Neden Kendimden Nefret Ediyorum?

Öz değer eksikliği aşırı olduğunda, çok az insanın anlayabileceği oldukça acı verici bir durum haline gelebilir. Kendinden nefret etmek karmaşık ve kendi başınıza çözmenizin zor olduğu bir durumdur. Hatta bazı araştırmalar, intihar düşüncesinin önde gelen nedenlerinden biri olduğunu bile göstermiştir. Kendinden nefret ettiğini düşündüğün bir noktadaysan, bilmen gereken tek şey şudur: hayatın böyle olmak zorunda değil!

Biraz kendinden şüphe duymanın doğal ve hatta belki biraz da sağlıklı olduğu doğru olsa da neredeyse sürekli bir kendinden nefret etme durumunda olmak kesinlikle hiç kimse için iyi değildir. Ancak, kendinden nefret etme hali değiştirilebilir bir durumdur ve başkalarıyla sağlıklı ilişkiler kurmak, önce kendi değerinizi tanımakla başlar.

Kendinden nefret etme sağlıksız hale geldiğinde ne olduğunu, buna neyin sebep olabileceğini, hayatınıza neler yapabileceğini ve bunun üstesinden nasıl gelinebileceğini öğrenmek için içeriğimizi okuyabilir; terapiye ihtiyaç duyduğunuzu düşünüyor, yaşadığınız sorunları çözmek istiyorsanız Psikologofisi üzerinden deneyimli isimlerle görüşmeye hemen başlayabilirsiniz. Sesli ya da görüntülü gerçekleştireceğiniz online terapi seansları ile hayatınızdaki sorunlarınıza çözüm bulabilirsiniz

Kendinden Nefret Etmenin Sağlıklı Olmadığına İlişkin İşaretler

Hemen hemen herkesin zaman zaman kendinden şüphe etme veya kendinden nefret etme düşünceleri vardır. Bir bakıma, biraz öz farkındalığa sahip olmak iyi bir şey olabilir. Bu, kendi eksikliklerimiz konusunda gerçekçi olduğumuz anlamına gelir. Bu farkındalık, başkalarına karşı şefkat duyma yeteneğimize katkıda bulunabilir.

Öz eleştiri, büyüme ve olgunluğun da önemli bir parçasıdır. Sağlıklı öz farkındalık ve kendinden nefret etme arasındaki çizgiyi tanımak önemlidir, özellikle de “kendimden nefret ediyorum” gibi düşüncelerin hayatınıza hakim olmaya başladığını fark ederseniz.

Hissettiklerinizin sağlıklı olup olmadığını veya daha derinde bir şeyler olup olmadığını belirlemenize yardımcı olabilecek, farkında olmanız gereken birkaç işaret vardır;

• Düşünceleriniz, hedeflerinize ulaşmanızı veya yaşamınızı en iyi şekilde sürdürmenizi engeller.
• Rahatsız edici düşüncelerinizden dolayı yalnız kalamazsınız.  
• Özgüveniniz çok düşüktür ve kendinizi yetersiz hissedersiniz.
• İyi şeyler olsa bile her zaman olumsuzluklara odaklanırsınız.
• Kendinden nefret etme hali fark etmeden sürekli aklınıza geliyor gibi hissedersiniz.
• Artan değersizlik hissi ve depresyon hali yaşarsınız.
• Duygularınızı gerçekler olarak algılarsınız.  
• İltifatları kabul etmekte zorlanırsınız.
• Düzenli olarak, hayatınızın birbiri ardına gelen ültimatomlardan ibaret olduğunu hissettiren ya hep ya hiç ifadelerini kullanırsınız.
• Onaylanmış hissetmek için sürekli olarak başkalarının onayını ararsınız.

