gelecek kaygısıyla başa çıkmak

Gelecek Korkusu ile Nasıl Başa Çıkılır?

Geleceğin ne getireceğini kimse bilmiyor. Bu gelecek korkusu birçok insanı tedirgin ediyor. Ancak sözde gelecek korkusu, hayatın normal bir parçası olan belirsizlik ve korkulardan oldukça farklıdır. Gerçekçi olmayan düşünceler genellikle durumların tehlikeli olarak değerlendirilmesine yol açar. Hemen sonuca vardığımızda mantıklı hareket edemeyiz bu sebeple de gelecek korkusu en güçlü korkulardan biridir, hayatın birçok alanını etkileyebilir ve sizi hayatınızda önemli ölçüde sınırlayabilir. 

Gelecek korkusu ile depresyon veya yaygın anksiyete bozukluğu gibi diğer psikolojik sorunlar arasında yakın bağlantılar vardır. Kaygı ile baş etmek kolay değildir. Bu nedenle, gelecek korkusunu yenmek büyük bir meydan okuma olabilir. Yine de, kişinin kendi kaderini tayin ettiği bir yaşam sürmesi ve geleceğe iyimser bakması için savaşmaya değer. 

Gelecek korkusu ile sağlıklı bir şekilde başa çıkma hakkında daha fazla bilgi edinmek için okumaya devam edebilir; daha fazla yardım için hemen şimdi online terapiye başlayabilirsiniz! 

Gelecek Korkusu Nedir? 

Gelecek korkusu terimi, düşüncelerimizden kaynaklanan bir olguyu tanımlar. Günlük hayatımıza korkular hakim olduğunda ve yakın gelecekte olabileceklere dair abartılı korkular artık rasyonel bir görüşe izin vermediğinde, gelecek korkusuyla uğraşıyoruz demektir. Gelecekteki olaylardan veya zor durumlardan duyulan korku, kendisini şu şekilde gösterebilir:

  • Belirsizlik hissi
  • Değişikliklerden çekinme
  • Yanlış kararlar alma
  • En kötü durum senaryosuna takılıp kalma 
  • Fark edilir hale gelmekten korkma

Kaygı duygularının içimizde kabarması, nefesimizi kesmesi ya da bizi susturması için çoğu zaman belirli bir tetikleyici ya da somut bir neden olması gerekmez. Çoğu zaman, gelecek korkusu geliştirmemizden kendi hayal gücümüz sorumludur. Profesyonel olarak gerçekten başarılı olmanıza rağmen işinizi kaybetmekten korkuyor musunuz? Banka hesabınız dolu olmasına rağmen yoksulluktan korkuyor musunuz? Gazeteyi okurken sadece olumsuz haberlere, çevre felaketlerine ve savaşlara mı odaklanırsınız? 

Gelecek korkusu genellikle olumlu düşüncelere izin vermeyen ve bizi her şeyin ters gidebileceğine inandıran kendi olumsuz tavrımızın sonucudur. Geleceği en koyu renklerle mi resmediyorsunuz? Düzenli egzersiz yapmanıza ve aslında sağlıklı ve formda olmanıza rağmen yakında ciddi bir şekilde hastalanmaktan mı korkuyorsunuz? Bu problemle yalnız değilsin.  Bununla birlikte, gelecek korkusu modern bir kaygı biçimi değildir, psikolojide irrasyonel korkular olarak adlandırılan kaygı türlerine aittir. 

Kaygı ve Korku Arasındaki Farklar 

Kaygı ve korku terimleri günlük konuşmada sıklıkla eşzamanlı olarak kullanılır. Bu, bazı belirli özelliklerle birbirinden ayrılan iki farklı eş anlamlının iç içe geçmesine yol açar. 

