Bipolar Bozukluğu Olan Sevdiklerinize Destek Olmanın Yolları

İnsanları korkutup kaçıran yaygın mitler ve yanlış anlamalar nedeniyle bipolar bozuklukla yaşamak izole edici bir psikolojik hastalık olabilir. Bu nedenle, bu durumu yaşayan bir arkadaşın veya akrabanın yanında olmak onların en iyi ve en sağlıklı hayatlarını yaşamalarına gerçekten yardımcı olabilir. 

Bipolar bozukluk teşhisi konan bir kişi aile veya arkadaşlarının desteğini aldığında, semptomlarını başarılı bir şekilde yönetme yeteneklerinde önemli bir fark yaratabilir. Aile ve arkadaşlardan alınan desteğin bir kişinin yıkıcı davranışlarda bulunmasından korunmasına da yardımcı olabileceği bilinmektedir.

Bipolar bozukluk, insanları yenilmez hissettirebilir ve onları güvenli olmayan cinsel davranışlar, yüksek miktarda uyuşturucu ve alkol kullanmak ve aşırı harcama gibi tehlikeli veya yıkıcı faaliyetlere yönlendirebilir. Ayrıca intihar düşüncelerine ve davranışlarına neden olabilir. Bu semptomları tek başına yönetmek tehlikeli olabilir, ancak destekleyici bir ağa sahip olmak hayat kurtarıcıdır.

Gerçekten değer verdiğiniz birinin bipolar bozukluğu varsa, iniş çıkışlar boyunca onun yanında kalmak onların tedavisinde hayati bir rol oynayabilir. Bununla birlikte, tam olarak neyin yardımcı olabileceğini bilmek her zaman kolay değildir. Bipolar bozukluk yaşayan sevdiklerinize yardımcı olmanın doğru yolunu bulmanız için içeriğimiz size yardımcı olabilir. 

Ancak bu yöntemler yetersiz kalırsa bu zorlu yolculukta yardımcı olmak için Psikolog Ofisi her zaman yanınızdadır. Bipolar bozukluk yaşayan sevdiklerinize nasıl yardımcı olabileceğinizi öğrenmek için hemen online terapiye başlayın!

Eskiden manik depresyon olarak bilinen bipolar bozukluk, ruh hali, enerji ve aktivite düzeylerinde aşırı değişikliklere neden olan bir psikolojik hastalıktır. Bu değişiklikler kişinin günlük görevleri yerine getirme yeteneğini etkiler. Bipolar bozukluk çoğunlukla ergenlerde veya genç erişkinlerde gelişir ve ortalama başlangıç ​​yaşı 25'tir. 

Ulusal Akıl Hastalığı İttifakına göre, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yetişkinlerin yaklaşık yüzde 3'ü bipolar bozukluğa sahiptir.

Altı ana bipolar bozukluk türü vardır. Bazı benzer semptomları olsa da, bu semptomların şiddeti ve tedavisi farklıdır. İşte en şiddetliden en az şiddetliye kadar değişen altı tip:

• Bipolar I bozukluk
• Bipolar II bozukluk
• Siklotimik bozukluk (siklotimi)
• Madde/ilaç kaynaklı bipolar ve ilgili bozukluk
• Başka bir tıbbi duruma bağlı bipolar ve ilgili bozukluk
• Tanımlanmamış bipolar ve ilgili bozukluk

Bipolar bozukluğun ana semptomları, “ruh hali dönemleri” olarak adlandırılan yoğun duygusal evrelerdir. Bu bölümler aşırı mutluluk veya neşeden (mani) derin üzüntü veya umutsuzluğa (depresyon) geçebilir. Bazen bipolar bozukluğu olan kişiler aynı anda hem mutluluk hem de üzüntü yaşarlar (karma durum).

Amerikan Psikiyatri Birliği'ne göre, bipolar bozukluğun semptomlarından bahsederken, "mani" kelimesi, bir kişinin anormal derecede iyimser, enerjik veya en az bir hafta boyunca sinirli olduğu bir ruh hali bölümünü tanımlamak için kullanılır. Ve "depresyon", bir kişinin en az iki hafta boyunca yoğun bir şekilde üzgün, düşük veya umutsuz hissettiği bir ruh hali bölümünü tanımlamak için kullanılır.

Bipolar Bozukluğun Zorlukları

Bipolar bozukluğu olan kişiler ruh hali değişimlerinden geçtiğinde, genellikle enerji ve aktivite seviyelerinde, uyku düzenlerinde ve diğer günlük davranışlarında ciddi değişiklikler yaşarlar. 

Halüsinasyonlar veya sanrılar gibi psikotik semptomlar şiddetli duygu durum atakları sırasında da ortaya çıkabilir. Bunlar hem bipolar bozukluğu olan kişi için hem de etrafındakiler için korkutucu olabilir.

