günlük hayatı etkilediği durumlarda bu davranışlar milyonlarca insanı etkileyen obsesif kompulsif bozukluğa (OKB) işaret ediyor olabilir.

Obsesif Kompulsif Bozukluğun Belirtileri

Peki bu tip alışkanlıklar kişilik özelliği midir yoksa obsesif kompulsif bozukluk mudur? Takıntı hastalığı olarak da adlandırılan obsesif kompulsif bozukluğun en çok rastlanan 10 belirtisini sizler için listeledik:

1. Ellerinizi yıkamaktan kendinizi alıkoyamıyor musunuz?

Dürtüsel bir şekilde el yıkama ya da gün içinde defalarca dezenfektan kullanma gibi davranışlar obsesif kompulsif bozukluğun en sık karşılaşılan obsesyon belirtilerindendir. Bu obsesyonun altında genellikle kişinin kendisine ya da başkalarına mikrop bulaşması korkusu yatar. OKB hastaları için bu korku öylesine büyüktür ki sürekli el yıkamaktan kendilerini alamadıkları için zamanla bu durum cilt problemlerine, tahriş ve kanamalara bile neden olabilir.

2. Temizlik yapmak için mi yaşıyorsunuz?

Obsesif Kompulsif bozukluğa işaret eden en yaygın belirtilerden biri de kişilerin takıntılı bir şekilde temizlik yapmalarıdır. Temizlik takıntısının altında da el yıkama obsesyonunda olduğu gibi mikroplara karşı duyulan aşırı korku yatar. Kişiler her ne kadar bu kendilerini alamadıkları temizlik rutinleriyle obsesif düşüncelerinin neden olduğu anksiyete ve stresi geçici bir süre için giderseler de bu rahatlama genellikle uzun sürmez ve yeniden aynı rutine başlamak için şiddetli bir ihtiyaç duyarlar.

3. Bir şeyleri kontrol etmekten sürekli işe geç mi kalıyorsunuz?

Ocağın, pencerelerin ya da kapının kapalı olduğundan emin olmak için defalarca kontrol etmeniz mi gerekiyor? Aynı kontrolleri 20 defa yapmadan rahat edemiyor musunuz? Bu tür, tekrarlayan kontrol etme davranışları obsesif kompulsif bozukluğu olan kişilerin neredeyse %30’unda görülen, takıntı hastalığının en yaygın kompulsiyonlarından biridir. Tüm kompulsif davranışların altında bir obsesyon yattığı gibi kontrol etme takıntısının atında da kişinin kendisine ya da başkalarına zarar gelmesinden derinlerde yatan sorumsuzluk hislerine kadar çeşitli obsesif düşünceler yatabilir.

4. Zihninizde sürekli “doğru” sayıya ulaşmaya çalışan bir matematikçi mi var?

Takıntı hastalığının en yaygın belirtilerinden biri de kişilerin gün içinde gerçekleştirdikleri eylemleri belirli bir sayı kalıbına göre yapmaları ya da kendi kendilerine saymalarıdır. Örneğin; “4” sayısının iyi olduğuna inanan bir kişi merdivenleri dörder dörder çıkmak ya da kapıları mutlaka 4 defa kilitlemek gibi kompulsif davranışlar gösterebilir. Bu sayıda tekrar edilmeyen eylemler kişi için büyük bir stres kaynağı haline gelebilir.

5. Her şeyin yerli yerinde olması için muazzam bir çaba mı harcıyorsunuz?

OKB’si olan kişiler için çevredeki eşyaların belirli bir düzen ve simetride durmaması, hatta doğru sayıda olmaması bile ciddi bir stres kaynağı olabilir. Bu nedenle gün içinde defalarca eşyaları yeniden düzenlemek, yerlerini değiştirmek gibi takıntılı davranışlar gösterebilirler. Bu aşırı düzen ihtiyacının altında genellikle simetri ya da sayıyla ilgili obsesyonlar yatar.

6. Size ya da sevdiklerinize kötü bir şey olacağından sürekli korkuyor musunuz?

Hepimiz zaman zaman bizim ya da sevdiklerimizin başına talihsiz bir şey geleceğine dair endişeler duyarız. Ancak bu tür düşünceleri mümkün olduğunca kısa sürede bastırıp günlük yaşamımıza devam ederiz. Obsesif kompulsif bozukluğu olan kişiler için bu tür düşünceleri zihinlerinden uzaklaştırmak çok da kolay olmayabilir. Eğer siz de eşyalarınızın çalınabileceği endişesiyle arabanızı park etmekten ya da ortada bir neden yokken annenizin başına bir şey gelecek korkusuyla aynı gün içinde defalarca telefon etmekten kendinizi alıkoyamıyorsanız OKB belirtileri gösteriyor olabilirsiniz.

