Anksiyete Atağı ile Panik Atak Arasındaki Fark Nedir?
İçindekiler
Panik atak ve anksiyete atağı arasındaki farkları anlamak, semptomların çoğu çok benzer olduğu için kafa karıştırıcı olabilir. Ancak, bunlar iki farklı psikolojik hastalıktır ve anksiyete ve panik atak belirtileri hakkında bilmeniz gereken ve hangisini yaşadığınızı belirlemenize yardımcı olabilecek birkaç önemli şey vardır.
Panik atak ile anksiyete atağı arasındaki temel fark, panik atakların genellikle aniden ortaya çıkmasıdır. Aynı zamanda genellikle hızlı bir şekilde biter. Bununla birlikte, bir anksiyete atağı birden ortaya çıkmaz ve çoğu zaman bir panik ataktan çok daha uzun sürer.
Bu iki deneyim arasında - her ikisinin de aşırı, bazen ezici duygu ve düşüncelerle sonuçlanması dahil olmak üzere - pek çok benzerlik olsa da, belli başlı bir takım farklılıklar da vardır.
Siz de panik atak ya da anksiyete atağı yaşıyor ve bir terapiye ihtiyaç duyduğunuzu düşünüyor, yaşadığınız sorunları çözmek istiyorsanız Psikologofisi üzerinden deneyimli isimlerle görüşmek için hemen iletişime geçebilirsiniz. Sesli ya da görüntülü gerçekleştireceğiniz online terapi seansları ile hayatınızdaki sorunlarınıza çözüm bulabilirsiniz
Anksiyete Atağı ve Panik Atak Arasındaki Temel Farklar
Bu iki psikolojik hastalık arasında temel klinik farklılıklar vardır. Aşağıda en yaygın olanlardan bazılarını listeledik.
Görünüm: Panik atak ile anksiyete atağı arasındaki temel farklardan biri, nasıl göründükleridir. Bir anksiyete atağı yavaş yavaş başlayacak ve zamanla artacaktır. Ancak panik atak genellikle daha spontanedir, bazı durumlarda bir anda yoğunluğu artabilir. Kişi, panik atak semptomlarına aşina değilse, tanımak zor olabilir. Aslında birçok insan panik atak başladığında kalp krizi geçirdiğini düşünür.
Her ikisi de baş dönmesine, kalp atış hızının artmasına ve çarpıntıya, nefes darlığına ya da mide bulantısına neden olsa da, semptomların yaşandığı zaman aynı değildir. Beklenmeyen panik ataklar birkaç saniyeden belki 10-15 dakikaya kadar sürebilir. Diğer yandan yoğun bir anksiyete atağı birkaç dakikadan birkaç güne kadar sürebilir.
Başlangıç: Her iki durumun başlangıç aşamasında, yaşayabileceğiniz belirleyici faktörler vardır. Belirtildiği gibi, aşırı anksiyete ataklarının ortaya çıkması yavaştır ve çoğu insanın herhangi bir gerçek atak başlamadan önce birden fazla ek semptomu fark etmesi mümkündür. Ayrıca tipik olarak bir anksiyete atağına yol açan belirli bir neden ya da durumlar vardır.
Panik ataklar aniden ortaya çıkacaktır. Genellikle atak ile sonuçlanan yavaş bir birikim görülmez. Bunun yerine, birdenbire ortaya çıkmış gibi görünürler, bu nedenle ortaya çıkışına yol açan faktörü saptamak zor olabilir. Panik atak, çoğu insanda bu şekilde görülmesine rağmen, bazı araştırmalar aslında kalp hızı ve solunum fonksiyonlarında önemli değişiklikler de dahil olmak üzere bazı öncül semptomların olduğunu göstermektedir.
Belirtiler: İki durum arasında oldukça benzer olan birkaç fiziksel semptom vardır. Ama aynı zamanda bazı temel farklılıklar da görülebilir. Örneğin, yoğunluk seviyeleri değişebilir. Anksiyete atakları genellikle bir birikimden sonra ortaya çıktığı için, çoğu zaman bir panik ataktan daha fazla semptom gösterir.
Süre: Anksiyete atağının ve panik atağın farklı süreleri olabilir. Anksiyete atakları çok daha uzun sürme eğilimindedir ve semptomların kademeli olarak başlaması nedeniyle, bunu yaşayan kişi sonsuza kadar devam ediyormuş gibi hissedebilir. Panik atak ise hızlı bir şekilde başlar ve biter. Ortalama bir panik atak sadece 10 dakika sürer. Hepsi olmasa da çoğu semptom tipik olarak atağın kendisi biter bitmez kaybolur.
Tetikleyiciler: Tetikleyiciler, panik atak ve anksiyete atakları arasındaki bir başka farktır. Anksiyete ataklarının tetikleyicileri çoğunlukla durumsaldır. Örneğin, kapalı alan korkunuz varsa, bir asansörde mahsur kalmak bir anksiyete atağına neden olabilir. Sonuç olarak, anksiyete ataklarının tetikleyicileri gerçekten sadece yaşayan kişinin endişesine neyin sebep olduğuna bağlıdır. Genel bir kural olarak, panik atağı neyin tetikleyebileceğini söylemek zordur. Aniden başlaması net sebebini bulmayı engelleyebilir.