Bipolar bozukluk genellikle yaşam boyu süren bir durumdur. Bipolar bozukluğu olan birçok kişi belirli bir süre semptomsuz kalabilirken, semptomları herhangi bir zamanda geri dönebilir. Bazen bipolar bozukluğu olanlar, semptomların olmadığı bu dönemlerde endişelenirler ve bir sonraki ruh hali döneminin ne zaman ortaya çıkacağından emin olmazlar.

Bipolar Bozukluk Yaşayan Sevdiklerime Nasıl Yardımcı Olabilirim?

Sevdiklerinizin Teşhisi Hakkında Olabildiğince Çok Şey Öğrenin

Kendinizi bipolar bozukluğun farklı türleri, semptomları ve nasıl tedavi edildiği konusunda eğitmek, atabileceğiniz en yararlı adımlardan biridir. Bilgi, destek sağlamanın güçlü bir yoludur, çünkü yararlı sorular sorabileceğiniz veya sevdiklerinizi daha iyi anlayabileceğiniz bir bilgi temeli oluşturur.

Bipolar bozukluk semptomlarının sevdiklerinizi nasıl etkileyebileceğini bilmek, ne bekleyeceğinizi ve nelere dikkat etmeniz gerektiğini bilmenize yardımcı olabilir.  Arkadaşlar veya aile üyeleri ruh hali döngülerine nasıl etkili bir şekilde yanıt verileceği hakkında bilgi edinmek için zaman ayırdığında, ilgili herkes için sıkıntı miktarını azaltabilir.

Onlara En Çok Neyin Yardımcı Olacağını Sorun

Aynı teşhis koyulsa dahi herkesin yaşadığı şey farklıdır, bu yüzden bipolar bozukluğu olan birini desteklemenin en iyi yolu onlara doğrudan neyin yardımcı olacağını sormak ve yanıtlarına göre bir yol haritası çıkarmaktır.

Örneğin, bipolar bozukluk tedavisi genellikle bir terapiste veya psikiyatriste sık sık ziyaretleri içerir ve bu durum bunaltıcı gelebilir. Onları bir randevuya götürerek veya randevudan önce veya sonra onlarla kontrol ederek bunalımı hafifletmek için yapabileceğiniz bir şey olup olmadığını sorabilirsiniz.

Uzmanlara göre, destek verebileceğiniz diğer yollar arasında bazı günlük işleri halletmek, bazı ev işleriyle ilgilenmek ya da çocuklarına bakmayı teklif etmek yer alıyor. Size öyle hissettirmese dahi küçük eylemler, önemsediğinizi göstermede uzun bir yol kat etmenize yardımcı olabilir.

Gerçekten Sürecin Bir Parçası Olun

Sevdiğiniz kişinin tedavisine katılmayı yararlı bulabilirsiniz, ancak sorunu çözmenin sizin sorumluluğunuz olmadığını anlayarak bunu yapmanız da önemlidir. Bipolar bozukluk tedavisi tipik olarak ilaç ve terapinin bir kombinasyonundan oluşur. Bununla birlikte, durumun doğası bazen tedavi sürecini biraz tahmin edilemez hale getirebilir. Ruh hali değişimleri tedaviye uyumu zorlaştırabilir, bu nedenle bu dönemlerde sevdiklerinizin yanında olmak özellikle önemli olabilir.

Tedavi Almalarına Yardımcı Olun

Destekleyici olun, ancak saldırgan olmaktan kaçının. Bir kişinin tedavi görmekten çekinmesinin birçok nedeni vardır. Yardım almaya yönelik tutumunuz konusunda cesaretlendirici ve olumlu olmaya odaklanın. Randevulara götürerek onlara yardım etmeyi teklif edin. Bipolar bozukluğu tedavi etme deneyimi olan nitelikli bir doktor veya terapist bulmalarına da yardımcı olabilirsiniz.

Belirtilere Dikkat Edin

Semptomlarının daha ciddi hale geldiğini fark ederseniz, sevdiklerinizle neyin yararlı olabileceği hakkında konuşun. Bu, bir mani veya depresyon dönemi yaşarken onlar için bazı görevleri üstlenmeyi içerebilir. Ayrıca, mani yaşarken erişmek istemeyebilecekleri şeylere tutunarak semptomlarının etkilerini yönetmelerine yardımcı olmayı da içerebilir.

Mani Belirtileri

• Yüksek enerji
• Sinirlilik
• Az uyumak
• Hızlı konuşma
• İştah kaybı
• Yarışan düşünceler
• Dürtüsel davranışlar

Depresyon Belirtileri

• Üzüntü
• Azalan aktivite
• Uykudaki değişiklikler / çok uyuma
• Konsantrasyon zorluğu
• İştah artışı
• Görevleri tamamlamada sorun yaşama
• İlgi ve zevk kaybı
• Umutsuzluk duyguları

Sınırları Baştan Belirleyin

Ne kadar istekli ve yetenekli olduğunuza ilişkin sınırlar belirlemek de önemlidir. Destekleyici ve sevecen olmak önemli ama kendi ruh sağlığınızı korumak açısından da nereye sınır çizmeniz gerektiğini bilmelisiniz.