Korku somut ve tarif edilebilir bir tehdit olsa da, kaygı daha çok tanımlanmamış bir şey hakkında duyulan endişedir. Havlayan bir köpekle karşılaşırsanız ve ısırılmaktan korkarsanız, bu korkudur. Partnerinizin sizi hala çekici bulup bulmadığı veya ilişkisini bitirip kaybetmediği konusunda kara kara düşünürseniz, gelecekten korkarsınız. Korkular, aşağıdakiler gibi çok çeşitli alanlarla ilgili olabilir: 

  • Hastalıklar, kazalar, afetler 
  • İşsizlik, geçim kaybı 
  • Şiddet, savaş, terör 
  • Sevgi kaybı, ayrılık, boşanma 

Tüm korkuların ortak noktası, olumsuz duygu ve düşünceler tarafından tetiklenmesi veya yoğunlaştırılmasıdır. Gelecek korkusu depresyonu veya depresyon gelecek korkusunu tetikleyebilir mi? Temel olarak, her ikisi de mümkündür. 

Gelecek Korkusu Belirtilerini Tanıyın 

Gelecek kaygısı belli bir yaşa bağlı değildir. Bu kaygı biçimi, çocukluk kadar erken veya ergenlik döneminde ortaya çıkabilir. Gelecek korkusu özellikle yaşamın özel evrelerinde, ebeveyn evinden taşınırken, evlenip kendi evini kurarken veya çocuk sahibi olurken yaygındır. 

Zor bir mali durum, iş kaybı, sevilen bir partnerden ayrılma veya boşanma da gelecekteki belirtilerle ilgili kaygıyı tetikleyebilir. Yaşlılar ve emekliler de genellikle geleceklerinden endişe duyarlar. 

Gelecek kaygısı fiziksel ve psikolojik belirtilerle kendini gösterebilir. Sağlıkla ilgili bir nedeniniz olmadan sık sık gergin, sersemlemiş veya baş dönmesi hissediyorsanız, vücudunuz gelecekle ilgili endişe sinyali veriyor olabilir. Kalbiniz hızlı atıyorsa ve nefes darlığınız varsa, bu kaygıya verilen fiziksel bir tepki olabilir. Gizli kaygıyı gösterebilecek diğer belirtiler şunlardır: 

  • Karın ağrısı 
  • Kas gerginliği 
  • Tükenme durumları 
  • Konsantrasyon zorluğu 
  • Uykusuzluk hastalığı 
  • Panik ataklar 

Gelecek korkusu ile depresyon arasında yakın bir ilişki vardır. Depresif ruh halleri olumlu duygulara izin vermez. Genellikle birkaç olumsuz düşünceyle başlar, ruh hali depresiftir ve herhangi bir şey yapmak için motivasyon eksikliği vardır. Artan kaygı, yalnızca karamsar gelecek perspektiflerinin uygulanmasına izin veren ve gelecek korkusunu besleyen aşağı doğru bir sarmalı tetikler. 

Gelecek Korkusunun Nedenleri 

Gelecek korkusunun ardındaki sebepler nelerdir? Neden bazı insanlar belirsizlikten çok korkarken, diğerleri planlar yapar ve geleceğe iyimser bakar? Gelecek korkusunun evrimsel bir geçmişi olduğu söyleniyor. Temel olarak, bilinmeyen her birimiz için potansiyel bir tehdit olabilir. Bu nedenle vücudun görevi, enerjileri odaklayarak bizi potansiyel tehlikelere hazırlamaktır. Bu tepkiyi korku olarak hissederiz. 

Gelecekle ilgili olumsuz düşüncelerin çok çeşitli nedenleri olabilir. En önemli gelecekten korkmanın nedenleri şunlardır: 

Kendinize olan güveniniz çok azsa, hayatın zorluklarını kabul etmeniz ve onlarla tek başınıza baş etmeniz zor olacaktır. Benlik saygısı eksikliği, olumsuz düşünce kalıplarını destekler, böylece gelecek korkusu ortaya çıkabilir. Özgüveni düşük olan insanlar, genellikle geleceğin onlar için yalnızca olumsuz bir şey beklediğine, ancak olumlu bir şey olmadığına ikna olurlar. 

