ayak fetişi

Fetişizm Nedir? Ayak Fetişinin Sebebi Çocukken Bastırılan Cinsel Dürtüler mi?

Ayak fetişi dediğimizde veya kilo fetişi dediğimizde neyden bahsettiğimizi biliyor musunuz? Biliyorsanız harika, bu yazıda bu bilgiyi tazelerken, konunun dahasına dair de çok şey öğreneceksiniz. Bilmiyorsanız da hiç problem değil, hemen ne olduğu konusuna geliyoruz.

Cinsellik insan hayatının oldukça önemli bir yerinde bulunan ve psikolojik açıdan öneminin büyüklüğünü artık neredeyse hepimizin kabul etmiş olduğu bir olgudur. 

Cinsel hazzın bir parçası  olarak her insan farklı zevklere, ilgi alanlarına sahip olabilir. Fetişizm de cinsellik ölçüsünde değerlendirildiğinde; bireyin cinsel tatmin için vücudun bazı bölümlerine ya da bazı nesnelere ilgi duyması durumu olarak tanımlanabilir. Kişi fetişizmde normal cinsel aktiviteler ve fantaziler yerine belirli bir vücut parçasına ya da nesneye odaklanır ve onunla cinsel doyuma ulaşır. Birçok nesne ya da vücut parçası fetişizme konu olabilir. Kişiden kişiye fetişizmin konusu değişmektedir.
Daha anlaşılır kılmak için şöyle örnekleyebiliriz; kimi insanlarda ayak fetişi olduğunu hemen hepimiz duymuşuzdur. Bazı insanlar, cinsel olarak uyarılmak için en önemli şeyin ayak olduğuna inanır mesela. Ya da belki bazı meslek gruplarına özellikle düşkünlüğü olan ve bu meslek grubunun iş kıyafeti ile çok çabuk uyarılan insanlar olduğunu duymuşuzdur. Bunlar birer fetiş ögesidir diyebiliriz.
Fetişizme dair merak ettiklerinize cevap bulabileceğiniz bu yazıyı hazırlarken, fetişizmin ne olduğunu daha iyi anlamanızı amaçladık. Keyifli okumalar dileriz…

Fetişizmin Türleri Nelerdir?

Fetişizm kişiden kişiye değişebilir ve oldukça fazla türde kendini gösterir. Sık görülen fetişizm türlerinden bazıları şöyledir:

  • Aksesuar fetişi
  • Kıyafet fetişi
  • İç çamaşırı fetişi
  • Ayak fetişi
  • Ayakkabı fetişi
  • El fetişi
  • Kulak fetişi
  • Irk fetişi
  • Kilo fetişi
  • Üniforma fetişi
  • Deri fetişi
  • Koku fetişi
  • Yiyecek fetişi

Tüm bu saydıklarımız, cinsel hazzı bazı kişiler için çok fazla arttırıyor olmalarından sebep fetiş adını almışlardır. Örneğin ayak fetişi en sık görülen fetiş türlerinden biridir ve bu fetişte kişi, cinsellik sırasında ayaklara odaklanır ve ayaklardan zevk duyar. 

Deri fetişinde kişi partnerinin deri kıyafetler giymesini ister ve bundan zevk alır. Yiyecek fetişinde kişi partnerinin vücuduna bazı yiyeceklerin temas etmesinden zevk duyar. Fetiş türleri bunlara benzer şekilde oldukça fazla sayıda görülebilecektir. 
Bunlar dışında; durumsal ve rol temelli fetişizim de vardır ki, bunlar herhangi bir objeye dayanmak yerine bazı duygular ve durumlara dayanır. Bazı roller bazı kişilerin cinsel haz konusunda merceğindedir. Öğretmen-öğrenci ilişkisi gibi, veya yardıma muhtaç kişi ve onu o durumdan kurtaran kişi ilişkisi gibi örnekler verebileceğimiz bazı roller bazı kişiler için fetiş rolleri olabilmektedir.

Fetişizmin Çocuklukta ve Ergenlikte Gelişimi

Fetişizmin insanın gelişim evrelerinde ve özellikle çocuklar ile ergenlerde gelişimini incelemek için özellikle Freud’un bakış açısına odaklanmak yardımcı olacaktır.

