Kripto Para Birimleri Bağımlılık Yapıyor mu?

Son yıllarda adını sıkça duyduğumuz, ülkemizde ise özellikle 2017 başından itibaren popüler hale gelen kripto para birimi coinler, elle tutulup gözle görülemeyen, tümüyle sanal olan para birimleridir. Örnek olarak; somut bir özellik taşımamasına karşın yoğun ilgi gören ve en popüler kripto para birimi olan Bitcoin, insanlara kolay kazanç olarak görünmekte ve kullanmaya başlayanlarda bağımlılık yapmaya başlamaktadır. Bu bağımlılığın sebeplerinden en önemlisi elbette coinlerin kolay kazanç olarak görülmesidir.

Günümüzde giderek ağırlaşan ve büyük bir sistem çarkına dönüşen iş hayatı, genel olarak insanlara psikolojik doyum sağlamamakta ve insanları depresyona sürüklemektedir. Bu esnada Bitcoin gibi hiç yorulmadan ve emek sarf etmeden kazanç sağlayacağı düşünülen sanal para birimleri, insanların ilgi odağı haline gelmektedir. Kolay kazanç sistemiyle insanlarda hipnotik bir etki yaratan Bitcoin, sistemli değer artışıyla birlikte insanlarda beklentiyi yükseltmiştir.

Duke Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalara göre, bir olayın 2 kez üst üste gerçekleşmesi, insanlarda tekrar gerçekleşeceği algısı yaratmaktadır. Bu araştırmaya göre üst üste değer artışı yaşayan Bitcoin, insanlarda tekrar artacağı beklentisi yaratmakta ve bu beklentiyle birlikte insanlara güven vererek yatırımcıların maddi kayıp yaşamaktan korkmalarını engellemektedir.

Ancak tüm bu süreç ciddi bir bağımlılığa yol açabilir. Bağımlılıkla ilgili bilgi almak için “Bağımlılıktan Kurtulmanın Yolları” içeriğimize göz atabilir; benzer bir durum yaşıyor, bir terapiye ihtiyaç duyduğunuzu düşünüyor, yaşadığınız sorunları çözmek istiyorsanız Psikologofisi üzerinden deneyimli isimlerle görüşmek için hemen iletişime geçebilirsiniz. Sesli ya da görüntülü gerçekleştireceğiniz online terapi seansları ile hayatınızdaki sorunlarınıza çözüm bulabilirsiniz.

Kripto Para Bağımlılığı Nedir?

Bağımlılık, Amerikan Psikoloji Derneği'ne göre, bireyin bir maddeye veya davranışa, olumsuz sonuçları olacak ölçüde güvendiği bir beyin bozukluğudur. Bağımlılık, yüksek sıklıkta ve büyük miktarlarda zararlı davranışlarda bulunmayı içerir, bu da sonuçlarına rağmen durmayı inanılmaz derecede zorlaştırır.

Kripto para bağımlılığı, kripto para birimlerinde ve ilgili faaliyetlerde, bir kişinin hayatı üzerinde olumsuz sonuçlara yol açan zorunlu ticarettir. Kripto para bağımlılığı, kumar bağımlılığına benzer davranışsal bir bağımlılıktır ve kişisel davranışları, aile ilişkilerini ve eğlence arayışlarını bozar veya bunlara zarar verir.

Birçoğumuz ufak bahisler oynamayı ya da piyangoda şansımızı denemeyi severiz, ancak bu her 1000 kişiden sadece 9'u için bir sorun haline gelir. Bununla birlikte, her 1000 kişiden 70'i daha riskli seviyelerde yer alır ve bu da bir sorun haline gelebilecek bir bağımlılık türüdür.

Kripto Para Bağımlılığını En Çok Kimler Yaşıyor?

