Kumar Bağımlılığı

Bir gün arkadaşlarının ısrarı ile eğlenmek için kumar oynamaya karar vermiş olan bir avukat tanıyorum. İlk oyununda oldukça başarılı olan bu arkadaşım, birkaç oyunda daha kendini denemek ister ve hepsinde de para kazanır. Adeta başarı sarhoşu olan bu arkadaş, oyun oynayarak elde ettiği paranın kolaylığına kapılır ve normal hayatında aslında işlerinde oldukça başarılı ve sosyal ortamında çok sevilen biriyken birden her fırsatta kendisini yeniden kumar masasında denemek için fırsat kollayan birine dönüşür. 

Elindekileri kaybeden arkadaşım şansının dönüp kaybettiklerini yerine koyacağına inanıyor ve bu inanç ile ailesinden, işinden ve arkadaşlarından uzaklaşarak artık sahip bile olmadığı borç paralarla kumar oynuyor ve onları da kaybedip borcuna borç katıyordu. Psikolojik sağlığı oldukça kötü etkilenen arkadaş işini, eşini ve sahip olduğu her şeyi kaybetti. 

Peki nedir bu oldukça başarılı ve huzurlu bir insanı bile yalnız, depresyonda ve başarısız bir hale getiren kumar bağımlılığı? Hadi gelin bu yazımızda kumar bağımlılığını hep beraber inceleyelim. 

Kumar Bağımlılığı Nedir?

Şansa dayanan ve çoğu zaman paraya dayalı oyunları ifade etmek için kullanılan kumar kelimesinin sözlükteki karşılığı ise ‘’ortaya para koyarak oynanan talik oyunu’’dur. 

Kumar bağımlısı kişiler çoğu zaman yalnızca bir oyun oynayıp bırakmak amacıyla kumara başlasalar da daha sonra kendilerini kumar oynamaktan alıkoyamamaktadır. Bağımlılıkların genel olarak hepsine gerekçe olabilecek çevresel faktörler, aile yapısı, stresli hayat gibi diğer faktörlerin yanı sıra; kumar bağımlılığına özgü gerekçeler ise oyun oynayarak para kazanma düşüncesinin çekici gelmesi ve oyunu kazanma ya da kazanmama riski gibi bir aksiyonun çekiciliğidir. Her ne kadar bu iki gerekçe de kendi içinde birçok farklı nedene dayansa da çoğu zaman kumar bağımlılığının para kazanma ihtiyacı ya da aksiyon arayışından kaynaklandığını söylemek mümkün olacaktır. 

İlgi çekici bir başka veri ise erkeklerde kumar bağımlılığına daha çok para kazanma ihtiyacı gerekçe olabilirken, kadınlarda ise daha çok aksiyon ve kaçış arayışının kumar bağımlılığına gerekçe olmasıdır. 

Bunun yanında KOB (karşıt olma bozukluğu) çocuklarda genel olarak bağımlılığa ve dolayısıyla kumara zemin hazırlayan risk faktörlerindendir. Bu risk faktörlerine eklenebilecek en önemli maddeler kesinlikle ebeveyn ölümü, ebeveynlerin boşanması, aşırı baskın ebeveynler ile büyümek gibi aslında çocuk ve ergenlerde bağımlılığa yatkın bir karakter gelişimi görülmesine sebep olabilecek olan travmalardır. 

Kumar Bağımlılığı Belirtileri

Çoğu zaman kumar bağımlılığı mağdurları tarafından kabul edilmese de aslında çok net belirtilere sahip olduğunu söyleyebiliriz. Bu belirtileri sizler için derledik:

• Sıklıkla kumar oynama isteği
• Kumar oynamayı bıraktığında gelen öfke
• Git gide artan paralarla kumar oynama isteği
• Stres vb. olumsuz duygularla baş edebilmek için kumar oynama isteği
• Olumsuz etkilediğinin farkında olunsa bile kumar oynama isteği
• Kumarda kaybedilen parayı yerine koyabilmek için tekrar kumara başvurma
• Kumar oynamayı bırakmak istense de başarısız olmak
• Kumar oynamak konusunda çevresindekilere sıklıkla yalan söylemek
• Kumar oynamak için düşülen maddi zorluktan dolayı çevredekilerden borç para talep etmek

Kumar Bağımlılığı Nasıl Tedavi Edilir?