Anksiyete Atağı Nedir?
"Anksiyete atağı" resmi bir klinik terim değildir. Akıl sağlığı profesyonellerinin büyük çoğunluğu bu terimi kullanmaz. Bunun yerine, "anksiyete atağı" terimi, kaygısı olan insanlar tarafından ortaya atılan bir günlük konuşma dili ifadesidir. Terim, bunu yaşayan insanların kaygının hayatlarını kesintiye uğrattığını hissetmeye başlaması ile ortaya çıkmıştır.
Anksiyete atağı terimi, yoğun veya uzun süreli kaygı dönemlerini tanımlamak için kullanılır. Bu atak hali, yalnızca kaygı olmaktan çok daha ezici ve yoğundur. Ama panik atak kadar şiddetli değildir.
Anksiyete Atağının Yaygın Nedenleri ve Risk Faktörleri
Anksiyete ataklarının bilinen kesin bir nedeni yoktur. Bununla birlikte, bir kişinin anksiyete atağı geçirmesinde birtakım faktörlerin rol oynadığı düşünülür. Bunlar, algılanan bir tehdide tepkiyi, bir kaygı bozukluğunu ya da belirli bir duruma tepkiyi içerebilir.
Algılanan Tehditler
Bazı insanlar bilinmeyen bir tehdidin sonucu olarak kaygı yaşayabilirler. Geceleri karanlık bir sokakta tek başına yürümek ve buna bağlı olarak gergin ya da endişeli hissetmek bu duruma örnek verilebilir. Bu durumda bir anksiyete atağı geçirmek, belirli bir tehlikeye değil, kötü bir şeyin olma olasılığına bağlı olacaktır. Algılanan tehditler bir endişe nöbetine yol açabilse de aslında potansiyel olarak kötü gidebilecek bir duruma verilen çok normal tepkilerdir ve hatta bazen kişiye yardımcı de olabilir.
Anksiyete Bozuklukları
- Obsesif kompulsif bozukluk (OKB)
- Yaygın anksiyete bozukluğu
- Sosyal anksiyete bozukluğu
- Spesifik, çeşitli fobiler
Özel Durumlar
Bazen, kişi stresli bir duruma verilen tipik bir tepki olarak başlayan bir endişe nöbeti yaşayabilir. Kaygı düzeyi, yalnızca normal tepkinin ötesine geçerek bir kaygı atağına neden olabilir. Bu örneklerden bazıları şunları içerebilir:
- İş değişiklikleri
- Medeni durum değişiklikleri
- Ebeveyn olmak
- Finansal stres
- Topluluk önünde konuşma
- Bir arkadaşın ya da aile üyesinin ölümü
- İş stresi
- Hastalık teşhisi
- Yoğun çatışma
- Okul stresi
- Diğer risk faktörleri
Şiddetli anksiyete ataklarınız varsa, devreye girebilecek bazı ek risk faktörleri vardır. Kronik stres ya da travmatik olaylar sık ataklara neden olabilir. Genetik, dikkat edilmesi gereken bir diğer risk faktörüdür. Madde ve aşırı alkol kullanımı, kafein tüketimi ve hatta bazı ilaçlar bile aşırı kaygıya neden olabilir.
Anksiyete Atağının Belirtileri
Anksiyete atağının hem zihinsel hem de fiziksel belirtileri vardır.
- Aşırı sinirlilik
- Endişe
- Konsantre olmakta zorlanmak
- Korkmak
- Huzursuzluk hissi
- Uyku sorunları
- Aşırı yorgunluk
- Gergin hissetmek
- Artan kalp atış hızı
- Kalp çarpıntısı
- Göğüs ağrısı
- Ağızda kuruluk
- Boğazda sıkışma
- Terlemek
- Artan irkilme tepkisi
- Baş dönmesi
- Uyuşma ya da karıncalanma
Kaygı bozuklukları ile ilgili ayrıntılı bilgi edinmek için “Anksiyete Nedir? Anksiyete (Kaygı Bozukluğu) Belirtileri, Tedavisi” içeriğimizi okuyabilirsiniz. Anksiyete atağı ile baş etmenin yollarını öğrenmek için "Anksiyete Atağını Başladığı Anda Bitirmenin 10 Yolu" içeriğimize göz atabilirsiniz...
Panik Atak Nedir?
Panik atağın tanımlanması daha kolaydır çünkü tanım üzerinde klinik bir fikir birliği vardır. Panik atak, gerçek bir tehlike ya da belirgin bir neden olmadan şiddetli fiziksel reaksiyonları tetikleyen ani bir yoğun korku olayıdır.
Panik Atağın Yaygın Nedenleri ve Risk Faktörleri
Panik ataklar, anksiyete ataklarına benzer şeyler tarafından tetiklenebilir. Stres, sosyal durumlar, fobiler ve hatta araba kullanmak bile panik atağı tetikleyebilir. Panik bozuklukları da bir atakla sonuçlanabilir.