Freud’a göre çocukluk döneminde cinsellikten korkmanın ve cinsel organlardaki zayıflığın bir sonucu olarak cinsel haz amacından uzaklaşır ve başka nesnelere yönelir. Fetişizmin temeli aslında bu evrede atılmaya başlanır. Ergenliğe gelindiğinde ise önceki evrelerde bastırılan libido tekrar canlanır ve fetişizm kendini göstermeye başlar.

Freud’un görüşünü destekleyen başka çalışmalar da bulunmaktadır ve bu çalışmalar özellikle fetişizm ile aile-çocuk bağlarının ilişkili olduğunun vurgusunu yapmaktadır. Zira çocukluk döneminde cinsel hazzın ve cinselliğin tamamen bastırıldığı ailelerde büyüyen çocuklarda ergenlikten itibaren fetişizm daha sık gözlemlenmektedir. 

Fetişizmin Psikiyatrik Bozukluk Olarak Tanımlandığı Durumlar 

Psikiyatrik bir bozukluk olarak fetişizmin tanınması genellikle; gözlem, klinik değerlendirme ve muayene birlikte gözetilerek yapılır. Burada kişinin cinsel geçmişi de teşhis yapılırken uzmana yardımcı olur. Özellikle fetişizm başka herhangi bir şekilde cinsel haz alınamayan durumlarda, patolojik bir hâl aldığında, cinsel ilişkinin sağlıklı olmasının önüne geçtiğinde, bireyin yalnızlaşmasına neden olup; psikolojisini negatif etkilediğinde psikiyatristçe tedavi edilmesi gereken bir psikiyatrik bozukluk hâlini alabilecektir. 

Bozukluğun tanınması ile birlikte uzman, bireyi gözlemleyerek ona uygun bir süreç planı oluşturur ve bu yolda ilerler. Fetişmizmin mücadelesinde bireyin de bunu kabul etmesi ve istemesi oldukça önemlidir. Ayrıca psikiyatrist eşliğinde yapılacak tedaviye ek olarak psikologdan alınacak psikolojik destek de çoğu zaman gerekli olacaktır. Bunların yanında partnerin ve sosyal çevrenin de desteği önemlidir. 

Patolojik ve Sağlıklı Fetişizm Arasındaki Fark 

Sağlıklı fetişizm ve patolojik fetişizm arasındaki farkın anlaşılması ve cinsel sağlığın korunması; profesyonel destek gerekip gerekmemesi açısından önem taşımaktadır. Bu ikisini birbirinden ayırmanın bazı önemli noktaları bulunmaktadır. Şöyle ki:

  • Sağlıklı fetişizmde bireyin haz duyduğu vücut bölümü ya da nesne, cinsel ilişki sırasındaki tatminini artırır ancak var olmadığında cinsellikten haz almamak gibi bir sorun oluşmaz. Bununla birlikte patolojik fetişizmde kişi, haz duyduğu olgu var olmadığında cinsellikten tatmin olmaz ve zevk almaz.
  • Sağlıklı fetişizm; bireyin partneri ile kurduğu iletişimin ve cinsel sağlığının önüne geçmezken patolojik fetişizmde partnerler arasında sorunlar görülebilir ve patolojik fetişizme sahip birey, partnerini zorlayabilir. 
  • Sağlıklı fetişizm bireyin psikolojisine etki etmezken patolojik fetişizm bireyin psikolojisini negatif etkiler ve birey, yargılanma korkusunun da etkisi ile toplumdan kendini soyutlayabilir. 

Ayak fetişi olan birinin ayağın neresini o kadar çekici bulduğunu, ayak fetişi olmayan birinin anlaması tabii ki mümkün değil. Ancak, fetiş sahibi partneri yalnızca ‘tuhaf’ bulmak onun bu fetişini sağlıksız kılmaz. Ayak fetişi olan birinin bu ayak fetişinin sağlıksız fetiş olduğunu söyleyebilmek için bu kişinin ayak görmediği hiçbir koşulda uyarılamadığı, partnerini ayağını göstermek istemediği zamanlarda da bunu yapması için zorladığı veya sosyal çevresini bu fetişle alakalı olarak çok yorduğu ya da bu fetiş yüzünden sosyalleşmekten uzak kaldığı senaryolardan bahsediyor olmamız gerekir.