Sağlıklı sınırlar oluşturmanın bazı yolları şunlardır:

• Sizin de ihtiyaçlarınız olduğunu ve hedeflerinizi ve ilgi alanlarınızı takip etmek için zamana ve fırsata ihtiyacınız olduğunu kabul edin.
• Kabul edilemez davranışlara sınırlar koyun. Sizi neyin rahatsız ettiğini açıkça açıklayın, ancak sevdiklerinizi suçlamak yerine bunun size nasıl hissettirdiğine odaklanın.
• Sağlığınızı koruyun. Unutmayın, duygusal ve fiziksel sağlığınızı korumaya hakkınız var. Sevdiğiniz kişinin durumunun hayatınızı yönetmesine izin vermeden destekleyici bir kişi olabilirsiniz.
• Kendinizi bunalmış, kullanılmış, kontrollü, kızgın, incinmiş veya hüsrana uğramış hissediyorsanız, bu bazı sağlıklı sınırlar belirlemeniz gerektiğinin bir işareti olabilir.

İlişkinizi Koruyun

Bipolar bozukluk, durumun semptomlarını yönetmek için adımlar atılmazsa, kişinin ilişkilerini etkileyebilir. Tedavi olmadan kişi, ilişkilerde zorluklara yol açabilecek düşmanlık, sinirlilik ve risk alma eylemleri gibi zor duygular ve davranışlar yaşayabilir. 

Neyse ki, proaktif adımlar atmak yardımcı olabilir. Durum hakkında bilgi edinerek, manik veya depresif dönemleri tetikleyen şeyleri belirleyerek, sevdiklerinizin tedavisini destekleyerek ve iyi bir öz bakım uygulayarak ilişkinizi koruyun.

Birlikte Vakit Geçirmeye Çalışın

Sevdiğiniz kişinin depresyon belirtileri yaşadığını fark ederseniz, iletişime devam ettiğinizden emin olun. Onlarla vakit geçirmeyi veya bir aktivitenin tadını çıkarmak için birlikte dışarı çıkmayı teklif edin.

Sevdiğiniz kişi depresyondaysa, duygusal durumları herhangi bir şey yapmak için enerji veya motivasyona sahip olmayı zorlaştırdığı için reddedebilir. Teklif etmeye devam edin ve evden çıkmak onlar için çok zorsa, film izlemek veya evde birlikte yemek yemek gibi basit bir şey deneyin.

Sevdiklerinizin Tedavisini Yönetmesine Yardımcı Olmanın Yollarını Önerin

Bipolar bozukluk, insanların yaşamları boyunca ilaç kullanmalarını gerektiren kronik bir durumdur. Bununla birlikte, Dünya Psikiyatri Dergisi'nde Aralık 2016'da yayınlanan bir araştırmaya göre, bipolar bozukluğu olan kişilerin yaklaşık yarısı uzun vadede tedavi rejimlerine bağlı kalmıyor.

Uzmanlar, ruh halini dengeleyen ilaçları durdurmanın, bir kişinin tekrarlama riskini önemli ölçüde artırabileceğini ve küçük bir ruh hali döneminin şiddetli, hatta tehlikeli hale gelmesine neden olabileceğini söylüyor. 

Yine uzmanlara göre nazikçe yani zorlamadan sevdiğiniz kişiye ilaç dozlarını ve programını ve terapi randevularını hatırlattığınızda desteklenip desteklenmediğini sormak, aksiliklerden kaçınmalarına yardımcı olabilir.

Eğer bu konuda rahatlarsa, profesyonel tedavilerini geliştirebilecek olumlu alışkanlıklar ve öz-yönetim stratejileri benimsemelerini teşvik edin. Uluslararası Bipolar Vakfı'na göre faydalı alışkanlıklar ve stratejiler şunları içerir:

• Ruh halini dengelemeye yardımcı olabilecek sebzeler, meyveler, balıklar ve kepekli tahıllar gibi sağlıklı gıdalara beslenme düzeninde ağırlık vermek
• Yürüyüşten bahçıvanlığa, yemek yapmaktan yazmaya, hatta bir hayvan barınağında veya başka bir yerde gönüllü olarak çalışmaya kadar eski ve yeni hobilerle vücudunu ve beynini aktif tutmak
• Enerjiyi atmaya yardımcı olmak için günlük egzersiz yapmak
• Tutarlı bir uyku programına bağlı kalmak - her gün aynı saatlerde yatmak ve uyanmak - ruh hali değişimlerini önlemeye yardımcı olmak için

2016'da Güncel Psikiyatri Raporlarında yayınlanan araştırmaya göre, gün boyunca düzenli bir programa bağlı kalmak, ruh hali istikrarını artırmaya yardımcı olabilir.