Depresyona özgü tünel görüş, yalnızca olumsuz yönlere odaklanılmasına neden olurken, olumlu olayların ise fark edilmemesine neden olur. 

Gelecek korkusu çeşitli etkilerle yoğunlaşabilir. Örneğin, medyada gördüklerimiz sadece işsizlik, finansal krizler, hastalıklar ve savaşlar gibi stres yaratan konulara odaklanmamıza ve artık başka bir şey algılamamamıza neden olabilir. 

Dikkatimizi yalnızca olumsuz şeylere odaklarsak, gelecek korkusu bizim için bir gerçeklik haline gelir. Bunun bizi tehlikeli bir döngüye soktuğunun farkında olmadan korkularımıza kapılırız. 

Gelecekle İlgili Korkular Hayatınızı Belirliyor Mu? 

Gelecek korkusu temelde herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Gelecek korkusu özellikle bir ayrılıktan sonra yaygındır. Endişeler ve korkular, eşiniz olmadan nasıl yaşayacağınızı bilmemenize neden olabilir. 

Okuldan mezuniyet ve eğitimin sonu, yaşamdaki belirleyici aşamalardır. Ancak profesyonel geleceğin nasıl gelişeceği belli değilse bu durum belirsiz ve çok stresli bir durum yaratır ve bu da gelecekle ilgili korkuları besler. İş kaybı ve işsizlik durumunda da durum benzerdir. Bir daha asla iş bulamama korkusu ve sosyal statü kaybı gelecek kaygısını tetikleyebilir. 

Temelde korkunun iki önemli işlevi vardır. Tehlike anında bizi uyarması ve aynı zamanda gerçek bir tehlikeden kendimizi koruyabilmemiz için güçlerimizi harekete geçirmesi gerekiyor. Bununla birlikte, gelecek korkusu, yararlı bir seviyenin ötesine geçen ve yaşam kalitemizi bozabilecek, belirsiz bir bilinmeyen korkusudur. 

Geleceğe Dair Patolojik Korku Hissetmenin Belirtileri 

Gelecekle ilgili patolojik korkuyu aşağıdaki belirtilerden tanıyabilirsiniz: 

  • Günün dörtte üçünden fazlasında, gelecekle ilgili korkularınızı düşünürsünüz. 
  • Çok kara kara düşündüğün için uyku sorunları yaşarsınız. 
  • Korkularınız şimdiki andan zevk almanızı engeller. 
  • Depresif hissedersiniz. 

Gelecekle İlgili Korkularımla Nasıl Başa Çıkabilirim? 

Gelecek korkusunun üstesinden gelmek için, korkunun sebepleriyle uğraşmak önemlidir. Bu nedenle gelecek korkusu her zaman ciddiye alınmalı ve reddedilmemelidir. Ancak aşırı gelecek korkusunu tetikleyen nedenler bilindiğinde bunun üstesinden gelmek için çalışmalar yapılabilir. 

Ancak gelecek korkusu hafife alınmamalıdır çünkü güçlü korkular hayatınızı önemli ölçüde sınırlayabilir. Gelecek korkusunu yenmek istiyorsanız, kendinizi negatif sarmaldan kurtarmayı öğrenmelisiniz. 

Gelecek Korkusunu Nasıl Yenebilirim? 

Diğer kaygı bozukluklarına benzer şekilde, gelecek korkusunu yenmenin etkili yolları vardır. Gelecek fobisi günlük yaşamda bir yüktür ve başka sorunlara yol açabilir. Gelecek korkunuz Yaygın Anksiyete Bozukluğundan kaynaklanıyorsa, ilk iletişime geçilecek kişiler aile doktorunuz, psikiyatrist veya psikologdur. 

Yaygın kaygı kolayca tedavi edilebilir ve davranışçı terapi genellikle kaygınızla başa çıkmanıza ve korkmadan tekrar hayattan zevk almanıza yardımcı olabilir.  Çarpıntı gibi fiziksel semptomlarla kendini gösteren kaygı, bazı ilaçlar veya hipertiroidizm ile de tetiklenebilir. Gelecek korkusunun altında yatan olası sebepleri bulmak için organik sebepleri dışlamak gerekir. 