Kripto para bağımlılığı bazı kişilerde daha yaygın görünür;

• Erkeklerde, ancak bunun nedeni kadınların kripto para birimleri ile erkeklerden daha az ticaret yapması olabilir.
• Genç yetişkinlerde ve gençlerde, ancak bu tür sorunlar her yaşta başlayabilir. Bağımlılık belirtileri her an başlayabilir; örneğin 7 yaşındaki çocuklar bilgisayar oyunlarına ne kadar zaman harcadıklarını kontrol etmekte son derece zorlanabilirler. Yaşlı insanlar da kendilerini çok fazla boş zaman içinde bulabilirler ve bu da onları meşgul olmak için alternatif yollar bulmaya yönlendirir.
• Doğrudan ailenizden biri, diyelim ki ebeveynlerinizden biri kumar bağımlısıysa risk artar. Bu kısmen genlere bağlı olabilir; ancak bu da öğrenilebilen bir davranıştır. Örneğin, çevrimiçi ticaret yapan bir ebeveyni görerek veya onlar tarafından kumar oynamayı veya ticaret yapmayı öğrenerek.
• Kumarhaneler, bahis mağazaları veya eğlence salonları gibi bu davranışı teşvik eden bir ortamda çalışan kişiler.
• Günlük ticaretle uğraşanlar ve internet kumarı oynayanlar.
• Maddi kazanç için spor yapan kişiler.
• Alkol ya da yasa dışı uyuşturucu maddeleri kullananlar.
• Depresyon, anksiyete veya bipolar bozukluğu (manik depresyon) olanlar.

Kripto Para Ticareti Bağımlılığı Benim İçin Bir Sorun Mu?

Bağımlılık anlaşılması ve kabullenilmesi zor bir durumdur. Aşağıdaki 10 sorunun her birine "evet" veya "hayır" yanıtı vererek kripto para bağımlılığınız olup olmadığını anlayabilirsiniz;

1. Farklı kripto para türleri hakkında düşünmek için çok mu zaman harcıyorum?
2. Kripto para birimine büyük meblağlar mı harcıyorum?
3. Kripto para ticaretini yavaşlatmayı veya tamamen durdurmayı denedim ama başaramadım mı?
4. Kripto para birimiyle ilgili ekran süremi azaltmaya çalışırsam huzursuz veya sinirli olur muyum?
5. Bilgisayarın başına geçip hayatın sorunlarından kaçmak veya ruh halimi yükseltmek için kripto para ticareti yapmaya mı başladım?
6. Para kaybettikten sonra - onu geri kazanmaya çalışmak için - kripto para birimi ticareti yapmaya devam ediyor muyum?
7. Kripto para biriminde ticaret yapmak için ne kadar zaman veya para harcadığım konusunda başkalarına hiç yalan söyledim mi?
8. Hiç kripto para birimi bağımlılığımı finanse etmek için yasa dışı bir şekilde para aldım mı?
9. Kripto para alım satım alışkanlığımın ilişkilerim veya işim üzerinde etkisi oldu mu?
10. Yatırımda kaybettiğim zaman, başkalarının bana borç vermesini sağlamaya çalışır mıyım?

• Eğer 'evet' cevabını sadece bir kez verdiyseniz yardıma ihtiyaç duymanız için yeterli bir sorun olabilir.
• Eğer 'evet' cevabını üç kez verdiyseniz kripto para alım satım alışkanlığınız muhtemelen kontrolden çıktı, yardım almayı düşünmeniz gerekir.
• Eğer 'evet' cevabını beş veya daha fazla kez verdiyseniz patolojik kripto para bağımlısı olabilirsiniz. Kripto para alım satım alışkanlığınız muhtemelen hayatınızın her bölümünü etkiliyor ve yardım almalısınız.

Kripto Para Biriminizin veya Çevrimiçi Ticaret Alışkanlığınızın Kontrolünü Nasıl Kaybedersiniz?

Kripto para birimi ve diğer para birimlerinde aşağıdaki durumlarda işlem yapıyorsanız;

• Günlük sorumluluklarınızı unutmak için
• Depresif veya üzgün hissettiğinizde kendinizi daha iyi hissetmek için
• Sıkıldığınızda zaman öldürmek için
• İçtiğinizde veya uyuşturucu kullandığınızda
• Başkalarına - hatta kendinize bile kızgın hissettiğinizde

Diğer yandan para birimlerinde erken ticarete başladıysanız, çevrimiçi kumar veya yaygın bahis alışkanlığınızı hiçbir zaman kontrol edemediyseniz veya kripto para birimine takıntılı bir veya iki ebeveyniniz varsa da tehlike grubunda sayılabilirsiniz.