Herhangi Bir Semptom Fark Ettiğinizde Bildirmeyi Teklif Edin

Bipolar bozukluğu olan kişilerin kendilerinde artan semptomları fark etmeleri zor olabilir, çünkü bu değişiklikler genellikle günler veya haftalar içinde biraz yavaş gerçekleşir. İlgili herhangi bir değişiklik fark ederseniz, sevdiklerinize haber vermek için izin istemek, potansiyel olarak zahmetli bir ruh hali bölümünü daha kötü hale gelmeden durdurabilir.

Örneğin, normalden daha enerjik, iyimser, sinirli veya depresif görünüyorlarsa, uzmanlar endişelerinizi sakince dile getirmenizi, onlara tam olarak ne fark ettiğinizi açıklamanızı ve doktorlarını görmeleri için onları teşvik etmenizi önerir.

Bipolar bozukluk hakkında konuşmaktan korkmamanız gerekir. Değişiklikleri ve endişeleri belirlemede şeffaf olabilen güvenilir bir sevilene sahip olmak, derin bir olumlu etkiye sahip olabilir ve olacaktır.

Sevdiğiniz Kişinin Tehlikede Olabileceğini Düşünüyorsanız Yardım Alın

Bir kriz yaklaşıyor gibi görünüyorsa - sevdiğiniz kişi ani ve yoğun ruh hali değişiklikleri, pervasız veya kendine zarar verme davranışları veya intihar hakkında konuşması nedeniyle kendileri veya başkaları için tehlike oluşturuyorsa - onları yalnız bırakmayın. Bipolar bozukluk için değerlendirilip tedavi edilebilmeleri için doktorunuzu arayın veya acil servise götürün.

Söylediklerinin veya yaptıklarının yardım aramanıza engel olmasına izin vermeyin. Artan bipolar semptomlarının karakter dışı ve incitici şekillerde konuşmalarına ve hareket etmelerine neden olabileceğini anlayın.

Bunlar göz ardı edilmemeli veya göz yumulmamalı, ancak bu zamanlarda sevdiklerinizin rehberliğinize ve desteğinize en çok ihtiyaç duyduğu zaman olduğunu da unutmayın. Yine, güvene dayalı bir ilişki, birinin ihtiyaç duyduğu yardımı almasında kilit bir rol oynayabilir.

Bir Plan Yapın

Bipolar bozukluk tahmin edilemez olabilir. Şiddetli ruh hali dönemlerinde kullanmanız gerekiyorsa, bir acil durum planının olması önemlidir. Bu plan, bir depresif dönem sırasında kişi intihara meyilli hissederse veya bir manik dönem sırasında kişi kontrolden çıkarsa ne yapacağını içermelidir.

Ayrıca, kişinin aşırı bölümler arasındaki zamanı atlamasına yardımcı olabilecek günlük planlarınız olmalıdır. Bu planlar, kişinin bir ruh hali değişikliği hissettiğinde ne yapabileceği veya düşük enerji seviyelerine sahip olduğunda işleri veya diğer günlük aktiviteleri nasıl tamamlayacağı gibi başa çıkma mekanizmalarını içerebilir. 

Bu planları kişi sakin ve dengeli bir ruh halindeyken yapın. Bunları yazmak en iyisidir, böylece ikiniz de onlara kolayca başvurabilirsiniz.

Bazen bipolar bozukluğu olan kişiler, hastalıklarının manik evresindeyken oldukça dürtüsel hale gelebilirler. Sevdiğiniz kişi iyi olduğunda, sizden kendisi için kredi kartını saklamanızı  isteyebilir, bu da manik bir dönemde kendilerine verebilecekleri olası mali zararı en aza indirecektir.

Bunu yapmayı kabul ederseniz, sevdikleriniz sizden kredi kartlarını, banka hesaplarını veya nakit paralarını vermenizi “talep ettiğinde” bazı düşmanlıkların alıcı tarafında olmaya hazır olun. Sevdiklerinizi bu şekilde desteklemeyi kabul etmeden önce bununla başa çıkıp çıkamayacağınızı düşünün.

Bipolar Bozukluk ve Aile İlişkileri

Bipolar bozukluğu olan biriyle yaşamak evde stres ve gerginliğe neden olabilir. Sevdiğiniz kişinin semptomları ve sonuçlarıyla uğraşmanın zorluğuna ek olarak, aile üyeleri genellikle suçluluk, korku, öfke ve çaresizlik duygularıyla mücadele eder. Sonuçta, gerginlik ciddi ilişki sorunlarına neden olabilir. 