Gelecek Korkusuna Karşı Yardımcı Olacak İpuçları 

Gelecekten korkuyor musun? Gelecekle ilgili korkularla mı meşgulsünüz, böylece 24 saat endişelendiğiniz için uyuyamıyor musunuz? Bu beş ipucu, gelecekle ilgili korkuların üstesinden gelmenize yardımcı olacaktır. 

Netlik Yaratın 

"Ya eğer..." gibi düşünceler aklımıza hayaletler gibi musallat olma eğilimindedir. Ara sıra, bu hayaletler kendi yaşamlarını sürdürebilir ve artık gerçeklikle hiçbir ilişkisi olmayan bir boyuta ulaşabilirler. Bu nedenle ilk adım, onları kontrol altına almaktır. Çünkü korkuyu neyin oluşturduğunu anlarsanız, onunla başa çıkmanın faydalı bir yolunu bulabilirsiniz. 

Dikkatlice düşünün: Gelecekten korktuğunuz şey nedir? Onu etkilemek için aktif olarak ne yapabilirsiniz? Yaklaşan bir dövüşten önce rakibinin güçlü ve zayıf yönlerini ayrıntılı olarak inceleyen ve eğitim kampını buna göre planlayan profesyonel bir boksör rolünü üstlenin. Korkularınızı bir kağıda yazmak ya da sesli düşünmek tamamen size kalmış. 

İçsel bir envanter için biraz zaman ayırın ve sizi neyin korkuttuğunu düşünün. Tek tek noktaları bir kağıda yazın. Bir kontrol listesi oluşturun ve adım adım korkunuzun üstesinden nasıl geleceğinizi belirleyin. Ayrıca gelecek korkunuzu yenmedeki ilerlemenizi kaydettiğiniz bir günlük tutabilirsiniz. Başarılarınızı belgeleyin ve gelecekte yaygın kaygıyla başa çıkmanız daha kolay olacaktır. 

Aktif Olun 

Şimdi eğitim planınızı eyleme geçirme zamanı. Diğer bir deyişle, rakibinizin ilk yumruğu atmasını beklemeyin, ilk hamleyi kendiniz yapın. Tıpkı rakibinizin yumrukları gibi, geleceğin de asla mükemmel bir doğrulukla tahmin edilemeyeceğinin farkında olun. Bu nedenle, durumunuzun bazı farklı olası sonuçlarını bilinçli olarak düşünmek bu aşamada yardımcı olabilir. Ardından, neyi değiştirebileceğinize odaklanın; kontrolünüz dışında olan şeyler için endişelenmeyin. 

Gelebilecek olana hazırlanarak ve uygun eylemi gerçekleştirerek, gelecekten korkmak ve tahmin etmek için evrimsel yeteneğinizi kullanın. 

Gri renkli gözlüklerinizi bir gecede çıkarmak kolay değil. Bu nedenle, kendinize karşı nazik olmanız ve adım adım yaptığınız olumlu değişikliklere odaklanmanız önemlidir. Pozitif bir günlük tutmak faydalı olabilir: Her akşam, o gün keyif aldığınız veya başardığınız iki şeyi yazın. Sabahları bir fincan kahvenin tadını çıkarmak veya korkularınızı not etmek kadar basit olabilir: her olay ve her an önemlidir. 

Ayrıca, endişe hissettiğiniz anda aktif olun. Spor, egzersiz veya başka bir hobi sizi olumsuz düşüncelerden uzaklaştırır ve kara kara düşünmenizi engeller. Endişenize sizi motive etme fırsatı vermezseniz, kaygı duyguları bir süre sonra kendiliğinden yok olacaktır. 

Özgüveninizi Güçlendirin 

Güçlü bir özgüven, mantıksız korkulara karşı en iyi korumadır. Kendi güçlü yönlerini yansıt. Şimdiye kadar neler başardığınızı ve hayatınızda hangi problemlerin üstesinden başarıyla geldiğinizi düşünün. İçinizdeki güce güvenin ve geleceğin sizin için güzel şeyler barındırdığının farkına varın. 