Kripto Para Bağımlılığıyla İlişkili Potansiyel Tehlikeler

Finansal Tehlikeler

Kripto para bağımlılarının aşağıdaki finansal sorunları yaşama olasılığı diğer insanlardan daha fazladır:

• Faturaları ödeyememe,
• Aile dostları gibi size bu kadar yakın olanlardan borç para almak; hatta yasadışı yollara başvurmak,
• Kişisel eşyalarınızı rehin vermek veya satmak,
• Aylık ödemelerde aksamalar yaşamak,
• Hırsızlık gibi yasa dışı eylemlerde bulunmak,
• Kripto para alımlarını finanse etmek için zimmete para geçirme veya dolandırıcılık yapmak,
• Tam iflas.

Ailevi Tehlikeler

Kripto para bağımlılarının aşağıdaki aile problemlerini yaşama olasılığı diğer insanlardan daha fazladır:

• Normal aile hayatının zorluklarından kaçmak için kripto para ticaretiyle meşgul olmak,
• Para ve borçlarla ilgili sürekli tartışmalar,
• Duygusal ve/veya fiziksel istismar,
• Aile bireylerini ihmal etmek ve kendisine, eşine/partnerine ve/veya çocuklarına şiddet uygulamak,
• İlişki sorunlarına ve hatta muhtemelen ayrılmaya veya boşanmaya neden olur.

Sağlık İçin Tehlikeler

Kripto para bağımlılarının aşağıdaki fiziksel ve zihinsel sağlık sorunlarını yaşama olasılığı diğer insanlardan daha fazladır:

• Kendine güvensizlik,
• Stres bozuklukları,
• Anksiyete atakları,
• Sürekli endişeli hissetmek veya ruh hali değişimlerinden muzdarip olmak,
• Uyku eksikliği ve iştahsızlık,
• Madde bağımlılığı,
• Manik depresyon,
• Aşırı durumlarda, intihar düşüncesi ve teşebbüsü,
• Düşük okul ya da iş performansı.

Kripto Para Bağımlılığımı Kontrol Edebilir Miyim?

İlk şey yardım almaya karar vermektir – daha sonra durmaya hazır olup olmadığınızı veya sadece kripto para birimi harcamalarınızı daha iyi kontrol etmek isteyip istemediğinizi anlayabilirsiniz. Birçok insan kripto para ticaretini kontrol etmek ister, ancak daha sonra tamamen durmaya karar verir. Ciddi olumsuz sonuçlar yaşıyorsanız, muhtemelen tamamen bırakmayı düşünmeniz gerekir.

Kripto Para Bağımlılığından Kurtulmanın Yolları

Nitelikli profesyonel yardımın yerini alacak tam bir şey olmamasına rağmen, kripto para birimi bağımlılığını kontrol altına almaya yardımcı olacak bazı basit ve pratik önlemleri aşağıda listeledik:

1. Kripto para birimlerine harcadığınız para miktarını sınırlayın

Bir seansta veya bir haftada kripto yatırımlarına ne kadar harcamak istediğinize dair baştan bir sınır belirleyin ve bağlı kalı! Bir kripto alım satım hesabı kullanıyorsanız, onlardan buna bir limit koymalarını isteyin, bu harcamalarınızı kısmanıza yardımcı olur. Maaş gününde öncelikli tüm borçlarınızı (kira, yemek, araç vergisi, kredi vb.) ödemeyi hedeflemelisiniz.

2. Kripto para birimlerinde işlem yaptığınız zaman ve gün miktarını azaltın

Haftada kaç kez kripto para ticareti yapacağınız konusunda kendinize bir sınır belirleyin (örneğin haftada bir veya iki kez) – spesifik olun ve günleri adlandırın. “Sadece bir göz atacağım” senaryolarından kaçının. Size hatırlatmak için bir alarm ayarlayabilirsiniz - saatinizi veya telefonunuzu kullanın - bilgisayarınızda bile kullanabileceğiniz bir takvim uyarısı edinin.