Yukarıdakilerden herhangi biri, son zamanlarda neler yaşadığınızı veya hissettiğinizi açıklıyorsa, daha iyi nasıl başa çıkabileceğinizi öğrenmenin zamanı gelmiş olabilir. Çünkü gerçek şu ki, kendinden gerçekten nefret ettiğinize dair düşünceleriniz sadece bir düşünce; kim olduğunuzla ilgili katı gerçekler değiller. Sorun şu ki, kontrolü ele geçirmeye başlarlarsa, onlara inanmaya başlayabilirsiniz. Dolayısıyla, olumsuz düşünceleri gerçeklikten ayıramıyorsanız, sorununuz yeterince ciddi hale gelmiştir. Ancak iyi haber şu ki, düşünceleriniz doğru değil ve onların doğru olduğuna inanarak yaşamak zorunda değilsiniz.

Kendinden Nefret Etmenin Nedenleri

Kendinden nefret etmen için birçok neden var. Olumsuz bir iç eleştirmenden gelen herhangi bir şey, geçmişinizden gelen travmatik deneyimler, kötü ilişkiler, zorbalık ve daha fazlası kendinden nefret etmenin bir nedeni olabilir. Çevresel tetikleyiciler bile derin bir öz değer eksikliğine katkıda bulunabilir. En önemlisi, zihinsel sağlık koşulları da kendiniz hakkında ne hissettiğinizde rol oynuyor olabilir.

Negatif İç Eleştirmen

Sürekli olarak kendinizden nefret ettiğinizi düşünmenizin temel nedeni iç eleştirmeniniz olabilir. İç sesimizi ne kadar çok dinlersek, o kadar güçlü olabilir.

Geçmiş Travmalar

Fiziksel, zihinsel veya sözlü saldırılar, ciddi bir araba kazası veya hayatınızdaki önemli bir kayıp gibi çok travmatik olaylar ‘neden ben’ diye düşünmenize yol açar. Bu duygular pişmanlık, sorumluluk veya olanlar hakkında utanca dönüştüğünde, kendinden nefret etmenin bariz belirtilerini görmeye başlayabilirsiniz.

Çocukluk Dönemi

Aileniz sizi aşırı derecede eleştiren yetişkinlerden oluşuyorsa, deneyiminiz etrafında düşük benlik saygısı oluşmuş olabilir. Çocukluk döneminde öz değerinizin zarar görmüş olmasının başka nedenleri de vardır - özellikle değişken veya stresli bir evdeyseniz, gergin veya çok kavga eden anne babanız varsa veya sık sık gergin olduğunuz durumlardaysanız -  İstismara uğrayan veya ihmal edilen çocuklar, yetişkinlik döneminde olumsuz bir iç ses geliştirebilirler.

Zorbalık

Okulda, işte veya bir ilişkide zorbalığa uğramak, kendinizi nasıl gördüğünüz üzerinde uzun süreli olumsuz bir etkiye sahip olabilir. Bir zorbanın sözlerini veya eylemlerini zihninizde tekrar tekrar oynamak, yardıma ihtiyacınız olabileceğinin bir işareti olabilir. Yaşadığınız istismarın üstesinden gelebilirsiniz ancak bunun için çalışmanız gerekir.

Çevresel Tetikleyiciler

Çevresel tetikleyiciler sizi daha önceki kötü bir deneyime götürebilir. Bazen bu, şu anda olanlarla orantısız bir duygusal tepkiyi tetikleyebilir. Bunun düzenli olarak gerçekleştiğini fark ederseniz, orijinal durumdan kaynaklanan kendinizden nefretin; sorunun bir parçası olduğunu düşünebilirsiniz.

Kötü İlişkiler

Zor ilişkiler, yetişkinlikte bile olumsuz bir iç ses oluşturan bir tepkiyi tetikleyebilir. Genellikle kötü ilişkilerin doğası gereği romantik olduğunu düşünürüz, ancak gerçekte zor bir iş ilişkisi veya arkadaşlık bile potansiyel olarak olumsuz bir kendi kendine konuşma yaratabilir. Bize yeterince sık şekilde bir şey olduğumuz söylenirse, gerçekten o şey olduğumuza inanmamız daha kolay hale gelir.