Fetişizm Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar 

Fetişizm hakkında halk arasında pek çok bilgi dolaşmakta ise de bu bilgiler karmaşık ve doğruluğu yanlışlığı bilinmeyen bilgilerdir. Fetişizm hakkında sıklıkla duyduğumuz doğru bilinen yanlışlar şöyledir:

  • Ayak fetişi çoğu kişi tarafından eleştirilip yadırgansa da aslında en sık görülen fetişlerden biridir. 
  • Fetişizm her zaman sağlıksız bir durum değildir; dozunda olduğunda ve iletişime engel olmadığında cinsel ilişkiye renk katar.
  • Fetişizm bilinenin aksine sadece yetişkinlerde görülmez ergenlikte ve hatta çocuklukta dahi izleri görülebilir.
  • Sadece erkekler fetiş sahibi değildir kadınlarda da daha az dile getirilse de fetişizm görülmektedir.
  • Fetişizm sadece cinsellik ile ilgili bir olgu değildir; psikoloji ile de ilgilidir. 
  • Fetişizm yalnızca bireysel nedenlerden kaynaklanmaz; araştırmalar çocuklukta ebeveynler ile olan ilişkinin fetişizmi etkilediğini söylemektedir. 

Fetişizmin İlişkilere Etkileri 

Fetişizmin ilişkilere etkileri fetişin derecesi, türü ve partnerler arasındaki iletişim gibi birçok faktörden kaynaklı olarak değişecektir. Örneğin bir ilişkide partnerler aynı fetişe sahipse ya da biri diğerinin fetişinden rahatsızlık duymuyorsa; fetiş, hem partnerlerin cinsel yaşantısını hem de genel olarak ilişkisini olumlu etkiler. 

Öte yandan kişinin fetişizminin yoğunluğunun fazla olması, partnerinin cinsel hazzının önüne geçmesi gibi durumlarda ilişki fetişizmden hem cinsel anlamda hem de genel olarak negatif etkilenecektir. Dolayısıyla fetişizmin ilişkiyi olumlu etkilemesi ya da en azından olumsuz etkilememesi için partnerlerin birbirinin alanlarına saygı duyması, birbiri ile açık iletişim kurması ve birbirini cinsel ilişki sırasında dinlemesi, cinsel ilişki sonrası fetişin etkisini konuşabilmesi gibi olgular önem taşımaktadır. 

Sizin herhangi bir fetiş ögeniz var mı, veya fetiş ögesi olan bir partneriniz oldu mu? Paylaşmak isterseniz, tamamen anonim kalarak yorum yapabilirsiniz.

Eğer fetişleriniz veya partnerinizin fetişi ilişkinizi yıpratıyorsa, aranızdaki iletişimi kolaylaştırarak veya empati yaparak ilişkinizi kurtarmanız mümkün. Size her türlü konuda psikolojik olarak yıpranmamanız ve ilişkilerinizde yeni bakış açıları kazanmanız için yardımcı olabilecek uzmanlar PsikologOfisi’nde sizi bekliyor. Hemen şimdi ana sayfamızdan psikologlarımızın profillerini inceleyebilir, kendiniz için uygun gördüğünüz psikologdan tamamen anonim kalarak online terapi randevusu oluşturabilmeniz mümkün. Burada kimseye gerçek isminizi vermek zorunda değilsiniz, psikoloğunuzun sizi Portakal Suyu olarak bilmesini istiyorsanız, ismim Portakal Suyu bile diyebilir, dilediğiniz her zaman ve internet erişiminiz olan her yerden uzmanlarımızdan seans alabilirsiniz.

Yazar
Avatar
Eren Artun ErgülPsikolog13 Şubat 2025
0/1500
Yorumlar

Henüz yorum yapılmadı

Henüz yorum yapılmadı