3. Kripto para ticaretini para kazanmanın birincil yolu olarak görmeyin

Her zaman kontrol edilemeyen olasılıklara katıldığınızı unutmayın. Yatırımınızı kaybetmeye her zaman hazır olun – seçtiğiniz kripto para birimi değer kazanırsa, bunun tesadüfen olacağını bilin. Tasarruflarınızın veya yatırımlarınızın hiçbirini asla kripto para birimlerine harcamayın. Arkadaşlarınıza ve ailenize, onlardan istediğinizde size asla borç vermemelerini hatırlatın.

4. Zamanınızı diğer aktivitelere ayırın

Aileniz veya arkadaşlarınızla daha fazla zaman geçirin. Yeni bir hobi veya ilgi alanı edinmeyi düşünün – kripto para birimi devralmadan önce keyif aldığınız bir hobiyi tekrar keşfedin. Yeni bir sosyal gruba katılın veya kripto para birimine ilgisi olmayan bazı arkadaşlarınızla bazı etkinlikler düzenleyin. Endişeleriniz hakkında diğer insanlarla konuşun.

Yukarıdaki kontrol önlemlerinden herhangi birini veya tümünü denediğinizi ve başarısız olduğunuzu fark ederseniz, profesyonel yardım almalısınız. Unutmayın ki, her türlü aktiviteye bağımlı olan insanların hayali, yaptıklarını kontrol edebilmektir ancak çok azı bunu yapabilir.

Kripto Para Bağımlılığı İçin Ne Tür Yardım Alınabilir?

Kripto para bağımlılığı mücadelesinde ilk seçenek bilişsel davranışçı terapidir. Araştırmalar, bilişsel davranışçı terapinin şunları yapabileceğini göstermiştir:

• Bağımlı bir kişinin kripto para ticaretine harcadığı gün sayısını azaltın
• Bağımlılıkları nedeniyle kaybettikleri para miktarını azaltın
• Bir kez bıraktıktan sonra bağımlılıktan uzak durmaya yardımcı olun.

BDT, birer saatlik birkaç seanstan oluşan bir terapidir. Bu oturumlar, harcamak istediğinizde veya ticaret yaparken nasıl hissettiğiniz ve nasıl davrandığınız da dahil olmak üzere düşünme biçimlerine odaklanacaktır. Bilişsel davranışçı terapi, daha yararlı ve olumlu düşünme ve davranma yollarını düşünmenize yardımcı olacaktır. Bir BDT günlüğü, gelişiminizi izlemenize yardımcı olacaktır; Takip eden aylarda, tekrarlayan BDT grup oturumları, insanların çevrimiçi kumar oynamaktan kaçınmasına yardımcı olur.

Kripto Para Bağımlısı Biriyle Yaşamak

Bir kripto para bağımlısının çocuğu, ebeveyni veya partneri olmak çok zor ve üzücü olabilir. Sevdiğiniz kişi muhtemelen borçlarını ödemek için borç almış veya çalmış olacak ve aynı zamanda sorunun boyutunu sizden saklamaya çalışacak.

Yukarıdaki soruların yardımıyla, kripto para birimi bağımlılığının ailenizdeki biri için bir sorun olduğunu görüyorsanız, genellikle bu konuda ona açık ve dürüst olmak en iyisidir. Onlara ne kadar acı ve belaya neden olduklarını ve isterlerse yardımın mevcut olduğunu açıklayın.

Unutmayın, hayatımızda çok fazla stres, endişe, depresyon veya acı yaşadığımız zamanlar olabilir. Kendimize “bu endişe” veya “bu bağımlılık” adını vermemiz için izin verebilirsek yöntemi bulmak da mümkün olabilir. Alanında uzman ve deneyimli kadrosuyla Psikologofisi, daha sağlıklı günler için hep yanınızdadır. Psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğunuz her an, uzman psikologlarımızdan online terapi alabilir, alanında uzman isimlerle birlikte sağlıklı ve mutlu günlerinize tekrardan kavuşabilirsiniz.