Psikolojik Hastalıklar

Majör depresif bozukluk ya da anksiyete bozukluğu gibi bir zihinsel sağlık durumu, kendinden nefret etme duygularına katkıda bulunabilir. Depresyon, yoğun suçluluk, umutsuzluk ve içselleştirebileceğiniz diğer duygulara neden olabilir ve sonunda yeterince iyi olmadığınızı hissetmenize yol açabilir.

Kendinden Nefret Etmenin Zararlı Etkileri

Kendinden nefret etmenin uzun vadede ciddi sonuçları olabilir. Ne kadar uzun süre deneyimlerseniz, etkiler o kadar yoğun olabilir. Yeterince iyi veya layık olmadığımız fikrini sürekli olarak pekiştirdiğimizde, sonuç potansiyel olarak korkunç çıkabilir. Kendinden nefret eden kişiler sıklıkla:

• Çok fazla veya yetersiz yemek yemek,
• Kendini izole etmek,
• Toksik insanlarla (bazen bilinçaltında) ilişkilere girmek,
• Kendi başına karar vermekte zorlanmak,
• Gelecekteki olası sorunlar hakkında takıntılı bir şekilde endişelenmeye başlamak,
• Kendini geri tutmak veya hedeflerin peşinden gitmemek,
• Geleceğe dair iç karartıcı bir bakış açısına sahip olmak,
• Yeni şeyler denemek için özgüvene sahip olmamak,
• İlişkileri sabote etmeye başlamak,
• Artan düşük benlik saygısı ile mücadele etmek,
• Mükemmeliyetçi eğilimlere girmeye başlamak,
• Kendisi hakkında iyi şeylere inanmayı imkansız bulmak,
• Yeteneklerinden şüphe etmek,
• Dışlanmış gibi hissetmek,
• Yasaklı madde kullanmaya başlamak.

Kendinden Nefret Etme Düşüncesiyle Nasıl Baş Edilir?

Her şeyden önce kendinden nefret etme ve düşük benlik saygısının dereceleri olduğunu bilmeniz gerekir. Kendinize karşı negatif düşünce ve duyguları aralıklı olarak deneyimleyebilirsiniz. Öte yandan, bu durum ele alınması zor olan sürekli bir gerçeklik haline gelebilir. Spektrumun neresinde olursanız olun, öz değeriniz hayatınızı etkiliyorsa, şimdi bunu ele almanın tam zamanı.

Daha iyi hissetmeyi ve öz sevgiyi, şefkati ve güveni deneyimlemeyi hak ediyorsunuz. Şu anda inanmanız zor olabilir - özellikle uzun süre düşük öz saygıyla yaşadıysanız - ama kendiniz hakkında iyi hissetmek kesinlikle mümkün.  Kendinden nefret etmekten kurtulmanın bazı yolları şunları içerebilir:

Terapi Desteği Almak

Kendinden nefret etmenin kökenlerini keşfetmek son derece zor olabilir. Birçoğumuz için bunu bir ruh sağlığı uzmanının gözetimi altında yapmak hayati önem taşır. İyi bir terapist, düşük özgüveninizin temel nedenlerini ortaya çıkarmakta yardımcı olabilir. Belki daha da önemlisi, başa çıkmak ve iyi hissetmek için bir plan yapmanıza yardımcı olabilirler. İlk adımı atmak ve terapiye başlamak zor olabilir, özellikle de ilk etapta kendinden nefret ve utançla uğraşıyorsanız. Ama terapistlerin her türlü şeyi duyduğunu hatırlamaya çalışın, duygularınız için sizi yargılamazlar.