7. Cinsellikle ilgili zihninizden uzaklaştıramadığınız düşüncelerle mi boğuşuyorsunuz?

Tıpkı başınıza kötü bir şey geleceğinden duyulan aşırı korku gibi cinsellikle ilgili istenmeyen düşünceler de OKB’nin en sık görülen belirtilerindendir. OKB hastaları her ne kadar bu tür düşüncelerin yanlış olduğunu, kendilerine ait olmadığını bilseler de bir an için iş arkadaşlarıyla uygunsuz bir ilişki içinde olduklarına dair düşüncelere ya da cinsel kimlikleriyle ilgili endişelere kapılabilirler. Bu düşünceler nedeniyle iş arkadaşlarıyla bir araya gelmekten kaçınabilirler.

8. Çevrenizdeki kişilerin söz ve davranışlarını en ince ayrıntısına kadar inceliyor musunuz?

Obsesif kompulsif bozukluğu olan kişilerin en belirgin özelliklerinden biri de eşleri, aileleri, arkadaşları hatta iş arkadaşlarının tüm söz ve davranışlarını en ince detayına kadar sorgulamalarıdır. Takıntı hastalığı olan kişiler iş arkadaşlarının ufak bir sözü nedeniyle haftalarca olay çıkarabilir ya da küçük bir yanlış anlaşılma nedeniyle ilişkilerini bile sonlandırabilirler. Bu düşünce biçimiyle yaşamak kişinin yakın çevresi için de oldukça yorucu olabilir.

9. Atacağınız her adımda çevrenizdekilerin onayını mı arıyorsunuz?

Takıntı hastalığı olan kişilerin yaşadıkları anksiyeteyi rahatlatabilmek için en sık yaptıkları şeylerden biri de vermeleri gereken her kararda çevrelerindeki kişilerin fikrini ve onayını istemeleridir. Örneğin; arkadaş ortamında söyledikleri bir söz nedeniyle kendilerini utandırdıklarını düşünerek en yakın arkadaşlarından sürekli telkin isteyebilirler. Ya da temizlik takıntılarını onaylatmak için evlerine gelen her misafire evin kirli olup olmadığını sorabilirler. Hepimiz kendimizden emin olmadığımız zamanlarda yakınlarımızdan fikir almak isteriz ancak sürekli olarak aynı soruları sorduğunuzu fark ediyorsanız ya da arkadaşlarınızdan bu tür sözler işitiyorsanız bu takıntı hastalığının bir belirtisi olabilir.

10. Dış görünüşünüzden nefret mi ediyorsunuz?

Kişilerin saç, cilt, burun gibi belirli vücut bölümlerinin çirkin ya da anormal olduğuna inanmalarına neden olan beden dismorfik bozukluğu (beden algı bozukluğu) OKB hastalığıyla yakından ilişkilidir. Hepimiz dış görünüşümüzde çok beğenmediğimiz tarafların olduğunu düşünebiliriz ancak vücudun belirli bölümlerinin normal dışı olduğuna dair bu takıntılı düşünceler OKB’de görülen obsesyonlara çok benzer. OKB hastaları bu sevmedikleri vücut bölümlerini saatlerce ayna karşısında inceleyebilir ya da görünüşlerinden utandıkları için evden dışarı çıkmaktan kaçınabilirler.

Obsesif Kompulsif Bozukluğun İnanmanızı İstediği 10 Yalan yazımızdan Obsesif Kompulsif bozukluk yaşayan kişilerin pek çoğunun, farkında olduğu ya da olmadığı detaylara ulaşabilirsiniz.

Obsesif kompulsif bozukluğa bağlı psikolojik sorunlar yaşayan kişiler için anlık çözümlerin yanında içinde bulundukları durumu yönetmelerini kolaylaştıracak psikolojik destek gibi daha uzun soluklu çözümler oldukça önemlidir. Psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğunuz her an psikologofisi.com’da yer alan uzman psikologlarımızdan destek alabilirsiniz.