Gelecekle yüzleşmek her zaman kolay değildir. Ancak, dikkatinizi yeniden kendi gücünüze odaklayarak, korku ve kaygıların yeşerdiği verimli zemini ortadan kaldırabilirsiniz. Hayatınızda zaten birçok şeyi başardınız ve peşinizden koşan birçok korkuya sırtınızı döndünüz. 

Bu yüzden, geleceğin bu hayaletlerine soğuk davranmak, özgüveninizi artırmak için çok yardımcı olabilir. 

Gelecek Korkunuza Farklı Bir Açıdan Bakın 

Gelecek korkusu olan insanlar her şeyi siyah görürler. Endişelerinize farklı bir açıdan bakın. En kötü durum senaryosu ne kadar gerçekçi? Aslında çoğu sorun çözülebilir ve olumsuz olaylar nadiren meydana gelir. 

Meditasyon Yapın ve Olumlu Düşüncelere Odaklanın 

Yoga veya meditasyon gibi gevşeme teknikleri, gelecekle ilgili olumsuz düşüncelerden kurtulmanıza ve olumlu algılara odaklanmanıza yardımcı olabilir. Gelecekle ilgili korkular zihinde başlar. Sürekli kara kara düşünmeyi bırakın ve yeteneklerinize güvenin. Olumlu düşünme, gelecek korkunuzun üstesinden gelmenize yardımcı olur. Bu sizi depresyondan koruyabilir ve yaşam beklentinizi artırabilir. 

Fiziksel İhtiyaçlara Dikkat Edin 

Zihin beden bağlantısı çok gerçektir ve fiziksel sağlığınızın duygusal sağlığınız üzerinde bir etkisi olabilir. Uyku, beslenme ve egzersiz gibi şeyler, beklenti kaygısı da dahil olmak üzere kaygı belirtilerinin yönetiminde önemli bir rol oynayabilir. 

Belirtileriniz arasında gergin bir mide varsa, düzenli olarak yemek yemeyi zor bulabilirsiniz, ancak öğün atlamak kendinizi daha da kötü hissetmenize neden olabilir. Özellikle tatsız bir durum yaşamak ve buna bağlı kaygı, dinlendirici bir uyku çekmeyi zorlaştırır, ancak uyku yoksunluğu beklenti kaygısını kötüleştirebilir. Uyanıkken, endişenizin kötüleşmesinden endişe duyabilirsiniz. Peki, ne yapalım? 

Kafeini azaltmak ve yatmadan hemen önce gevşeme teknikleri uygulamak genellikle uykunuzu iyileştirebilir.  Fiziksel aktivite de ayrıca kaygı ve stres semptomlarını hafifletmeye ve geceleri daha iyi uyumanıza yardımcı olabilir. Sadece yatma saatine çok yakın egzersiz yapmaktan kaçının, çünkü bu bazen sizi uyanık tutabilir. 

Kendi Kendinize Konuşmanızı Kontrol Edin 

Endişe hakkında kendi kendinize konuşma şekliniz önemlidir. Kötü şeyler olacağından endişelenmek doğaldır. Bu endişeler sizi ele geçirmeye başladığında, kendinize (nazikçe) olumsuz şeyler hakkında çok fazla zaman harcamanın hayattaki iyi şeylerden zevk almanızı engelleyebileceğini hatırlatın. 

Bir şey hakkında endişelenmeye başladığınızda kendinize "Bu gerçekçi bir olasılık mı?" diye sorun. (Dürüst) cevabınız hayır ise, bunun yerine enerjinizi şimdiki ana yönlendirmeye çalışın. 

Cevap evet ise, işten izin almak veya acil durum malzemelerinizi yeniden stoklamak da dahil olmak üzere, başa çıkmak için bir plan yapmakta tamamen sorun yoktur. Ardından, düşüncelerinizi bir kenara bırakmaya çalışın: Şimdilik elinizden geleni yaptınız. 