Terapiye ilk kez giriyorsanız, kimi göreceğinize karar vermeden önce birkaç terapiste ulaşmak isteyebilirsiniz. Bu konuda içgüdülerinizle hareket edin: Bir terapist sizi güvende ve rahat hissettiriyorsa, muhtemelen iyi bir seçimdir. Bir terapistle yüz yüze görüşmek için dışarı çıkma fikri sizi strese sokuyorsa, belki de online bir terapist düşünmelisiniz. PsikologOfisi’ndeki alanında deneyimli psikologlar nerede olursanız olun size uygun bir zamanda sizinle görüşmeye başlayabilirler.

Günlük Tutmak

Bazen düşüncelerimizi kafamızın içinden farklı bir ortama taşımak; onları serbest bırakmak için tam da ihtiyacımız olan şeydir. Günlük tutmak, harika bir yazar olmanız gerektiği anlamına da gelmez. Tam cümleler yazmanıza bile gerek yok! Düşüncelerinizi sayfaya “dökmek” için günde 5 dakika ayırmak bile rahatlatıcı olabilir ve size küçük bir yeni bakış açısı kazandırabilir.

Meditasyon Yapmak

Karanlık, negatif düşünceleri olan biri için meditasyon fikri rahatlatıcı olmaktan uzak gelebilir. Ancak yaygın inanışın aksine meditasyon, düşüncelerinizi kapatmanızı gerektirmez. Bunun yerine, sizden onları basitçe fark etmenizi ister. Düşünceleriniz hakkında daha dikkatli olmak ve ardından onlara nasıl tepki vereceğiniz konusunda bilinçli bir seçim yapmak - onları görmezden gelin, kabul edin ya da sadece onların içinden nefes alın - olumsuz düşünceler ve olumsuz duygularla savaşmanın mükemmel bir yoludur.

Düşüncelerinizin Kökenlerini Keşfetmek

Hiç kimse kendisi hakkında olumsuz şeyler düşünerek doğmaz. Genellikle düşünürseniz, “kendimden nefret ediyorum” gibi düşüncelerin, çocukluğunuzda sizi sürekli aşağılayan insanlardan gelmiş olabileceğini görürsünüz. Değersiz olduğunuz, hiçbir zaman hiçbir şey elde edemeyeceğiniz veya kimsenin sizi sevmediği gibi şeyler duymak, benlik saygınız üzerinde yaşam boyu derin bir etki yaratabilir. Bu fikirlerin gerçekten sizden gelmediğini gördüğünüzde, güçlerinin bir kısmını elinizden alabilirsiniz. Bu, zararlı düşüncelerinizin gerçek olmadığını ve artık onları dinlemek zorunda olmadığınızı görmenize yardımcı olabilir.

Öz Şefkat Uygulamak

Kendine şefkat göstermek ve kendi kendine olumlu konuşma yapmak, kendinden nefret etmenin üstesinden gelmeye çalışıyorsan şaşırtıcı derecede etkili olabilir. Bu hilelerin hepsinin önemli ölçüde olumlu bir etkisi olabilir:

• Başardığınız şeylerde iyiyi bulmaya çalışın
• Ya hep ya hiç düşüncesiyle meşgul olduğunuzu kabul edin
• Olayları farklı bir ışıkta görme konusunda bilinçli olmaya çalışın

Tetikleyicilerinizi Belirlemek

Kendinden nefret etmene neden olan şeyi anlamak, gerçekten üstesinden gelmek için yapabileceğin ilk şeydir. Çünkü bir sorunu aşmanın ilk adımı, her şeyden önce bir sorun olduğunu kabul etmektir. Sizi neyin harekete geçirdiğine dikkat edin. Ne yapıyordun? Nasıl hissediyordun? Kiminleydin? Bunlara vereceğiniz cevapların tümü, yaşamınız üzerinde olumsuz etkisi olan tetikleyicilerden kaçınmaya veya en azından en aza indirmeye odaklanmanıza yardımcı olabilir.