Bipolar bozuklukla başarılı bir şekilde başa çıkmanın ilk adımı, ailelerin hastalığı ve zorluklarını kabul etmeyi öğrenmesidir. Sinirli veya suçlu hissettiğinizde, bipolar bozukluğun kimsenin suçu olmadığını unutmayın. Bipolar bozukluğu kabul etmek, işlerin bir daha asla “normal” olamayacağını kabul etmeyi içerir.

Tedavi, sevdiğiniz kişi için büyük bir fark yaratabilir, ancak tüm semptomları veya bozuklukları gidermeyebilir. Hayal kırıklığı ve kırgınlıklardan kaçınmak için gerçekçi beklentilere sahip olmak önemlidir. Aile üyenizden çok fazla şey beklemek başarısızlığın reçetesi olabilir. 

Öte yandan, çok az şey beklemek de iyileşmelerini engelleyebilir, bu nedenle bağımsızlığı teşvik etmek ve destek sağlamak arasında bir denge bulmaya çalışın.

Gerekirse aile olarak da destek almayı düşünün. İyi uygulanan bir aile ve çift terapisi için hemen platformumuza bağlanın!

Ailede Bipolar Bozuklukla Başa Çıkmak İçin İpuçları

• Sevdiğiniz kişinin sınırlarını kabul edin. Bipolar bozukluğu olan sevdikleriniz ruh hallerini kontrol edemezler. Bir manik dönemden ya da depresyondan öylece çıkamazlar. Ne depresyon ne de mani öz kontrol, irade veya akıl yürütme yoluyla üstesinden gelinemez. Bu nedenle, sevdiğiniz kişiye “Deli gibi davranmayı bırakın” ya da “İyi tarafından bak” demek yardımcı olmaz.
• Kendi sınırlarınızı kabul edin. Bipolar bozukluğu olan bir yakınınızı kurtaramazsınız ve onu daha iyi olma sorumluluğunu almaya zorlayamazsınız. Destek sunabilirsiniz, ancak sonuçta iyileşme, hastalığı olan kişinin elindedir. Kendinizi zorlamayın, yapabileceğinizden fazlası için zorlanmanız sadece sizi olumsuz etkiler.
• Stresi azaltın. Stres bipolar bozukluğu daha da kötüleştirir, bu nedenle sevdiklerinizin hayatındaki stresi azaltmanın yollarını bulmaya çalışın. Gerekirse kişinin sorumluluklarından bazılarını devralmak için nasıl yardım edebileceğinizi sorun. Kalkmak, yemek yemek ve yatmak için düzenli aralıklarla günlük bir rutin oluşturmak ve uygulamak da aile stresini azaltabilir.
• Açık iletişim kurun. Ailede bipolar bozuklukla başa çıkmak için açık ve dürüst iletişim esastır. Endişelerinizi sevgi dolu bir şekilde paylaşın, sevdiklerinize nasıl hissettiklerini sorun ve sevdiklerinizle aynı fikirde olmasanız veya söylenenlerle ilgili olmasanız bile gerçekten dinlemek için çaba gösterin.

Bipolar Bozukluğu Olan Bir Kişiyi Desteklemek

Bipolar bozukluk yaşayan kişilere yardımcı olmaya çalışırken nasıl davrandığımız kadar ne söylediğimiz de önemlidir. Bizim ağzımızdan basitçe çıkan bir cümle karşımızdaki kişi için yaralayıcı olabilir.

Yardımcı olabilecek ne söyleyebilirsiniz:

• "Bu konuda yalnız değilsin. Senin için buradayım."
• "Bu düşüncelere ve duygulara neden olanın senin hastalığın olduğunu anlıyorum."
• "Şu an inanmayabilirsin ama hissettiklerin değişebilir ve değişecek."
• "Tam olarak nasıl hissettiğini anlayamayabilirim ama seni önemsiyorum ve sana yardım etmek ve desteklemek istiyorum."
• "Benim için önemlisin. Senin hayatın benim için önemli."

Bipolar Bozukluğu Olan Bir Kişiyi Doktora Gitmeye İkna Etmek

Duygusal destek sunmanın yanı sıra, bipolar bozukluğu olan sevdiklerinize yardım etmenin en iyi yolu tedaviyi teşvik etmek ve desteklemektir. Çoğu zaman, bu göründüğünden daha zor olabilir. Bipolar bozukluğu olan kişiler, durumlarına dair iç görüden yoksun olma eğiliminde olduklarından, onları doktora götürmek her zaman kolay değildir. 

Sevdiğiniz kişi manik olduğunda harika hisseder ve bir sorun olduğunun farkında değildir. Sevdiğiniz kişi depresyonda olduğunda, bir şeylerin yanlış olduğunu anlayabilir, ancak çoğu zaman yardım aramak için enerjiden yoksundur.

Sevdiğiniz kişi bipolar bozukluk olasılığını kabul etmezse, bunun hakkında tartışmayın. Fikir onlar için korkutucu olabilir, bu yüzden duyarlı olun. 