Kumar bağımlılığı kurtulması zor bağımlılıklardan olduğu gibi henüz direkt kumar bağımlılığına odaklanan bir ilaç tedavisi uygulanmamaktadır. Kumar bağımlılığı olan kişilere genel olarak madde bağımlılığı süreci uygulanmaktadır. Ayrıca kişiye özel yöntemlerle de destek verilebilmektedir. Ancak tıpkı diğer bağımlılıklar gibi kumar bağımlılığında da başa çıkmanın en önemli ve ilk kısmı önce kişinin patolojik kumar bağımlısı olduğunu kabul etmesi ve bu bağımlılıktan kurtulma isteğidir. 

Kumar bağımlılığı ile baş edebilmek için psikoterapi yöntemlerinden de yardım alınabilir. Kumar bağımlılığı için sıklıkla kullanılan psikoterapi yöntemlerinden bazıları şöyledir:

• Grup terapisi: Grup terapisi genel olarak belirli sayıda kişiden oluşan bir grubun sorunlarının terapi yoluyla çözümlenme çabasıdır. Kendiyle aynı problemleri aşmak için uğraşan insanlarla bir araya gelebilmek kumar bağımlılığından kurtulmak isteyen kişiler açısından faydalı olabilmektedir.
• Bilişsel davranışçı terapi: Kumar bağımlılığı için en sık kullanılan psikoterapi yöntemlerinden biri de bilişsel davranışçı terapidir. Bu terapi yönteminde kişide kumar bağımlılığına neden olan düşünce ve inançlara odaklanılarak bunlar üzerinde değişim yapılmak suretiyle kişiyi bağımlılıktan kurtarmaya odaklanılır. 
• Psikodinamik terapi: Geçmişteki davranış ve düşüncelerin bugünkü davranışlara olan etkisi ile ilgilenen bu terapi türü de kumar bağımlılığı ile baş etme konusunda etkili olacaktır.
• Konuşma terapisi: En temel terapi türlerinden olan konuşma terapisinde psikolog ile danışanın birebir konuşma ile sorunları çözümlemesi söz konusudur. 

Bunların yanında elbette sizin de kumar bağımlılığından kurtulmak için yapmanız gerekenler vardır. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

• Kumar oynamaya yönelik olan internet siteleri ve oyunlardan uzak durmak.
• Stresten uzaklaşmanıza yardımı olacak yeni hobiler edinmek.
• Zaman geçirmekten zevk aldığınız insanlarla sık sık vakit geçirmek. 
• Beraber kumar oynadığınız ya da sizi kumara teşvik eden kişilerden uzaklaşmak.
• Gerekirse hayat tarzınızda değişimler yapmak.
• Güvendiginiz bir dostunuzdan ya da aile bireyinden yardım almak. 

Kumar Bağımlılığından Kurtulmak İçin Ne Kadar Zaman Gerekir?

Bir kumar bağımlısının bu durumdan kurtulması ve kumar bağımlılığı belirtilerini göstermeyi tamamen bırakması elbette hemen gerçekleşmeyecektir. Kişiden kişiye değişecek olsa da bağımlılıktan kurtulmanın zaman, istikrar ve motivasyon gerektirdiği bilinmelidir. 

Ayrıca direkt kumar bağımlılığı tedavisi için kullanılacak herhangi bir ilaç da söz konusu olmadığından tam bir tedavi süresinden bahsedilemez. Ancak kumar bağımlılığından kurtulmak isteyen hastalarda değişimlerin ve belirtilerin azalması ve tamamen ortadan kalkmasının genel olarak 3-6 ay arasında değişen süreçlerde gerçekleştiğini söyleyebiliriz. 

Kumar Bağımlılığı Tekrarlar Mı?