Panik Bozukluk
Tekrar tekrar panik atak yaşamak panik bozukluğunun bir belirtisi olabilir. Panik bozukluğunuz olduğunu düşünüyorsanız, bazı yükleri hafifletmek için bir ruh sağlığı uzmanıyla çalışmayı düşünmeniz gerekir. İster yüz yüze ister online olsun, bir terapistle görüşmek, kaygınızı nasıl işleyeceğinizi ve yöneteceğinizi öğrenmeniz için iyi bir yol olabilir.
Bazı travmatik olaylar da panik bozukluğa neden olabilir. Bazı insanlar bunu ani ve beklenmedik ölümlere tanık olduktan sonra geliştirebilirler. Beklenmedik bir ölüme tanık olmak o kadar travmatik olabilir ki, insanlara her an ölebilecekleri hissini vererek panik atağa yol açabilir.
Risk Faktörleri
Panik atakların risk faktörleri, anksiyete ataklarının risk faktörlerine çok benzer. Şunları içerebilirler:
- Stresli olaylar
- Bir travmaya tanık olmak
- Kronik bir sağlık durumu
- Depresyon gibi başka bir psikolojik hastalık durumuna sahip olmak
- Madde kullanımı
- Panik bozukluğu olan aile üyelerine sahip olmak
Panik Atağın Belirtileri
Panik atak ile anksiyete atağı arasındaki temel fark, panik atağın zihinsel ve fiziksel semptomlarına bakıldığında görülebilir.
- Aşırı korku
- Ayrılık duygusu
- Ölüm korkusu
- Kontrolü kaybetme korkusu
- Hızlı kalp atış hızı
- Kalp çarpıntısı
- Nefes darlığı
- Göğüste ağrı
- Terlemek
- Kuru ağız
- Baygınlık ya da baş dönmesi hissetmek
- Boğazda sıkışma
Panik atak ile ilgili daha ayrıntılı bilgi almak için “Panik Atak Nedir? Panik Atak Belirtileri Nelerdir?” içeriğimizi okuyabilirsiniz.
Anksiyete Atağı ve Panik Atak Nasıl Sakinleştirilir?
Anksiyete atağı ya da panik atakla yüzleşmenin birkaç yolu vardır. Basit yaşam tarzı değişiklikleri gibi, kendinizi sakinleştirmeye yardımcı olmak için yapabileceğiniz birçok bütünsel şey vardır. Belirtileri tanımayı öğrenerek ve aşağıdakileri uygulayarak anksiyete ya da panik atağı sakinleştirebilirsiniz:
- Geçici bir durum yaşadığınızı kabul etmek ve kendinize bunun sonsuza kadar sürmeyeceğini hatırlatmak
- 4-7-8 nefes egzersizi de dahil olmak üzere derin nefes almak
- Hızlı bir vücut taraması yapmak, kendinize kaygının nerede hissedildiğini sormak ve o vücut bölümünü serbest bırakmak
- Endişenizle konuşmak ve biraz kalmasına izin vermek, ancak gitmesi gerektiğini hatırlatmak
- Meditasyon yapmak
- Kendinizi bir ya da iki dakika boyunca bir sahil ya da dağ gibi sakin ve mutlu bir yerde hayal ettiğiniz ve ardından günlük aktivitelerinize devam ettiğiniz “Yaratıcı Görselleştirme” uygulamasını yapmak
Unutmayın ki profesyonel bir destek ile her iki sorunu da tedavi etmek mümkündür. Sakinleşmek istediğinizde kendinize bunu hatırlatmanız iyi gelebilir. Anksiyete ya da panik atak, bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve/veya anksiyete ilaçları ile de tedavi edilebilir. Panik atak ayrıca seçici serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) ve diğer antidepresanlar ile de tedavi edilebilir.
Panik atak ile nasıl baş edeceğinize dair daha ayrıntılı bilgi edinmek için “Panik Atağı Nasıl Yendim?” içeriğimizi okuyabilirsiniz.
Bilgi sahibi olmak ve ihtiyacınız olduğunda yardım bulacağınızı bilmek, bir sakinlik duygusu yaratabilir ve gelecekte daha az endişe ya da panik atak yaşamanıza yardımcı olabilir. Ayrıca, panik atak ile anksiyete atağı arasındaki farkları bilmek, onlarla başa çıkmanın ilk adımıdır. Endişenin sizi ele geçirmesine izin vermek zorunda olmadığınızı bilmeniz gerekir.
Böyle bir durumda alanında uzman bir psikologdan destek almanız çok önemlidir. Yaşadığınız her durumda bir psikoloji uzmanının size yardımcı olabileceğini unutmamalısınız. Yardıma ihtiyacınız varsa, bugün Psikologofisi üzerinde alanında uzman bir psikolog ile hemen bağlantı kurabilir, sesli ya da görüntülü olarak online terapi alabilirsiniz