Bunun yerine rutin bir tıbbi muayene veya uykusuzluk, sinirlilik veya yorgunluk gibi belirli bir semptom için bir doktor ziyareti önerin - ardından doktora bipolar bozuklukla ilgili endişelerinizi anlatmak için özel olarak görüşün.

Yardımcı olabilecek cümleler:

• "Bipolar bozukluk, diyabet gibi gerçek bir hastalıktır. Tıbbi tedavi gerektirir.”
• "Bipolar bozukluk için suçlanmıyorsun. Sen sebep olmadın. Bu senin hatan değil."
• "Daha iyi hissedebilirsin. Yardımcı olabilecek birçok tedavi var.”
• "Bipolar bozukluk tedavi edilmediğinde, genellikle daha da kötüleşir."

Bipolar Bozukluk Tedavisi Sırasında Sevilen Birini Desteklemek

Arkadaşınız veya aile üyeniz bir doktora görünmeyi kabul ettiğinde, tedaviye ortak olarak yardımcı olabilirsiniz. Desteğiniz tedavi başarısında büyük bir fark yaratabilir, bu nedenle sevdiklerinizin istediği veya ihtiyaç duyduğu herhangi bir şekilde dahil olmayı teklif edin.

Sevdiğiniz birinin bipolar bozukluk tedavisini desteklemek için yapabileceğiniz şeyler:

• Nitelikli doktorlar ve terapistler bulun
• Randevuları ayarlayın ve devam etmeye teşvik edin
• Görüşlerinizi ve gözlemlerinizi doktora sunun
• Sevdiğiniz kişinin ruh halini izleyin ve gerekirse doktoruna bilgi verin
• İlaçları hakkında bilgi edinin ve kullanımını takip edin
• Tedavi ilerlemesini takip edin
• Nüks belirtilerine dikkat edin
• Doktoru sorunlara karşı uyarın

Sevdiğiniz kişiyi bipolar bozukluk ilacı almaya teşvik etmek de tedavi sürecini desteklemenin yollarından biridir. İlaç, bipolar bozukluk tedavisinin temel taşıdır ve çoğu insan ruh hallerini düzenlemek ve nüksetmeyi önlemek için buna ihtiyaç duyar.

İlaç ihtiyacına rağmen, bipolar bozukluğu olan birçok kişi ilacı almayı bırakır. Bazıları daha iyi hissettikleri için, bazıları yan etkiler nedeniyle, bazıları da mani semptomlarından hoşlandıkları için bırakırlar. Bir sorunu olduğunu düşünmeyen kişilerin ilaç almayı bırakma olasılığı daha yüksektir.

İlaçların önemini vurgulayarak ve tüm reçeteleri talimatlara göre aldıklarından emin olarak sevdiklerinizin yolda kalmasına yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca sevdiklerinizi rahatsız edici yan etkiler hakkında doktorlarıyla konuşmaya teşvik edin. 

İlacın dozu çok düşük veya çok yüksekse yan etkiler çok rahatsız edici olabilir, ancak ilaç veya dozajdaki bir değişiklik sorunu çözebilir. Sevdiklerinize ilacı aniden kesmenin tehlikeli olduğunu hatırlatın.

Mani ve Depresyonla Baş Etme: Aile Ve Arkadaşlar İçin İpuçları

• Bipolar semptomları kişisel olarak almayın. Bipolar bir dönemin ortasındayken, insanlar genellikle incitici veya utanç verici şeyler söyler veya yaparlar. Manik olduğunda, sevdiğiniz kişi pervasız, acımasız, eleştirel ve saldırgan olabilir. Depresyonda olduklarında reddedici, sinirli, düşmanca ve huysuz olabilirler. Bu tür davranışları kişisel algılamamak zordur, ancak bunların bencilliğin veya olgunlaşmamışlığın sonucu değil, sevdiğiniz kişinin psikolojik hastalığının belirtileri olduğunu hatırlamaya çalışın.
• Yıkıcı davranışlara hazır olun. Bipolar bozukluğu olan kişiler manik ya da depresif olduklarında yıkıcı ya da sorumsuz davranışlar sergileyebilirler. Bu tür davranışların nasıl ele alınacağını önceden planlamak yardımcı olabilir. Sevdiğiniz kişi iyi olduğunda, semptomlar alevlendiğinde onu korumak için size önceden onay veren bir tedavi sözleşmesi yapın. Kredi kartlarını veya araba anahtarlarını çıkarmak, birlikte doktora gitmek veya ev finansmanını üstlenmek gibi atacağınız belirli adımlar üzerinde anlaşın.
• Bir krizde ne yapacağınızı bilin. Kriz zamanlarını önceden planlamak önemlidir, böylece ortaya çıktığında hızlı ve etkili bir şekilde hareket edebilirsiniz. Bir kriz planına sahip olmak yardımcı olabilir. Doktorlar, terapistler ve yardımcı olacak diğer arkadaşlar veya aile üyeleri için acil durum iletişim bilgilerinin bir listesini eklediğinizden emin olun. Ayrıca gerekirse yakınınızı götüreceğiniz hastanenin adresini ve telefon numarasını da ekleyin.
• Acil bir durumda doktorunu arayın. Bipolar bozukluğu olan sevdiğiniz kişi intihara meyilliyse veya şiddete meyilliyse, durumu tek başınıza halletmeye çalışmayın. Sevdiğiniz kişinin size zarar verebileceğinden endişeleniyorsanız, emniyete gidin ve polisi arayın. Sevdiğiniz kişi intihara meyilliyse onu yalnız bırakmayın. Bir ambulans çağırın ve o gelene kadar sevdiklerinizle birlikte kalın.