Olumsuz Düşüncelerinizi Yeniden Çerçevelemek

Kulağa çok basit gelebilir ve muhtemelen işe yaramayacakmış gibi durabilir uzaktan. Ancak gerçek şu ki, olumsuz düşünceleri yeniden çerçevelemek özgüveniniz için harikalar yaratabilir. Yeniden çerçeveleme aslında terapide kullanılan ve kendinden nefret etme ve olumsuz düşüncelerinizi gidermeye yardımcı olabilecek çok etkili bir tekniktir. Nasıl düşündüğünüzü biraz farklı bir bakış açısına bile kaydırarak uyguladığınızda işe yarayabilir. Zamanla olumsuz düşünceden kaçınmak, beyninizi yeni ve daha olumlu bir şekilde tepki vermek için yeniden eğitebilir.

Olumsuz Düşüncelerinize Meydan Okumak

Kendi olumsuzluğuna meydan okumak sürekli duyduğunuz negatif iç diyaloğu değiştirebilir. Kendinize neden diye sorduğunuz bir konuşma yapmayı deneyin. Bu size yarattığınız olumsuz düşünce kalıplarına meydan okuma fırsatı verebilir. Kendine bunun doğru olmadığını söylemek ya da sana bunu kimin söylediğini kendine sormak… İkisi de etkili olabilir.

İçinizdeki Eleştirmenle Tekrar Konuşmak

Kendinize söylediğiniz olumsuz şeyleri duymaya başladığınızda, bazen o iç eleştirmene karşı durmak yardımcı olabilir. İlk olarak, düşündüğünüz şeyin gerçekçi olup olmadığını veya kendinizden nefret etmenize katkıda bulunan düşünce çarpıklıkları yaşayıp yaşamadığınızı düşünün. Tıpkı bir zorbaya karşı durmak gibi, iç eleştirmeninize karşı durmak da güçlendirici olabilir.

Öz Bakım Uygulamak

Kişisel bakım uygulamak düşündüğünüzden daha kolay olabilir. Kendinize bakmaya odaklanabilirsiniz:

• Sağlıklı yiyin
• Yeterince uyuyun
• Egzersiz yapın
• Her gün ne kadar sosyal medya ve ekran süresi harcadığınıza dikkat edin

Bunların hepsi öz bakımla meşgul olmanın yollarıdır ve hem zihinsel hem de fiziksel sağlığınızı iyileştirmeye yardımcı olabilir. 

Kendinizi Olumlu İnsanlarla Çevrelemek

Kendinden nefret etme duygularınızı anlama sürecinden geçmek, hayatınızdaki belirli insanların olumsuz düşüncelerinize nasıl katkıda bulunduğunu görmenizi sağlayabilir. Bu rahatsız edici bir farkındalık olabilir, ancak bu konuda bir seçeneğiniz olduğunu fark etmenizi sağlar. Sizi yükselten, size değer veren ve en iyi benliğiniz olmanız için size ilham veren insanlarla kendinizi kuşatmayı seçebilirsiniz. Hayatınızda bu insanlara sahip olmak - ve başkaları için bu tür bir insan olmayı öğrenmek - olumsuzluklarla savaşmanızı sağlar. 

Kendinden nefret etmenin nereden geldiğini anlamak, onu aşmanın ilk adımıdır. Kendini sevme alıştırması yapmak, olumsuz duygu ve düşüncelerinizi fark etmek ve bir terapist ya da bir arkadaşınızla konuşmak, kendinden nefret etme düşünceleriyle savaşmanın sadece birkaç yoludur. 

Unutulmamalıdır ki ihtiyacınız olan desteği almanın uygun ve ucuz bir yolu online terapi olabilir. Siz de terapiye ihtiyaç duyduğunuzu düşünüyor, yaşadığınız sorunları çözmek istiyorsanız PsikologOfisi üzerinden deneyimli isimlerle görüşmeye hemen başlayabilirsiniz. Sesli ya da görüntülü gerçekleştireceğiniz online terapi seansları ile hayatınızdaki sorunlarınıza çözüm aradığınız yolda size eşlik edecek ve sizi anlayacak bir profesyonel ile yürüyebilirsiniz.