Korkularınız ve endişeli düşünceleriniz için kendinizi eleştirme eğilimindeyseniz, benzer düşünceleri paylaşan bir arkadaşınıza neler söyleyebileceğinizi düşünün. Muhtemelen olumlu bir destek sunarsınız, olumsuz bir yargıda bulunmazsınız, değil mi? Aynı şefkati kendinize uygulayın. 

Gelecek Korkunuz Hakkında Konuşun 

Neyden korktuğunuz hakkında konuşmak her zaman kolay değildir, ancak bazen bu korkuları dile getirmek onların daha az korkutucu hissetmelerine yardımcı olabilir. Bir ayrılık hakkında endişelenmenin önceki örneğini hatırlıyor musunuz? Partnerinize korkularınızdan bahsetmek, ayrılma düşüncesinden daha korkunç gelebilir. 

Duruma daha yakından bakın. İlişkiniz çoğunlukla iyi mi gidiyor? Ayrılmak istediklerine inanmak için bir nedenin var mı? Başka bir şey tamamen dikkatlerini dağıtıyor olabilir mi? Bir konuşma başlatmadan emin olamazsın. 

Sevdiklerinize kaygınız hakkında bilgi vermek de yardımcı olabilir, özellikle de belirtileriniz nedeniyle kendinizi izole hissediyorsanız. Arkadaşlar ve aile, dinleyerek ve birlikte yürüyüşe çıkmak veya yemek pişirmek gibi olumlu dikkat dağıtıcı şeyler sağlayarak destek sunabilir. 

Kendinizi Rahatlatmayı Öğrenin 

Topraklama egzersizleri, rahatsız edici veya endişeli düşünceleri kesmeye ve şimdiki zamana yeniden bağlanmaya yardımcı olabilir. Bazıları, bileğinize bir lastik bant takmak, buz tutmak ya da rahatlatıcı bir topraklama nesnesini okşamak gibi fiziksel öğeler içerir. Birçok topraklama tekniği kendi düşüncelerinizde gerçekleşir, böylece onları istediğiniz zaman, istediğiniz yerde uygulayabilirsiniz. 

Terapiste Gitmeyi Düşünün 

Kendinizi geçmiş travmaların bir sonucu olarak veya tamamen başka bir nedenden dolayı beklenti korkusu yaşarken bulmuş olsanız da size yardımcı olabilecek bir terapist bulmanız önemlidir. Spesifik olarak, kaygı, travma ve travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde uzmanlaşmış bir terapist aramak faydalı olacaktır. 

Aşağıda, ileriye dönük korkuyu yönetmenize yardımcı olabilecek terapisti bulma konusunda bazı ipuçları bulabilirsiniz: 

  • Bir terapist ararken, alanında uzman olduğundan ve gerekli eğitimleri tam olarak aldığından emin olun. 
  • İyi bir eşleşme olacak bir terapist bulduğunuzdan emin olmak için yaş, cinsiyet gibi faktörleri göz önünde bulundurun. 
  • İlk seansta, terapistinizin benzer kaygıları olan insanları tedavi etme geçmişlerini daha iyi anlamanıza yardımcı olacak sorularla hazırlıklı gelin. 

Unutmayın, korku hissetmek normaldir, ancak herhangi bir noktada depresif belirtileriniz hayatınızı nasıl yaşadığınızı veya işte, okulda veya ilişkilerinizde nasıl performans gösterdiğinizi engelliyorsa, lütfen yardım için bir profesyonele başvurun. 

Psikolog Ofisi, insanların zihinsel sağlık algısını değiştiren bir online terapi platformudur. Mücadele etmenize rağmen hala üzgün hissediyorsanız, hemen şimdi online terapiye başlayabilirsiniz! 

Yazar
Avatar
Eren Artun ErgülPsikolog12 Aralık 2022
0/1500
Yorumlar

Henüz yorum yapılmadı

Henüz yorum yapılmadı