Manik Dönemdeki Birini Desteklemek

• Sevdiğinizle vakit geçirin. Manik olan insanlar genellikle diğer insanlardan soyutlanmış hissederler. Onlarla kısa süreler geçirmek bile yardımcı olur. Sevdiğiniz kişinin enerjisi çoksa, birlikte yürüyüşe çıkın.
• Sorularını dürüstçe cevaplayın. Bununla birlikte, manik dönem sırasında biriyle tartışmayın. Yoğun konuşmalardan kaçınmaya çalışın.
• Hiçbir yorumu kişisel algılamayın. Manik ataklar sırasında sevdiğiniz kişi, başkalarının olumsuz yönlerine odaklanmak da dahil olmak üzere, karakterine uymayan şeyler söyleyebilir veya yapabilir. Tartışmalardan kaçınmaya çalışın.
• Yemesi kolay yemekler ve içecekler hazırlayın. Manik olan birinin yemeğe oturması genellikle zordur, bu nedenle onlara örneğin sandviç, elma, kraker ve meyve suyu vermeyi deneyin.
• Sevdiğiniz kişiyi çok fazla aktiviteye ve uyarıya maruz bırakmaktan kaçının. Çevreyi olabildiğince sessiz tutmak daha iyidir.
• Mümkün olduğunda sevdiklerinizin uyumasına izin verin. Enerjinin yüksek olduğu dönemlerde uyumak zordur ancak gün boyunca kısa şekerlemeler yardımcı olabilir. Bazen manik olan bir kişi sadece birkaç saatlik uykudan sonra dinlenmiş hissedebilir.

Sevilen Birinin Bipolar Bozukluğu Olduğunda Kendinize Bakmak

Psikolojik hastalığı olan birini desteklerken kendi ihtiyaçlarınızı ihmal etmek kolaydır. Ancak kendinize bakmazsanız, tükenmişlik riskiyle karşı karşıya kalırsınız ve bu size ya da sevdiklerinize yardımcı olmaz. 

Kendinize hem duygusal hem de fiziksel olarak baktığınız zaman, bipolar bozukluğu olan birine bakmanın stresiyle daha iyi başa çıkabilecek ve sevdiklerinizin iyileşmesini desteklemek için ihtiyaç duyduğunuz enerjiye sahip olacaksınız.

• Kendi hayatınıza odaklanın. Sevdiklerinizi desteklemek, bazı yaşam düzenlemeleri gerektirebilir, ancak kendi hedeflerinizi ve önceliklerinizi gözden kaçırmadığınızdan emin olun. Size neşe getiren arkadaşlıklardan, planlardan veya etkinliklerden vazgeçmeyin.
• Destek arayın. Sevilen birinin akıl hastalığıyla uğraşmak acı verici ve tecrit edici olabilir. Başa çıkmak için ihtiyaç duyduğunuz duygusal desteği aldığınızdan emin olun. Yaşadıklarınız hakkında güvendiğiniz biriyle konuşun. Kendi terapinizi almanız veya bir destek grubuna katılmanız da yardımcı olabilir. Günlük rutininizi bozmadan hemen online terapiye başlayın!
• Sınırları belirleyin. Bunalmış ve kırgın hissetmeden sağlayabileceğiniz bakım miktarı konusunda gerçekçi olun. Yapabileceklerinize  sınırlar koyun ve bunlara bağlı kalın. Bipolar bozukluğun hayatınızı ele geçirmesine izin vermek sizin veya sevdikleriniz için sağlıklı değildir.
• Stres yönetimi yapın. Stres bedene ve zihne zarar verir, bu yüzden onu kontrol altında tutmanın yollarını bulun. Doğru yediğinizden, yeterince uyuduğunuzdan ve egzersiz yaptığınızdan emin olun. Meditasyon gibi rahatlama teknikleri uygulayarak da stresi kontrol altında tutabilirsiniz.
• Yardım isteyin. Arkadaşınızın veya aile üyenizin verebileceğinizden daha fazla yardıma ihtiyacı varsa, başkalarından yardım isteyin. Diğer akrabalara veya yakın arkadaşlara veya bir bipolar bozukluk destek organizasyonuna başvurun.