Kumar bağımlılığı stres yönetiminde zorlanmak, hayattaki zorluklardan kaçınmak için bir yol aramak ve geçmiş travmalardan kaçış düşüncesi gibi birçok farklı etkenle ortaya çıkabilir. Bu nedenler de tetikleyicileri devam ettikçe tamamen ortadan kalkabilen nedenler maalesef değildir. Dolayısıyla kişinin kendi isteği, çabaları ve terapinin yardımıyla kumar bağımlılığından kurtulması elbette mümkün olsa da bu bağımlılığın da tıpkı diğer bağımlılıklar gibi tekrarlama ihtimali vardır. Bu tekrarlama çoğu zaman kişinin hayatındaki stres faktörlerinin artışının etkisiyle olmaktadır.

Patolojik Kumar Bağımlılığı Nedir?

Patolojik kumar bağımlılığı; kişinin farklı faktörler nedeniyle yaşadığı sorunları unutmak için kumar oynama dürtüsüne kapılması ve bu dürtüden kendini kurtaramamasıdır. 

Patolojik kumar bağımlılığında artık ortaya konan daha yüksek meblağlar söz konusudur, kişinin kumardan kurtulma girişimleri artar ancak bununla bağlantılı olarak kişi adeta kumar batağına daha çok düşer, kişi kumar dürtüsü nedeniyle eski sosyal ortamından, arkadaşlarından ve hatta ailesinden uzaklaşmaya başlar. 

Patolojik kumar oynama bağımlılığı olan kişilerdeki aile içi şiddet eğiliminin artışı ise ilgi çekici bir başka husustur. Aynı zamanda boşanmalarda artış da patolojik kumar oynama bağımlılığında doğru orantılı ilerlemektedir. 

Patolojik kumar oynama bağımlılığında kişinin ekonomik kayıpları artar, insanlarla iletişimi bozulur, hayatı genel olarak olumsuz etkilenir ve tüm bunların sonucunda da psikolojik sağlığın bozulması, depresyon, kaygı bozukluğu gibi hastalıkların ortaya çıkması kaçınılmazdır. 

Yakınım Kumar Bağımlısıysa Neler Yapmalıyım?

Yakınlarınızdan biri kumar bağımlısı ise onu yargılamadan ve ona bağımlılıktan kurtulma sürecinde yanında olacağınızı samimiyetle hissettirerek onunla konuşmanız oldukça önemlidir. Kişinin bağımlılıktan kurtulmaya karar verme sürecinin hızlanması açısından sizin ona yaklaşımınız oldukça önemlidir. 

Ayrıca terapi sürecine başlayan bir kumar bağımlısı yakınınız varsa onun bu durumdan hemen kurtulamayacağının, zamana ihtiyacı olduğunun farkında olmanız ve ona göre davranmanız, yakınınıza anlayışla yaklaşmanız, öfkeden uzak durmanız oldukça önemlidir. Zira kumar bağımlısı kişilerin çoğu zaman bu bağımlılıkla birlikte kurtulması gereken depresyon, kaygı bozukluğu, stres gibi farklı psikolojik bozuklukları vardır. 

Kumar Bağımlılığı İçin Hangi Yardım Kuruluşlarına Başvurabilirim?

Kumar bağımlılığından kurtulmak istiyorsanız veya kumar bağımlısı olduğunu düşündüğünüz ve kurtulmasını istediğiniz bir yakınınız varsa başvurabileceğiniz yardım kuruluşlarının başında Yeşilay gelmektedir. Yeşilay, kumar bağımlılarına YEDAM aracılığı ile destek sağlamaktadır. 

Bunun yanında sağlık kuruluşlarında uzman psikiyatri doktorlarından da kumar bağımlılığı ile ilgili yardım almanız mümkündür.

Psikologlar da kumar bağımlılığı ile baş etmek için başvurabileceğiniz kişilerdendir. Her ne kadar kendiniz bu bağımlılıkla mücadele için çabalıyorsanız da bağımlılıktan kurtulmak genel olarak zor olacağından, kesin çözüm için profesyonel destek almanız her zaman sizin için daha verimli olacaktır.

Bunların yanında bazı sivil toplum kuruluşları da kumar bağımlılığı ile mücadele konusunda çalışmalar yapmaktadır. Dilerseniz bu derneklere de yardım için başvurabilirsiniz.