Bipolar Bozukluk Hakkında Sık Sorulan Sorular

Bipolar atağında ne yapılmalı?

Atak dönemlerinde hasta eğer depresif bir dönemdeyse genellikle antidepresanlarla duygu durum düzenleyici ilaç tedavisi yapılır. Manik dönemde ise eğer psikotik belirtiler eşlik ediyorsa antipsikotiklerden faydalanılabilir. Bipolar bozukluk atakların dışında kişinin normal hayatını sürdürebildiği bir hastalıktır.

Bipolar bozukluğu olan aldatır mı?

Bipolar bozukluğun mani döneminde cinsel istek ve eylem artabilir. Manik atak sırasında her önüne gelene aşık olma, evlenme teklif etme, evli ise aldatma girişimlerinin görülme ihtimali vardır ancak bu her bipolar yaşayan aldatır anlamına gelmemelidir.

Bipolar bozukluğu olan insanlar nasıl davranır?

Umutsuz ve karamsar olma, sürekli uyku isteği, değersizlik hissi, ölüm ve intihar düşünceleri, yaşamdan zevk almama, endişeli olma durumu, enerji azlığı, kilo kaybı ya da kilo alımı gibi durumlarda bipolar depresif atağa bağlı durumlardır. Tam tersi aşırı neşe, uyumama, hiperaktivite, enerji fazlalığı da manik atağa bağlı durumlardır. Bipolar bozukluğu olan kişiler her iki dönemin özelliklerini de gösterme eğilimindedir.

Bipolar atakları ne zaman olur?

Net bir zamanı olmasa da özellikle uyku düzeninin bozulması, sinirli ruh halinde artış dikkat edilmesi gereken atak başlangıcı işaretleri olabilir. Mani nöbetleri ise genellikle aniden başlar ve süresi 2 hafta ile 4-5 ay arasında değişiklik gösterebilir.

Bipolar bozukluk atakları ne kadar sürer?

Hastalığın ilk on yılında ortalama bir insanda görülen atak döneminin sayısı dörttür. İlk on yılın ardından, atak dönemleri arasında ortalama süre yaklaşık 1–2 yıldır. Bozukluk tedavi edilmezse, ortalama bir mani dönemi birkaç ay dahi sürebilir. Tedavi edilmeyen depresyon döneminin süresi ise en az 6 aydır.

Bipolar iyileşebilen bir hastalık mıdır?

Bipolar bozukluk yaşayan hastaların %15'i bir daha hiç hastalanmayacak şekilde tamamen iyileşir. Bipolar kişilerin %45'i ise yaşam boyunca çeşitli dönemlerde ataklar yaşar ancak mani ve depresyon ataklarının arasında tamamen iyilik hali söz konusudur.

Bipolar bozukluk şizofreniye çevirir mi?

Uzun süredir izlenen bir bipolar bozukluk hastasının şizofreni olma ihtimali vardır denemez. Ama bazen psikotik belirtiler mani, depresyon yada karma dönemlerden sonra sürebilir, o zaman da tanı şizoaffektif bozukluk seklinde değişebilir. Ancak bu şizofreni olduğu anlamına gelmez.

Bipolar bozuklukta beyinde neler oluyor?

Beyin hücreleri arasında iletilerin doğru bir şekilde taşınması kişinin düşünce, duygu durum, hafıza ve öğrenme kapasitesini de etkiler. Bipolar bozukluğa, beyindeki bu kimyasal maddelerin dengesinin bozulması; yani sinyallerin doğru bir şekilde iletilememesi neden olabilir.

Bipolar bozukluk yaşayan kişi kendine zarar verir mi?

Bipolar bozuklukta başkasına zarar verme davranışı sık görülen bir durum değildir. Başkasına zarar verme daha çok sosyopati, psikotik bozukluklarda ya da kişide halüsinasyonlara neden olan hastalıklarda görülebilir.

Bipolar bozukluk genetik midir?

Bipolar bozuklukta genetik yatkınlık önemli bir risk faktörü olarak kabul edilir. Ailede bipolar bozukluk öyküsü olmayan kişilerde bipolar bozukluk görülme olasılığı %1-2 iken, birinci dereceden akrabasında bipolar bozukluk olanlarda hastalığın görülme sıklığı %7-8'e kadar yükselmektedir.

Bipolar bozukluğa bağlı psikolojik sorunlar yaşayan kişiler için anlık çözümlerin yanında içinde bulundukları durumu yönetmelerini kolaylaştıracak psikolojik destek gibi daha uzun soluklu çözümler oldukça önemlidir. Psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğunuz her an platformumuza yer alan uzman psikologlarımızdan online destek alabilirsiniz. Yardıma ihtiyacınız varsa hemen şimdi evinizin konforunda terapiye başlayın!